ਰਮਨਦੀਪ ਕੌਰ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰਿਪੋਰਟ
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: ਭਾਰਤ 'ਚ ਲੌਕਡਾਊਨ ਦੇ ਤੀਜੇ ਗੇੜ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੂਬਿਆਂ 'ਚ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਵੀ ਖੁੱਲ੍ਹ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦਰਮਿਆਨ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਦੇ ਬਾਹਰ ਲੰਮੀਆਂ ਕਤਾਰਾਂ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ 'ਚ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਇਸ ਸਕਦਮ ਨਾਲ ਕੁਝ ਸੁਧਾਰ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰਾਂ ਲਈ ਆਮਦਨ ਦਾ ਵੱਡਾ ਸਰੋਤ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਹੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤ 'ਚ ਕੁੱਲ 28 ਸੂਬੇ ਤੇ ਅੱਠ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ 'ਚੋਂ ਬਿਹਾਰ, ਗੁਜਰਾਤ, ਲਕਸ਼ਦੀਪ, ਮਣੀਪੁਰ, ਮਿਜ਼ੋਰਮ ਤੇ ਨਾਗਾਲੈਂਡ 'ਚ ਸ਼ਰਾਬ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਹੈ। ਬਾਕੀ ਸੂਬਿਆਂ ਦੇ ਲੋਕ ਹਰ ਸਾਲ ਕਰੀਬ 600 ਕਰੋੜ ਲੀਟਰ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਾਲ 2019-20 'ਚ ਸ਼ਰਾਬ 'ਤੇ ਲੱਗਣ ਵਾਲੀ ਸਟੇਟ ਡਿਊਟੀ ਤੋਂ ਕੁੱਲ 1,75,501.42 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਆਮਦਨ ਹੋਈ ਸੀ।
ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਸਾਲ 2018-19 'ਚ ਟੈਕਸ ਤੋਂ ਕੁੱਲ ਕਮਾਈ 1,50,657.95 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸੀ। ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਸੂਬੇ ਆਪਣੀ ਕੁੱਲ ਆਮਦਨ ਦਾ 10 ਤੋਂ 15 ਫੀਸਦ ਹਿੱਸਾ ਸ਼ਰਾਬ ਤੇ ਲੱਗੇ ਟੈਕਸ ਤੋਂ ਹੀ ਕਮਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਦੇਸ਼ 'ਚ ਇਸ ਸਮੇਂ ਜੀਐਸਟੀ ਲਾਗੂ ਹੈ ਪਰ ਸ਼ਰਾਬ ਨੂੰ ਜੀਐਸਟੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰਾਂ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਸ਼ਰਾਬ 'ਤੇ ਟੈਕਸ ਲਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।
‘State Finances: A Study of Budgets of 2019-20’ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਸਾਲ 2018-19 'ਚ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੂਬੇ ਔਸਤਨ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਕਰੀਬ 12,500 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸਿਰਫ਼ ਸ਼ਰਾਬ ਤੋਂ ਕਮਾਉਂਦੇ ਸਨ ਜੋ 2019-20 'ਚ ਵਧ ਕੇ 15,000 ਕਰੋੜ ਹੋ ਗਏ। ‘State Finances: A Study of Budgets of 2019-20’ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ 2019-20 'ਚ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਨੇ ਸ਼ਰਾਬ ਤੋਂ ਕੁੱਲ 31,517.41 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕੀਤੀ।
ਦੂਜੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਕਰਨਾਟਕਾ ਨੇ 2019-20 'ਚ 20,950 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਟੈਕਸ ਤੋਂ ਕਮਾਈ ਕੀਤੀ। ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ 17,477.38 ਕਰੋੜ ਦੀ ਕਮਾਈ ਨਾਲ ਤੀਜੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਰਿਹਾ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਹੁਣ ਪਿਆਕੜਾਂ ਨੂੰ ਝਟਕੇ ਦੀ ਤਿਆਰੀ, ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਸ਼ਰਾਬ ਮਹਿੰਗੀ
ਹੁਣ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਕਾਰਨ ਲੱਗੇ ਲੌਕਡਾਊਨ ਕਾਰਨ ਸਾਰੇ ਸੂਬਿਆਂ ਦੀ ਇਹ ਆਮਦਨ ਪਿਛਲੇ 40 ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਠੱਪ ਪਈ ਸੀ। ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਮੁਤਾਬਕ ਸੂਬਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਕਰੀਬ 700 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਝੱਲਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਆਵਾਜਾਈ ਠੱਪ ਹੋਣ ਨਾਲ ਪੈਟਰੋਲ-ਡੀਜ਼ਲ ਤੋਂ ਵੀ ਕਮਾਈ ਘੱਟ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬੀ 'ਚ ਤਾਜ਼ਾ ਖਬਰਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਏਬੀਪੀ ਸਾਂਝਾ ਦੀ ਐਪ ਹੁਣੇ ਕਰੋ ਡਾਊਨਲੋਡ