This capsule will rot the stubble in the fields: ਪੰਜਾਬ, ਹਰਿਆਣਾ ਸਮੇਤ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸੂਬਿਆਂ ਤੋਂ ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਦੇ ਵੱਧ ਰਹੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਕਾਰਨ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦਿੱਲੀ-ਐਨਸੀਆਰ 'ਚ ਮਾਹੌਲ ਸਾਹ ਘੋਟੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਂਜ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਪਰਾਲੀ ਦੇ ਨਿਪਟਾਰੇ ਲਈ ਆਪਣੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕਈ ਉਪਰਾਲੇ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਪੂਸਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਪਰਾਲੀ ਦੇ ਨਿਪਟਾਰੇ ਲਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਬਾਇਓ-ਡੀਕੰਪੋਜ਼ਰ ਕੈਪਸੂਲ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਪੂਸਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਦਿੱਲੀ 'ਚ ਸਾਲ 2020 ਵਿੱਚ ਬਾਇਓ ਡੀਕੰਪੋਜ਼ਰ ਕੈਪਸੂਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਕੈਪਸੂਲ ਦੇ ਘੋਲ ਦਾ ਛਿੜਕਾਅ ਕਰਨ ਨਾਲ ਕੁਝ ਹਫ਼ਤਿਆਂ 'ਚ ਖਾਦ ਤੂੜੀ 'ਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕੈਪਸੂਲ ਦਾ ਰਿਸਪਾਂਸ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੀ ਚੰਗਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਵਾਰ ਪੰਜਾਬ, ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ 'ਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਬਾਇਓ ਡੀਕੰਪੋਜ਼ਰ ਕੈਪਸੂਲ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵੰਡੇ ਗਏ ਹਨ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖੇਤਾਂ 'ਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਛਿੜਕਾਅ
ਪੂਸਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਅਨੁਸਾਰ 4 ਕੈਪਸੂਲਾਂ ਤੋਂ 25 ਲੀਟਰ ਤੱਕ ਦਾ ਬਾਇਓ-ਡੀਕੰਪੋਜ਼ਰ ਘੋਲ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। 25 ਲਿਟਰ ਦੇ ਘੋਲ 'ਚ 500 ਲਿਟਰ ਪਾਣੀ 'ਚ ਘੋਲ ਕੇ 2.5 ਏਕੜ 'ਚ ਛਿੜਕਾਅ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਰਾਲੀ ਨੂੰ ਸਾੜ ਕੇ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ 'ਚ ਖਾਦ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਝੋਨੇ ਦੀ ਕਟਾਈ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਇਸ ਦਾ ਛਿੜਕਾਅ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਛਿੜਕਾਅ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਰਾਲੀ ਨੂੰ ਮਿੱਟੀ 'ਚ ਮਿਲਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਜਾਂ ਜਿੰਨੀ ਜਲਦੀ ਹੋ ਸਕੇ ਇਸ ਦਾ ਛਿੜਕਾਅ ਕਰੋ।
ਕਿਵੇਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਘੋਲ?
ਘੋਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ 100 ਗ੍ਰਾਮ ਗੁੜ ਨੂੰ 5 ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ 'ਚ ਉਬਾਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਠੰਡਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਘੋਲ 'ਚ 50 ਗ੍ਰਾਮ ਛੋਲੇ ਦੇ ਆਟੇ ਨੂੰ ਮਿਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੈਪਸੂਲ ਨੂੰ ਘੋਲਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਘੋਲ ਨੂੰ 10 ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਹਨੇਰੇ ਕਮਰੇ 'ਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰਾਲੀ 'ਤੇ ਛਿੜਕਾਅ ਲਈ ਬਾਇਓ-ਡੀਕੰਪੋਜ਼ਰ ਘੋਲ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਇਸ ਘੋਲ ਨੂੰ ਪਰਾਲੀ 'ਤੇ ਛਿੜਕਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਪਰਾਲੀ 15 ਤੋਂ 20 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸੜਨ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਇਹ ਪਰਾਲੀ ਸੜ ਕੇ ਖੇਤ 'ਚ ਖਾਦ ਬਣ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਉਪਜਾਊ ਸ਼ਕਤੀ ਵਧਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਲਈ ਲਾਹੇਵੰਦ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।