ਭਾਰਤ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਔਰਤ ਲਈ ਉਸ ਦਾ ਸਹੁਰਾ ਹੀ ਸਭ ਕੁਝ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਔਰਤ ਆਪਣੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ, ਭੈਣ-ਭਰਾ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਆਪਣੇ ਸਹੁਰੇ ਘਰ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੁਝ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਅੱਜ ਇਸ ਲੇਖ ਵਿਚ ਅਸੀਂ ਇਹ ਜਾਣਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਾਂਗੇ ਕਿ ਕੀ ਸਿਰਫ਼ ਵਿਆਹ ਕਰਾਉਣ ਨਾਲ ਔਰਤ ਮਰਦ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਦੀ ਬਰਾਬਰ ਦੀ ਹੱਕਦਾਰ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ?
ਕਾਨੂੰਨ ਕੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ
ਭਾਰਤੀ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਐਕਟ, ਹਿੰਦੂ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਐਕਟ ਅਤੇ ਮੁਸਲਿਮ ਪਰਸਨਲ ਲਾਅ ਕਿਸੇ ਵੀ ਜਾਇਦਾਦ ਦੇ ਵਾਰਸ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਇਹ ਤੈਅ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਾਇਦਾਦ 'ਤੇ ਕਿਸ ਦਾ ਕਿੰਨਾ ਹੱਕ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸਿਰਫ਼ ਵਿਆਹ ਕਰਾਉਣ ਨਾਲ ਔਰਤ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਜਾਂ ਸਹੁਰੇ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ 'ਤੇ ਹੱਕ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ ਸਗੋਂ ਇਹ ਕਈ ਹਾਲਤਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਨਿਯਮ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ
ਭਾਰਤੀ ਕਨੂੰਨ ਅਨੁਸਾਰ ਪਤੀ ਦੇ ਜ਼ਿੰਦਾ ਹੋਣ ਤੱਕ ਪਤਨੀ ਦਾ ਆਪਣੀ ਖੁਦ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ 'ਤੇ ਕੋਈ ਹੱਕ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਜਾਇਦਾਦ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਦਾ ਹੱਕ ਹੋਵੇਗਾ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਪਤੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਸੀਅਤ ਲਿਖੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਜਾਇਦਾਦ 'ਤੇ ਅਧਿਕਾਰ ਤੈਅ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਯਾਨੀ ਜੇਕਰ ਵਸੀਅਤ ਵਿਚ ਪਤਨੀ ਦਾ ਨਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਉਸ ਜਾਇਦਾਦ ਵਿਚ ਕੋਈ ਹੱਕ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗਾ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਨਿਯਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਤਲਾਕ ਜਾਂ ਪਤੀ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋਣ ਦੀ ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ ਔਰਤ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਤੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਗੁਜਾਰਾ ਭੱਤਾ ਲੈਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ। ਭਾਵ, ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਵੱਖ ਹੋਣ 'ਤੇ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਤੋਂ ਅਧਿਕਾਰ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ।
ਸਹੁਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਵਿੱਚ ਅਧਿਕਾਰ
ਹਿੰਦੂ ਉਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਐਕਟ ਦੀ ਧਾਰਾ 8 ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇੱਕ ਔਰਤ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਸਹੁਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਜੱਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੋਈ ਅਧਿਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਸਦਾ ਪਤੀ ਜਾਂ ਉਸਦੇ ਸਹੁਰੇ ਜਿੰਦਾ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਸਦੇ ਪਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਣ 'ਤੇ, ਉਸਦੇ ਸਹੁਰੇ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ। ਉਹ ਜੱਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸਾਲ 1978 ਵਿੱਚ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਗੁਰੂਪਦ ਖੰਡੱਪਾ ਮਗਦਮ ਬਨਾਮ ਹੀਰਾਬਾਈ ਖੰਡੱਪਾ ਮਗਦਮ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਾਂਝੀ ਜਾਇਦਾਦ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਇਤਿਹਾਸਕ ਫੈਸਲਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
Education Loan Information:
Calculate Education Loan EMI