ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਹੋਵੋਗੇ ਆਨਲਾਈਨ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ, UPI ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚਾਰ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਰੱਖੋ ਖਾਸ ਧਿਆਨ
UPI Payment : ਭੁਗਤਾਨ ਦਾ ਦਾਇਰਾ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਧੋਖਾਧੜੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਇਸ ਦਾ ਗਲਤ ਫਾਇਦਾ ਵੀ ਉਠਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।
UPI Payment : ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਆਈਆਂ ਹਨ। ਪਹਿਲਾਂ ਲੋਕ ਪੈਸੇ ਕਢਵਾਉਣ ਲਈ ਬੈਂਕਾਂ ਦੀਆਂ ਲੰਬੀਆਂ ਲਾਈਨਾਂ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਪਰ ਹੁਣ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਆਉਣ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸਮਾਂ ਬਹੁਤ ਬਚਿਆ ਹੈ।
ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਹਰ ਕੋਈ ਆਨਲਾਈਨ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਕਰਨ ਲੱਗਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਲੋਕ ਨੈੱਟ ਬੈਂਕਿੰਗ ਜਾਂ UPI ਪੇਮੈਂਟ ਰਾਹੀਂ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਬਿੱਲਾਂ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਕਦੀ ਕਢਵਾਉਣ ਦੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਤੋਂ ਵੀ ਮੁਕਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ UPI ਭੁਗਤਾਨ ਦਾ ਦਾਇਰਾ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਧੋਖਾਧੜੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਇਸ ਦਾ ਗਲਤ ਫਾਇਦਾ ਵੀ ਉਠਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਅਜਿਹੇ ਧੋਖਾਧੜੀ ਤੋਂ ਖੁਦ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਤਾਂ ਆਓ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਕਦਮਾਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ ਜਿਸ ਦੁਆਰਾ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ UPI ਧੋਖਾਧੜੀ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹੋ-
1. ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੇ ਲਿੰਕ ਜਾਂ Request 'ਤੇ ਪਿੰਨ ਨਾ ਲਗਾਓ
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਇਹ ਧੋਖੇਬਾਜ਼ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲੁਭਾਉਣੇ ਆਫਰ ਦੇ ਕੇ ਆਪਣੇ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਸਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਕਦੀ ਦਾ ਲਾਲਚ ਦੇ ਕੇ ਲਿੰਕ ਭੇਜਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਿੰਕ ਰਾਹੀਂ ਉਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਲਾਟਰੀ ਜਾਂ ਕੈਸ਼ਬੈਕ ਭੇਜਣ ਲਈ ਤੁਹਾਡੇ ਪਿੰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਲਿੰਕ 'ਤੇ ਪਿੰਨ ਦਾਖਲ ਕਰਦੇ ਹੋ। ਉਹ ਤੁਹਾਡੇ ਖਾਤੇ ਤੋਂ ਸਾਰੇ ਪੈਸੇ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਵੀ ਲਿੰਕ ਨਾ ਖੋਲ੍ਹੋ ਅਤੇ ਜਿੰਨੀ ਜਲਦੀ ਹੋ ਸਕੇ ਡਿਲੀਟ ਕਰੋ।
2. ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤਪਾਸਵਰਡ ਬਣਾਓ
UPI ਸੇਵਾ ਲਈ ਰਜਿਸਟਰ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਪਾਸਵਰਡ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤਬਣਾਉਣ ਦਾ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ। ਨਾਲ ਹੀ ਅਜਿਹਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪਤਾ ਨਾ ਲੱਗੇ। ਕਈ ਲੋਕ ਪਿੰਨ ਬਣਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਆਪਣੀ ਜਨਮ ਮਿਤੀ ਆਦਿ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ PIN ਬਣਾਓ ਜਿਸਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਨਾ ਲਗਾ ਸਕੇ।
3. ਫਰਾਡ ਕਾਲਾਂ ਤੋਂ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹੋ
ਕਈ ਵਾਰ ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਬੁਲਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੈਂਕਿੰਗ ਵੇਰਵੇ, ਯੂਪੀਆਈ ਪਿੰਨ ਆਦਿ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਤੁਹਾਡਾ ਖਾਤਾ ਖਾਲੀ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਜਿਹੀ ਕਾਲ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਫਸਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਬੈਂਕਿੰਗ ਵੇਰਵੇ ਸਾਂਝੇ ਨਹੀਂ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ।
4. ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਅਪਡੇਟ ਕਰੋ
ਆਪਣੀ UPI ਭੁਗਤਾਨ ਐਪ ਨੂੰ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਅਪਡੇਟ ਕਰਦੇ ਰਹੋ। ਸਾਈਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਕੰਪਨੀਆਂ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਨਵੇਂ ਫੀਚਰਸ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ UPI ਐਪ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਅਪਡੇਟ ਰੱਖੋ।