(Source: ECI/ABP News/ABP Majha)
ਕੀ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਬਰਫ਼ ਸਿਰਫ਼ ਪਹਾੜਾਂ 'ਤੇ ਹੀ ਕਿਉਂ ਪੈਂਦੀ? ਸਮਝੋ ਕਿਵੇਂ ਹੁੰਦੀ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ?
ਪਹਾੜੀ ਇਲਾਕਿਆਂ 'ਚ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਦਾ ਅਸਲ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਥਾਨ ਸਮੁੰਦਰ ਤਲ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਉੱਪਰ ਹਨ। ਜਿਹੜੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਸਮੁੰਦਰ ਤਲ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਉੱਚੀਆਂ ਹਨ, ਉੱਥੇ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
Snowfall Reason: ਇਨ੍ਹੀਂ ਦਿਨੀਂ ਹੰਡ ਚੀਰਵੀਂ ਠੰਢ ਪੈ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਰਦੀਆਂ ਨੇ ਕਈ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਰਿਕਾਰਡ ਤੋੜ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਧੁੰਦ ਅਤੇ ਠੰਢੀਆਂ ਹਵਾਵਾਂ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਘਰਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਰਹਿਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਪਹਾੜਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖੀਏ ਤਾਂ ਇੰਜ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕੁਦਰਤ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਬਣਾਇਆ ਹੋਵੇ। ਪਹਾੜੀ ਇਲਾਕਿਆਂ 'ਚ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਹਿਮਾਚਲ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਖੂਬਸੂਰਤ ਮੈਦਾਨ, ਪਹਾੜਾਂ 'ਚ ਹਰ ਪਾਸੇ ਬਰਫ਼ ਦੀ ਚਾਦਰ ਛਾਈ ਹੋਈ ਹੈ। ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਦੇ ਇਸ ਖੂਬਸੂਰਤ ਨਜ਼ਾਰੇ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਹਰ ਸਾਲ ਸੈਂਕੜੇ ਸੈਲਾਨੀ ਪਹਾੜੀ ਇਲਾਕਿਆਂ 'ਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਪਹਾੜੀ ਖੇਤਰਾਂ 'ਚ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ? ਜੇ ਨਹੀਂ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ ...
ਹਰ ਕੋਈ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੂਰਜ ਦੀ ਤਪਸ਼ ਕਾਰਨ ਸਮੁੰਦਰਾਂ, ਝੀਲਾਂ, ਨਦੀਆਂ, ਛੱਪੜਾਂ ਆਦਿ ਦਾ ਪਾਣੀ ਲਗਾਤਾਰ ਭਾਫ਼ ਬਣ ਕੇ ਉੱਪਰ ਵੱਲ ਵਧਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਪਾਣੀ ਵਾਸ਼ਪੀਕਰਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਭਾਰ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਦੀ ਹਵਾ ਨਾਲੋਂ ਹਲਕਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਸਮਾਨ 'ਚ ਉੱਪਰ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉੱਪਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਭਾਫ਼ ਉੱਥੋਂ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਅਨੁਸਾਰ ਬੱਦਲ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰ ਲੈਂਦੀ ਹੈ।
ਭਾਫ਼ ਦਾ ਬਰਫ਼ 'ਚ ਬਦਲ ਜਾਣਾ
ਜਦੋਂ ਉੱਪਰ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਫ੍ਰੀਜ਼ਿੰਗ ਪੁਆਇੰਟ 'ਤੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਭਾਫ਼ ਬਰਫ਼ 'ਚ ਬਦਲਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਇਹ ਬਰਫ਼ 'ਚ ਬਦਲਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਭਾਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਹੇਠਾਂ ਆਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹੇਠਾਂ ਆਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਕਾਰ ਵਧਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਛੋਟੇ ਬਰਫ਼ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਟਕਰਾ ਕੇ ਹਵਾ 'ਚ ਖਿੱਲਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੱਕੋ ਸੂਬੇ 'ਚ ਦੋ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਸਿਰਫ਼ ਪਹਾੜੀ ਖੇਤਰਾਂ 'ਚ ਹੀ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦੀ?
ਹੁਣ ਸਵਾਲ ਇਹ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਸਿਰਫ਼ ਪਹਾੜੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ? ਦਰਅਸਲ, ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਥਾਨ ਸਮੁੰਦਰ ਤਲ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਉੱਪਰ ਹਨ। ਜਿਹੜੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਸਮੁੰਦਰ ਤਲ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਉੱਚੀਆਂ ਹਨ, ਉੱਥੇ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉੱਥੇ ਦਾ ਠੰਢਾ ਤਾਪਮਾਨ ਇਸ 'ਚ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਕਈ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦੀ ਬਰਫ਼
ਜਦੋਂ ਇਹ ਬਰਫ਼ ਅਸਮਾਨ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਕਈ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਵਾਯੂਮੰਡਲ 'ਚ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਤੈਰਦੀ ਭਾਫ਼ ਬਰਫ਼ 'ਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਬਰਫ਼ ਦੇ ਇਹ ਟੁਕੜੇ ਸਖ਼ਤ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਵੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਤਲ 'ਤੇ ਬਰਫ਼ ਦੇ ਇਹ ਟੁਕੜੇ ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਤੋਂ ਵੀ ਲੰਘਦੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਉੱਚ ਤਾਪਮਾਨ ਕਾਰਨ ਪਿਘਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਫਿਰ ਇਹ ਪਹਾੜੀ ਖੇਤਰਾਂ 'ਚ ਬਰਫ਼ ਦੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਦੇ ਰੂਪ 'ਚ ਡਿੱਗਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉੱਥੇ ਤਾਪਮਾਨ ਘੱਟ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇਹ ਮੁੜ ਬਰਫ਼ 'ਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਇਹ ਮੀਂਹ ਦੇ ਰੂਪ 'ਚ ਡਿੱਗਦੀ ਹੈ।