Treatment of Khaira Disease in Paddy Crop:ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਸਾਉਣੀ ਦੇ ਫਸਲੀ ਚੱਕਰ ਦੌਰਾਨ, ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਿਸਾਨ ਝੋਨੇ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਝੋਨੇ ਦੀ ਸਿੰਚਾਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਾਰਿਸ਼ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ ਮੌਸਮ ਅਨੁਸਾਰ ਵਧੀਆ ਪੋਸ਼ਣ ਵੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਮੌਨਸੂਨ 2022 ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਮੀਂਹ ਪੈਣ ਕਾਰਨ ਝੋਨਾ ਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਖਹਿਰਾ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ (Khaira Disease) ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ।



ਇਹ ਝੋਨੇ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿੰਕ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਫ਼ਸਲ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਵੀ 40 ਫ਼ੀਸਦੀ ਤੱਕ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।


ਖਹਿਰਾ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ
ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਉੱਤਰੀ ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿੰਕ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਮੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਝੋਨੇ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਵਿੱਚ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ 25 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਖੈਰਾ ਰੋਗ ਦੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ।
ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਜੇਕਰ ਅਲਕਾਈਨ ਅਤੇ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਵਿੱਚ ਝੋਨੇ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਖੈਰਾ ਰੋਗ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਫਸਲ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਝੋਨੇ ਦੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਵਾਧੇ, ਫੁੱਲ, ਵਾਢੀ ਅਤੇ ਪਰਾਗੀਕਰਨ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਖੈਰਾ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਝੋਨੇ ਦੇ ਬੂਟਿਆਂ ਦੇ ਪੱਤੇ ਹਲਕੇ ਭੂਰੇ ਅਤੇ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦੇ ਹੋਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਕਾਰਨ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪੌਦਿਆਂ ਦਾ ਵਾਧਾ ਰੁਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਧੱਬਿਆਂ ਨਾਲ ਭਰੇ ਪੱਤੇ ਮੁਰਝਾ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।




ਝੋਨੇ ਵਿੱਚ ਖੈਰਾ ਰੋਗ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ
ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਝੋਨੇ ਦੀ ਲਵਾਈ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 25 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ-ਅੰਦਰ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਨਦੀਨ ਅਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਸ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਕੇ ਉਪਾਅ ਕੀਤੇ ਜਾਣ।



ਖੇਤੀ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਜ਼ਿੰਕ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਜਾਂ ਉੱਲੀ ਨਾਸ਼ਕ ਦਾ ਛਿੜਕਾਅ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ।



ਝੋਨੇ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਵਾਲੀ ਫ਼ਸਲ ਵਿੱਚ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀ ਸਲਾਹ ਅਨੁਸਾਰ ਹੀ ਰੋਗ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰੋ।



0.5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਜ਼ਿੰਕ ਸਲਫੇਟ ਅਤੇ 0.2 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਚੂਨਾ 15 ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਘੋਲ ਕੇ ਹਰ 10 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਛਿੜਕਾਅ ਕਰੋ।



ਜੇਕਰ ਕਿਸਾਨ ਚਾਹੁਣ ਤਾਂ ਚੂਨੇ ਦੀ ਬਜਾਏ 2% ਯੂਰੀਆ ਦੀ ਵੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।



ਇਸ ਦੇ ਅਗਾਊਂ ਨਦੀਨ ਲਈ, ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੋ ਅਤੇ ਬੀਜ ਦੇ ਇਲਾਜ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ, ਖੇਤਾਂ ਨੂੰ ਹਲ ਵਾਓ ਅਤੇ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।



ਝੋਨੇ ਦੀ ਲੁਆਈ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘੀ ਵਾਹੀ ਕਰੋ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਫਸਲ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ 25 ਕਿਲੋ ਜ਼ਿੰਕ ਸਲਫੇਟ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਓ।


Disclaimer: ਇੱਥੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। ABPLive.com ਕਿਸੇ ਵੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨੂੰ ਅਮਲ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਸਬੰਧਤ ਮਾਹਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰੋ।