National Nutrition Week 2021: ਵਿਸ਼ਵ ਵਿੱਚ ਹਰ 5 ਵਿੱਚੋਂ 1 ਮੌਤ ਗਲਤ ਖੁਰਾਕ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਖੁਲਾਸਾ ‘ਦ ਲੈਂਸੇਟ’ (The Lancet) ਵਿੱਚ ਛਪੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਤੋਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਖੋਜ 1990 ਤੋਂ 2017 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ 195 ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ 5 ਵਿੱਚੋਂ 1 ਭਾਵ 20% ਮੌਤਾਂ ਪਿੱਛੇ ਗਲਤ ਭੋਜਨ ਤੇ ਸਬੰਧਤ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹਨ।
ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਹੀ ਖੁਰਾਕ ਕੀ ਹੈ? ਵਿਗਿਆਨ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਤੇ ਫਲਾਂ ਦੇ ਦੋ ਹਿੱਸੇ ਲੈ ਰਹੇ ਹੋ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਾਕੀ ਦੇ ਇੱਕ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ ਭੋਜਨ ਤੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਆਦਰਸ਼ ਸਥਿਤੀ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ, ਤੁਹਾਡੀ ਅੱਧੀ ਭੁੱਖ ਫਲਾਂ ਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 1-7 ਸਤੰਬਰ ਤੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਪੋਸ਼ਣ ਹਫਤਾ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਅਹਿਮ ਹੈ ਕਿ ਗਲਤ ਖੁਰਾਕ ਕਾਰਨ ਕਿਹੜੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਵਧੇਰੇ ਨਮਕ (ਲੂਣ) ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਲਈ ਖਤਰਨਾਕ - ਮਾੜੀ ਖੁਰਾਕ ਦੇ ਕਾਰਨ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਸੋਡੀਅਮ ਜਾਂ ਨਮਕ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੋਡੀਅਮ ਲੈਣ ਨਾਲ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਜਾਂ ਹਾਈਪਰਟੈਨਸ਼ਨ ਵਧਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਖੰਡ ਉਤਪਾਦ ਸ਼ੂਗਰ ਰੋਗ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹਨ - ਖਾਧਾ ਗਿਆ ਭੋਜਨ ਖੰਡ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਰੀਰ ਇਸ ਨੂੰ ਊਰਜਾ ਵਜੋਂ ਵਰਤਦਾ ਹੈ। ਮਿੱਠੇ ਭੋਜਨ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਜਜ਼ਬ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਪੱਧਰ ਉੱਪਰ ਅਤੇ ਹੇਠਾਂ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਮਿੱਠੇ ਭੋਜਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਧ ਗਈ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਮੋਟਾਪਾ 12 ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ- ਸਿਹਤਮੰਦ ਸਰੀਰ ਲਈ ਸੂਖਮ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਜਿਵੇਂ ਪ੍ਰੋਟੀਨ, ਚਰਬੀ ਅਤੇ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟਸ ਦਾ ਸਹੀ ਸੰਤੁਲਨ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਵਰਲਡ ਕੈਂਸਰ ਰਿਸਰਚ ਫੰਡ ਅਨੁਸਾਰ, ਵਧੇਰੇ ਚਿਕਨਾਈ ਅਤੇ ਮਿੱਠੇ ਤੱਤਾਂ ਵਿੱਚ; ਚਿਪਸ, ਬਰਗਰ, ਚਾਕਲੇਟ, ਬਿਸਕੁਟ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖਾਣ ਨਾਲ ਮੋਟਾਪਾ ਵਧਦਾ ਹੈ। ਖੋਜ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਮੋਟਾਪਾ 12 ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ।
ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਖੁਰਾਕ ਦਾ ਫ਼ਾਰਮੂਲਾ: ਕੁੱਲ ਭੋਜਨ ਦਾ 50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹਿੱਸਾ ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਉੱਤੇ ਆਧਾਰਤ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ, ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਲੋੜੀਂਦੇ ਵਿਟਾਮਿਨ, ਖਣਿਜ, ਖੁਰਾਕ ਫਾਈਬਰ ਅਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਭੋਜਨ ਦਾ 25 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ ਤੋਂ ਪੂਰਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਗਲੂਕੋਜ਼ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਸਰੀਰ ਲਈ ਊਰਜਾ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕੰਮ ਲਈ 60 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਊਰਜਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਬਾਕੀ 25 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦਾ ਟੀਚਾ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਹੀ ਖੁਰਾਕ ਕੀ ਹੈ? ਵਿਗਿਆਨ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਤੇ ਫਲਾਂ ਦੇ ਦੋ ਹਿੱਸੇ ਲੈ ਰਹੇ ਹੋ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਾਕੀ ਦੇ ਇੱਕ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ ਭੋਜਨ ਤੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਆਦਰਸ਼ ਸਥਿਤੀ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ, ਤੁਹਾਡੀ ਅੱਧੀ ਭੁੱਖ ਫਲਾਂ ਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 1-7 ਸਤੰਬਰ ਤੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਪੋਸ਼ਣ ਹਫਤਾ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਅਹਿਮ ਹੈ ਕਿ ਗਲਤ ਖੁਰਾਕ ਕਾਰਨ ਕਿਹੜੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਵਧੇਰੇ ਨਮਕ (ਲੂਣ) ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਲਈ ਖਤਰਨਾਕ - ਮਾੜੀ ਖੁਰਾਕ ਦੇ ਕਾਰਨ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਸੋਡੀਅਮ ਜਾਂ ਨਮਕ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੋਡੀਅਮ ਲੈਣ ਨਾਲ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਜਾਂ ਹਾਈਪਰਟੈਨਸ਼ਨ ਵਧਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਖੰਡ ਉਤਪਾਦ ਸ਼ੂਗਰ ਰੋਗ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹਨ - ਖਾਧਾ ਗਿਆ ਭੋਜਨ ਖੰਡ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਰੀਰ ਇਸ ਨੂੰ ਊਰਜਾ ਵਜੋਂ ਵਰਤਦਾ ਹੈ। ਮਿੱਠੇ ਭੋਜਨ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਜਜ਼ਬ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਪੱਧਰ ਉੱਪਰ ਅਤੇ ਹੇਠਾਂ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਮਿੱਠੇ ਭੋਜਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਧ ਗਈ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਮੋਟਾਪਾ 12 ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ- ਸਿਹਤਮੰਦ ਸਰੀਰ ਲਈ ਸੂਖਮ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਜਿਵੇਂ ਪ੍ਰੋਟੀਨ, ਚਰਬੀ ਅਤੇ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟਸ ਦਾ ਸਹੀ ਸੰਤੁਲਨ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਵਰਲਡ ਕੈਂਸਰ ਰਿਸਰਚ ਫੰਡ ਅਨੁਸਾਰ, ਵਧੇਰੇ ਚਿਕਨਾਈ ਅਤੇ ਮਿੱਠੇ ਤੱਤਾਂ ਵਿੱਚ; ਚਿਪਸ, ਬਰਗਰ, ਚਾਕਲੇਟ, ਬਿਸਕੁਟ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖਾਣ ਨਾਲ ਮੋਟਾਪਾ ਵਧਦਾ ਹੈ। ਖੋਜ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਮੋਟਾਪਾ 12 ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ।
ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਖੁਰਾਕ ਦਾ ਫ਼ਾਰਮੂਲਾ: ਕੁੱਲ ਭੋਜਨ ਦਾ 50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹਿੱਸਾ ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਉੱਤੇ ਆਧਾਰਤ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ, ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਲੋੜੀਂਦੇ ਵਿਟਾਮਿਨ, ਖਣਿਜ, ਖੁਰਾਕ ਫਾਈਬਰ ਅਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਭੋਜਨ ਦਾ 25 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ ਤੋਂ ਪੂਰਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਗਲੂਕੋਜ਼ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਸਰੀਰ ਲਈ ਊਰਜਾ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕੰਮ ਲਈ 60 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਊਰਜਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਬਾਕੀ 25 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦਾ ਟੀਚਾ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।