Panchnad: ਨਦੀਆਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਭੂਮੀ ਰੂਪੀ ਸਰੀਰ ਲਈ ਨਸਾਂ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਨਦੀਆਂ ਨਾਲ ਸਾਡੀਆਂ ਕਈ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਨੁੱਖੀ ਸਭਿਅਤਾਵਾਂ ਵੀ ਦਰਿਆਵਾਂ ਦੇ ਕੰਢੇ ਵਿਕਸਤ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦਰਿਆ ਆਪਣਾ ਰਸਤਾ ਖੁਦ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਜੋ ਵੀ ਆਪਣੇ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਲੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਦੋ ਜਾਂ ਦੋ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਦੀਆਂ ਆ ਕੇ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਮਿਲ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ; ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ 3 ਵੱਡੀਆਂ ਨਦੀਆਂ ਗੰਗਾ, ਯਮੁਨਾ ਅਤੇ ਸਰਸਵਤੀ ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਇੱਕੋ-ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਜਗ੍ਹਾ ਬਾਰੇ ਦੱਸਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ, ਦੋ ਜਾਂ ਤਿੰਨ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਪੰਜ ਨਦੀਆਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ।
ਕਿੱਥੇ ਹੈ ਇਹ ਜਗ੍ਹਾ?
ਤੁਸੀਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਵੇਖਿਆ ਅਤੇ ਸੁਣਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਅਜਿਹੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਨਦੀਆਂ ਦਾ ਸੰਗਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਵਿੱਚ ਗੰਗਾ, ਯਮੁਨਾ ਅਤੇ ਸਰਸਵਤੀ ਦਾ ਸੰਗਮ ਹੈ। ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਨੂੰ ਤੀਰਥਰਾਜ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤੀਰਥ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਜਗ੍ਹਾ ਵੀ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਪੰਜ ਦਰਿਆ ਮਿਲਦੇ ਹਨ? ਇਸ ਸਥਾਨ ਨੂੰ ਪਚਨਦ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਜਾਲੌਨ ਅਤੇ ਇਟਾਵਾ ਦੀ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਸਥਾਨ ਕੁਦਰਤ ਦਾ ਅਨੋਖਾ ਤੋਹਫਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੰਗਮ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
ਪੰਚਨਦ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾਂ ਨਦੀਆਂ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਸੰਗਮ
ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਇੱਕੋ-ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸਥਾਨ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਪੰਜ ਦਰਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸੰਗਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਯਮੁਨਾ, ਚੰਬਲ, ਸਿੰਧ, ਕੁੰਵਾਰੀ ਅਤੇ ਪਹਜ ਨਦੀਆਂ ਦਾ ਸੰਗਮ ਇੱਥੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪੰਚਨਦ ਨੂੰ ਮਹਾਂ ਤੀਰਥਰਾਜ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰ ਸਾਲ ਇੱਥੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਭੀੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਇਸ ਸਥਾਨ ਦਾ ਨਜ਼ਾਰਾ ਬਹੁਤ ਖੂਬਸੂਰਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪੰਚਨਦ (Panchnad) ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਹਾਣੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਹੋਰ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਹਾਭਾਰਤ ਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਪਾਂਡਵ ਆਪਣੀ ਤੀਰਥ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਪੰਚਨਦ ਦੇ ਕੋਲ ਠਹਿਰੇ ਸਨ। ਭੀਮ ਨੇ ਇਸ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਬਕਾਸੁਰ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਸੀ।
ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਾਨਤਾ
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਹਾਣੀ ਇਸ ਸਥਾਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ ਮਹਾਰਿਸ਼ੀ ਮੁਚਕੁੰਦ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇੱਕ ਵਾਰ ਤੁਲਸੀਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਲੈਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਤੁਲਸੀਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਪੰਚਨਦ ਵੱਲ ਤੁਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਲਈ ਆਵਾਜ਼ ਉਠਾਈ। ਇਸ 'ਤੇ ਮਹਾਰਿਸ਼ੀ ਮੁਚਕੁੰਦ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਕਮੰਡਲ ਤੋਂ ਛੱਡਿਆ ਗਿਆ ਪਾਣੀ ਕਦੇ ਵੀ ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਤੇ ਤੁਲਸੀਦਾਸ ਜੀ ਨੂੰ ਰਿਸ਼ੀ ਮੁਚਕੁੰਦ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਨਤਮਸਤਕ ਹੋ ਗਏ।