ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਕੋਵਿਡ-19 ਤੋਂ ਠੀਕ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀ ਦੇਖਭਾਲ ਤੇ ਸਾਵਧਾਨੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਲਾਗ ਨੂੰ ਹਰਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੋੜੀਂਦਾ ਧਿਆਨ ਨਾ ਦੇਣ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਕੋਰੀਨਾ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੀ ਦੂਜੀ ਲਹਿਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਮਿਊਕਰੋਮਾਈਕੋਸਿਸ ਜਾਂ ਕਾਲੀ ਫ਼ੰਗਸ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਛੂਤਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਰਹੀ ਹੈ ਤੇ ਰਿਕਵਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਕਾਲੀ ਫ਼ੰਗਸ, ਫਿਰ ਚਿੱਟੀ ਫ਼ੰਗਸ, ਫਿਰ ਪੀਲੀ ਫ਼ੰਗਸ ਅਤੇ ਹੁਣ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਹਰੀ (ਗ੍ਰੀਨ) ਫ਼ੰਗਸ ਭਾਵ ‘ਐਸਪਰਗਿਲੋਸਿਸ’ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕੇਸ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ।


ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਗ੍ਰੀਨ ਫ਼ੰਗਸ ਦੀ ਲਾਗ


ਇੰਦੌਰ ਦੇ 34 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਗ੍ਰੀਨ ਫ਼ੰਗਸ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਿਹਤਰ ਇਲਾਜ ਲਈ ਮੁੰਬਈ ਲਿਜਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੋਵਿਡ-19 ਸਰਵਾਈਵਰ ਦਾ ਪਿਛਲੇ ਡੇਢ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਇੰਦੌਰ ਦੇ ਔਰੋਬਿੰਦੋ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਚ ਇਲਾਜ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸ੍ਰੀ ਔਰੋਬਿੰਦੋ ਇੰਸਟੀਚਿਟ ਆਫ ਮੈਡੀਕਲ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਵਿਖੇ ਛਾਤੀ ਰੋਗਾਂ ਦੇ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੁਖੀ ਡਾ ਰਵੀ ਦੋਸੀ ਅਨੁਸਾਰ, “ਕੋਵਿਡ-19 ਤੋਂ ਠੀਕ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਕਾਲੇ ਫ਼ੰਗਸ ਤੋਂ ਸੰਕਰਮਿਤ ਹੋਣ ਦਾ ਸ਼ੱਕ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਟੈਸਟ ਹੋਇਆ, ਬਲੈਕ ਫੰਗਸ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਹਰੇ ਫੰਗਸ (ਐਸਪਰਗਿਲੋਸਿਸ) ਦੀ ਲਾਗ ਉਸਦੇ ਸਾਈਨਸ, ਫੇਫੜਿਆਂ ਤੇ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਮਿਲੀ।


ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿਚ 90 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ ਲਾਗ ਲੱਗ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿਚ ਹਰੀ ਫ਼ੰਗਸ ਕਾਲੇ ਫ਼ੰਗਸ ਤੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਵੱਖਰੀ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕੋਵਿਡ-19 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀ ਇਸ ਨਵੀਂ ਪੇਚੀਦਗੀ ਬਾਰੇ ਜਾਣਨ ਲਈ ਅਜੇ ਵੀ ਹੋਰ ਖੋਜ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਹਰੀ ਫ਼ੰਗਸ ਦੀ ਲਾਗ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦੂਜੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਖਰੀ ਹੈ ਜੋ ਕੋਵਿਡ-19 ਤੋਂ ਠੀਕ ਹੋਏ ਹਨ।


ਇੰਦੌਰ ਦਾ ਮਰੀਜ਼ ਕੋਵਿਡ -19 ਲਾਗ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਨੂੰ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਦਾ ਤਕਰੀਬਨ ਇਕ ਮਹੀਨੇ ਤਕ ਆਈਸੀਯੂ ਵਿਚ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭਾਰ ਘਟੇ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਉਹ ਬਹੁਤ ਕਮਜ਼ੋਰ ਸੀ।


ਹਰੀ ਫ਼ੰਗਸ ਦੇ ਲੱਛਣ (Aspergillosis)



  • ਐਸਪਰਗਿਲੋਸਿਸ ਇੱਕ ਲਾਗ ਹੈ ਜੋ ਐਸਪਰਗਿਲਸ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਇੱਕ ਆਮ ਕਿਸਮ ਦੀ ਫ਼ੰਗਸ ਹੈ।

  • ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਸਾਹ ਰਾਹੀਂ ਅਤੇ ਸੂਖਮ 'ਐਸਪੇਰਗਿਲਸ ਸਪੋਰਸ' ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿਚ ਆਉਣ ਨਾਲ ਲੋਕ ਪੀੜਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

  • ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕਮਜ਼ੋਰ ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਜਾਂ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ਤਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

  • ਐਸਪਰਗਿਲੋਸਿਸ ਦੀਆਂ ਵੱਖ ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਲੱਛਣ ਵੱਖਰੇ ਹਨ।

  • ਪੰਜ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਐਸਪਰਗਿਲੋਸਿਸ ਵਿਚ ਐਲਰਜੀ ਵਾਲੀ ਬ੍ਰੌਂਕੋਪਲਮੋਨਰੀ ਐਸਪਰਗਿਲੋਸਿਸ ਵੀ ਹੈ।

  • ਐਲਰਜੀ ਵਾਲੀ ਬ੍ਰੌਂਕੋਪੁਲਮੋਨਰੀ ਅਸਪਰਗਿਲੋਸਿਸ (ਏਬੀਪੀਏ) ਦੇ ਲੱਛਣ ਦਮਾ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹਨ।

  • ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚੋਂ ਘਰਰ–ਘਰਰ ਦੀ ਆਵਾਜ਼, ਬੁਖਾਰ, ਖੰਘ ਅਤੇ ਸਾਹ ਦੀ ਤਕਲੀਫ਼ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

  • ਐਲਰਜੀ ਵਾਲੀ ਐਸਪਰਗਿਲਸ ਸਾਈਨਸਾਈਟਸ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਭੁੱਖ, ਨੱਕ ਵਗਣਾ, ਸਿਰ ਦਰਦ ਅਤੇ ਸੁੰਘਣ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।

  • ਕ੍ਰੌਨਿਕ ਪਲਮਨਰੀ ਐਸਪਰਗਿਲੋਸਿਸ ਕਾਰਣ ਭਾਰ ਦਾ ਘਟਣਾ, ਖੰਘਣਾ, ਖੰਘਣਾ ਖੂਨ, ਥਕਾਵਟ ਅਤੇ ਸਾਹ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

  • ਇਹ ਇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ ਦੂਸਰੇ ਜਾਂ ਜਾਨਵਰਾਂ ਤੋਂ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿਚ ਫੈਲਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।