Israel-Hamas Crisis: ਹਮਾਸ ਦੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ 7 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਹੀ ਫਲਸਤੀਨ ਵਿਰੁੱਧ ਜੰਗ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੀ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਫੌਜ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ 'ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਹਮਲੇ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਜੰਗ ਨੇ ਹੁਣ ਮੱਧ ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਨੂੰ ਬਾਰੂਦ ਦੇ ਢੇਰ 'ਤੇ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿਚ ਇਸ ਜੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਰ ਇਸਲਾਮਿਕ ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨ ਵੀ ਇਸ ਵਿਚ ਕੁੱਦ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਇਕ ਅੱਤਵਾਦੀ ਚੱਕਰ ਚੱਲ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵੀ ਇਸ ਸੰਕਟ 'ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਜੰਗ ਲੰਮੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਅਸਰ ਮੱਧ ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ 'ਤੇ ਪਵੇਗਾ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਜੰਗ ਆਲਮੀ ਅਸਥਿਰਤਾ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੰਗ ਦਾ ਘੇਰਾ
ਬੇਸ਼ੱਕ ਇਹ ਜੰਗ ਇਸ ਸਮੇਂ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਹਮਾਸ ਵਿਚਾਲੇ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਦਾਇਰਾ ਕਈ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧ ਵੀ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਈਰਾਨ ਸਮਰਥਿਤ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹ ਹਮਾਸ ਦਾ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਲਈ ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਯੁੱਧ ਦਾ ਘੇਰਾ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਵੇਗਾ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਜ਼ੁਬਾਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਮਾਸ ਦੇ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਉੱਤਰੀ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਮੋਰਚਾ ਖੋਲ੍ਹਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਮੁੱਖ ਸਮਰਥਕ ਈਰਾਨ ਵੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।
ਈਰਾਨ ਨੇ 3 ਜਨਵਰੀ, 2020 ਨੂੰ ਬਗਦਾਦ ਵਿੱਚ ਈਰਾਨੀ ਰੈਵੋਲਿਊਸ਼ਨਰੀ ਗਾਰਡ ਕੋਰ ਦੇ ਮੁਖੀ ਕਾਸਿਮ ਸੁਲੇਮਾਨੀ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਲਈ ਮੋਸਾਦ ਅਤੇ ਸੀਆਈਏ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਇਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਈਰਾਨ ਆਪਣੇ ਉੱਘੇ ਪਰਮਾਣੂ ਵਿਗਿਆਨੀ ਮੋਹਸਿਨ ਫਾਖਰੀਜ਼ਾਦੇਹ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਦਾ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਕਤਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕੁਵੈਤ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦਗੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਜੇਕਰ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਜੰਗ 'ਚ ਕੁੱਦਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸੀਰੀਆ, ਕਤਰ ਅਤੇ ਕੁਵੈਤ ਵੀ ਇਸ 'ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ, ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਅਮੀਰਾਤ ਅਤੇ ਮਿਸਰ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਹਨ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਲੋਕ ਹਮਾਸ ਅਤੇ ਫਲਸਤੀਨ ਦੇ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਇੱਥੋਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਜਨਤਾ ਦੀ ਰਾਏ ਨੂੰ ਕਿੰਨੀ ਸਮਝਦਾਰੀ ਨਾਲ ਸੰਭਾਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਇਹ ਸਮਾਂ ਹੀ ਦੱਸੇਗਾ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਯੂਏਈ ਅਤੇ ਬਹਿਰੀਨ ਨੇ ਹਮਾਸ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਵੀ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਹਮਾਸ ਵਿਰੁੱਧ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਚੱਲ ਰਹੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦਾ ਅਸਲ ਵਿਰੋਧ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮੁਸਲਿਮ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਮਸਜਿਦਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਦੌਰਾਨ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ।
ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਵੀ ਸੁਚੇਤ ਰਹਿਣ ਦੀ ਲੋੜ
ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅੱਤਵਾਦ ਅਤੇ ਈਰਾਨ, ਕਤਰ ਅਤੇ ਤੁਰਕੀ ਵਰਗੇ ਮੁਸਲਿਮ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਗਠਜੋੜ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਖਿਲਾਫ ਮੋਰਚਾ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਹੈ, ਉਸ ਤੋਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਜੰਗ ਦਾ ਨਵਾਂ ਚੱਕਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਜਮਹੂਰੀ ਜਗਤ ਨੂੰ ਵੀ ਚੌਕਸ ਰਹਿਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਭਾਰਤ ਜੋ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਰਗੇ ਅੱਤਵਾਦ ਨੂੰ ਸਮਰਥਨ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।