ਹੁਣ ਰੇਲਵੇ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਆਟੋਮੇਟਿਡ ਹੋਣ ਲੱਗਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਟਰੇਨ ਚਲਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਲਾਈਨਮੈਨ ਰੇਲਗੱਡੀ ਦੇ ਰੂਟ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਪਟੜੀਆਂ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਦੇ ਸਨ ਪਰ ਹੁਣ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਹ ਕੰਮ ਆਟੋਮੈਟਿਕ ਪੂਰਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰੇਲਵੇ ਟਰੈਕ ਆਟੋ ਐਡਜਸਟ ਹੋਣ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਨਾ ਤਾਂ ਲਾਈਨਮੈਨ ਦਾ ਕੰਮ ਬਚਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਲੋਕੋ ਪਾਇਲਟ ਦਾ ਕੰਮ ਟਰੇਨ ਨੂੰ ਮੋੜਨ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਟਰੇਨ ਚਲਾਉਣ ਦਾ ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਲੋਕੋ ਪਾਇਲਟ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਤਾਂ ਲੋਕੋ ਪਾਇਲਟ ਕੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਟਰੇਨ ਦੇ ਇੰਜਣ 'ਚ ਬੈਠੇ ਲੋਕੋ ਪਾਇਲਟ ਨੂੰ ਕੀ -ਕੀ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਟਰੇਨ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ 'ਚ ਉਸ ਦੀ ਕੀ ਭੂਮਿਕਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਤਾਂ ਆਓ ਅੱਜ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਟ੍ਰੇਨ ਦੇ ਲੋਕੋ ਪਾਇਲਟ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਡਿਊਟੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਡਿਊਟੀ ਪੂਰੀ ਹੋਣ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੀ ਕੰਮ ਹੈ। ਫਿਰ ਤੁਸੀਂ ਲੋਕੋ ਪਾਇਲਟ ਦੇ ਕੰਮ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਸਮਝ ਸਕੋਗੇ।
ਲੋਕੋ ਪਾਇਲਟ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?
ਜਦੋਂ ਲੋਕੋ ਪਾਇਲਟ ਦੀ ਡਿਊਟੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਇੰਜਣ ਆਦਿ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰੇਲ ਗੱਡੀ ਦੇ ਇੰਜਣ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਤਾਂ ਨਾ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਡੀਜ਼ਲ ਜਾਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਮਾਨ ਲੋੜੀਂਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਟਰੇਨ ਦੇ ਰੂਟ ਆਦਿ ਅਤੇ ਮੈਨੂਅਲ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਮਾਸਟਰ ਤੋਂ ਇਜਾਜ਼ਤ ਲੈ ਕੇ ਟਰੇਨ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਟਰੇਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸਟੀਅਰਿੰਗ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਟ੍ਰੈਕ ਬਦਲਣ ਦਾ ਕੰਮ ਆਟੋਮੈਟਿਕ ਹੈ।
ਪਰ, ਲੋਕੋ ਪਾਇਲਟ ਕੰਟਰੋਲ ਰੂਮ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਦਿਸ਼ਾ, ਸਿਗਨਲ ਆਦਿ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਸਪੀਡ ਕੰਟਰੋਲ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਟਰੇਨ ਦੇ ਰੂਟ ਨੂੰ ਤੈਅ ਸਮਾਂ ਸਾਰਣੀ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਪੂਰਾ ਕਰਨਾ ਲੋਕੋ ਪਾਇਲਟ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਪੀਡ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵੀ ਕਈ ਨਿਯਮ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਲੋਕੋ ਪਾਇਲਟ ਨੂੰ ਵੀ ਪਾਲਣ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਟ੍ਰੈਕ 'ਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਦਾ ਵੀ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਟਰੇਨ ਨੂੰ ਉਸੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਚਲਾਉਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦਾ ਇਹ ਮਤਲਬ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕੋ ਪਾਇਲਟ ਜਦੋਂ ਚਾਹੇ ਟਰੇਨ ਨੂੰ ਰੋਕ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਚਾਹੇ ਦੌੜਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਲੋਕੋ ਪਾਇਲਟ ਖੁਦ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਕਿ ਟਰੇਨ ਨੂੰ ਕਿਸ ਸਟੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਰੋਕਣਾ ਹੈ।
ਪਰ ਲੋਕੋ ਪਾਇਲਟ ਕੋਲ ਟਰੇਨ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਜਾਂ ਚਲਾਉਣ ਦਾ ਬਹੁਤ ਅਧਿਕਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਲੋਕੋ ਪਾਇਲਟ ਨੂੰ ਟ੍ਰੈਕ ਦੇ ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਸਾਈਨ ਬੋਰਡ 'ਤੇ ਬਣੇ ਸਿਗਨਲਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸਪੀਡ ਬਦਲਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਧੁੰਦ ਦੇ ਸਮੇਂ ਲੋਕੋ ਪਾਇਲਟ ਦਾ ਕੰਮ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦੋਵੇਂ ਵੱਧ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।