Red fort: ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਨੇ ਯਮੁਨਾ ਦੇ ਕੰਢੇ ਕਿਉਂ ਬਣਵਾਇਆ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹਾ? ਕਾਰਨ ਜਾਣ ਕੇ ਤੁਸੀਂ ਰਹਿ ਜਾਓਗੇ ਹੈਰਾਨ

ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਥਾਨਾਂ 'ਚ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਜ਼ਰੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੁਗਲ ਸਲਤਨਤ ਦਾ ਵਿਲੱਖਣ ਨਮੂਨਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਕਾਰੀਗਰੀ ਅਤੇ ਨੱਕਾਸੀ ਅੱਜ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸੁੰਦਰ ਅਤੇ ਮਨਮੋਹ ਲੈਣ ਵਾਲੀ ਹੈ, ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਨੇ ਯਮੁਨਾ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹਾ ਕਿਉਂ ਬਣਵਾਇਆ? ਜੇ ਤੁਹਾਡੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸਵਾਲ ਹਨ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ।

ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਮੁਗਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ਾਸਨਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹਾ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ 10 ਸਾਲ ਦਾ ਸਮਾਂ ਲਿਆ ਸੀ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਾਰਜ 1638 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜੋ 1648 ਤੱਕ ਚੱਲਿਆ।

ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਵੀ ਇਸ ਇਮਾਰਤ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਇਮਾਰਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹੇ ਨੂੰ ਅਹਿਮਦ ਲਾਹੌਰੀ ਨੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਲੋਕ ਨਾ ਸਿਰਫ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਯਮੁਨਾ ਨਦੀ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹਾ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਕੀ ਕਾਰਨ ਹੈ? ਜੇਕਰ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਕੀ ਸੀ।

ਦਰਅਸਲ, ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਨੇ ਯਮੁਨਾ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹਾ ਇਸ ਕਰਕੇ ਬਣਵਾਇਆ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਲਈ ਨਦੀ ਪਾਰ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਕਿਲ੍ਹੇ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹਨਾ ਸੌਖਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਨੇ ਨਦੀ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਕਿਲ੍ਹਾ ਬਣਾਉਣ ਨਾਲ ਕਾਫੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਿਲੀ ਸੀ।

ਇਸ ਦਾ ਦੂਜਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਮਿਲ ਸਕੇ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਯਮੁਨਾ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।