Earthquake: ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਹਿੰਦੂਕੁਸ਼ ਖੇਤਰ (Hindukush) ਵਿੱਚ ਮੰਗਲਵਾਰ (21 ਮਾਰਚ) ਰਾਤ ਨੂੰ 6.6 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ। ਇਸ ਦਾ ਅਸਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ। ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਈ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਰਿਕਟਰ ਸਕੇਲ ਮੁਤਾਬਕ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ 'ਚ ਕਾਫੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ 6 ਤੋਂ 6.9 ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਵਾਲਾ ਭੂਚਾਲ ਇਮਾਰਤਾਂ ਦੀ ਨੀਂਹ ਨੂੰ ਦਰਾੜ ਅਤੇ ਉਪਰਲੀਆਂ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਰਾਹਤ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਿਤੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਮੰਗਲਵਾਰ ਦੀ ਰਾਤ ਦਿੱਲੀ-ਐਨਸੀਆਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਡਰਾਉਣੀ ਰਹੀ। ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੋਕ ਪੂਰੀ ਰਾਤ ਡਰ ਦੇ ਸਾਏ ਵਿੱਚ ਰਹੇ। ਕਈ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਲੋਕ ਘੰਟਿਆਂਬੱਧੀ ਘਰਾਂ ਦੇ ਬਾਹਰ ਖੜ੍ਹੇ ਦੇਖੇ ਗਏ। ਨੋਇਡਾ ਦੇ ਇੱਕ ਨਿਵਾਸੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਮੈਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਡਾਇਨਿੰਗ ਟੇਬਲ ਨੂੰ ਹਿੱਲਦਿਆਂ ਦੇਖਿਆ, ਇਸ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਪੱਖੇ ਵੀ ਹਿੱਲ ਰਹੇ ਸਨ। ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ ਸੀ ਅਤੇ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ।"
ਭੂਚਾਲ ਜ਼ੋਨ
ਭਾਰਤੀ ਮਿਆਰ ਬਿਊਰੋ (BIS) ਨੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਪੰਜ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਭੂਚਾਲ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਹੈ। ਪੰਜਵੇਂ ਜ਼ੋਨ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਖਤਰਨਾਕ ਅਤੇ ਸਰਗਰਮ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਜ਼ੋਨ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਤਬਾਹੀ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਪੰਜਵੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜ਼ੋਨ ਵੱਲ ਵਧਣ 'ਤੇ, ਜੋਖਮ ਘਟਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਕੁੱਲ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ 11 ਫੀਸਦੀ ਹਿੱਸਾ ਸਭ ਤੋਂ ਖਤਰਨਾਕ ਯਾਨੀ ਪੰਜਵੇਂ ਜ਼ੋਨ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ 18% ਜ਼ਮੀਨ ਚੌਥੇ ਜ਼ੋਨ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। 30% ਜ਼ਮੀਨ ਤੀਜੇ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਜ਼ੋਨ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ ਚੌਥੇ ਅਤੇ ਪੰਜਵੇਂ ਜ਼ੋਨ ਦੇ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਹੈ।
ਜਾਣੋ, ਕਿੰਨੀ ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਕਿੰਨਾ ਖਤਰਨਾਕ ਹੈ?
0 ਤੋਂ 1.9 ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਵਾਲੇ ਭੁਚਾਲਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਸਿਰਫ ਸਿਸਮੋਗ੍ਰਾਫ ਦੁਆਰਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
2 ਤੋਂ 2.9 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਉਣ 'ਤੇ ਹਲਕੇ ਝਟਕੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
3 ਤੋਂ 3.9 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇੰਝ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਵੱਡਾ ਵਾਹਨ ਉੱਥੋਂ ਲੰਘਿਆ ਹੋਵੇ।
4 ਤੋਂ 4.9 ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਵਾਲੇ ਭੂਚਾਲ ਨਾਲ ਘਰ ਦੀਆਂ ਖਿੜਕੀਆਂ ਟੁੱਟ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਕੰਧਾਂ 'ਤੇ ਟੰਗੀ ਘੜੀ ਜਾਂ ਫਰੇਮ ਡਿੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ।
5 ਤੋਂ 5.9 ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਰੱਖੇ ਫਰਨੀਚਰ ਨੂੰ ਹਿਲਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
6 ਤੋਂ 6.9 ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਵਾਲਾ ਭੂਚਾਲ ਖਤਰਨਾਕ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਇਮਾਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਨੀਹਾਂ ਵਿੱਚ ਤਰੇੜਾਂ ਆ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਪਰਲੀਆਂ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦਾ ਹੈ।
7 ਤੋਂ 7.9 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਢਹਿ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨਦੋਜ਼ ਪਾਈਪਲਾਈਨਾਂ ਫੱਟ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
8 ਤੋਂ 8.9 ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਵਿੱਚ ਇਮਾਰਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵੱਡੇ ਪੁਲ ਵੀ ਢਹਿ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜਦੋਂ 9 ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਤਬਾਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਮੁੰਦਰ ਨੇੜੇ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸੁਨਾਮੀ ਵੀ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ।