Aeroplane Fact : ਹਵਾਈ ਯਾਤਰਾ ਬਹੁਤ ਰੋਮਾਂਚਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਕਲਪਨਾ ਕਰੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ ਅਤੇ ਅਚਾਨਕ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੁਰਾਖ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ! ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ?... ਇਕ ਵਾਰ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਹਾਦਸਾ ਦੁਬਈ ਤੋਂ ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ ਜਾ ਰਹੀ ਅਮੀਰਾਤ ਦੀ ਫਲਾਈਟ ਵਿਚ ਵਾਪਰਿਆ ਸੀ। ਫਿਰ ਉਸ ਜਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਵੱਡਾ ਹਾਦਸਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਹੋ ਗਿਆ। ਆਓ ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਇਹ ਜਾਣਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੀਏ ਕਿ ਜੇਕਰ ਅਸਮਾਨ 'ਚ ਉੱਡ ਰਹੇ ਜਹਾਜ਼ 'ਚ ਕੋਈ ਛੇਕ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਕੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਕ ਵਾਰ ਕੀ ਹੋਇਆ ਸੀ ?
ਦਰਅਸਲ ਸਫ਼ਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ 14 ਘੰਟੇ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਸਫਰ ਖਤਮ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਫਲਾਈਟ ਬ੍ਰਿਸਬ੍ਰੇਨ ਪਹੁੰਚੀ ਤਾਂ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਪਲੇਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੁਰਾਖ ਸੀ। ਯਾਤਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਉਡਾਣ ਭਰ ਕੇ ਲਗਭਗ 45 ਮਿੰਟ ਬਾਅਦ ਧਮਾਕੇ ਵਰਗੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣਾਈ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਪਰ ਜਦੋਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਵਿਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਲਤੀ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ। ਸਫ਼ਰ ਦੌਰਾਨ ਫਲਾਇਟ ਵਿੱਚ ਫੂਡ ਸਰਵਿਸ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਲੈਂਡਿੰਗ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਕਿ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਦੂਜੇ ਰਨਵੇ 'ਤੇ ਲੈਂਡ ਕਰਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜਹਾਜ਼ ਸਹੀ ਸਲਾਮਤ ਮੰਜ਼ਿਲ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਸਵਾਲ ਇਹ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਹਾਜ਼ 'ਚ ਸੁਰਾਖ ਹੋਣ 'ਤੇ ਖ਼ਤਰਾ ਕਿਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਵੱਧ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਾਦਸੇ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ?... ...
ਜਾਨ ਦਾ ਖਤਰਾ ਕਿੰਨਾ ਰਹਿੰਦਾ ?
ਰੈਂਕਰ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਹਾਦਸੇ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਸੁਰਾਖ ਦੇ ਆਕਾਰ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸੁਰਾਖ ਬਹੁਤ ਛੋਟਾ ਹੈ ਤਾਂ ਫਲਾਈਟ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦਾ ਦਬਾਅ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਅਤੇ ਇਸ ਕਾਰਨ ਸੰਤੁਲਨ ਨਹੀਂ ਵਿਗੜਦਾ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਤੁਨੀਸ਼ਾ ਸ਼ਰਮਾ ਦਾ ਐਕਸ ਬੁਆਏਫ੍ਰੈਂਡ ਸ਼ਿਜਾਨ ਮੁਹੰਮਦ ਖਾਨ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ , ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਪੇਸ਼
ਆਓ ਉਦਾਹਰਣ ਨਾਲ ਸਮਝੀਏ
ਇਸ ਨੂੰ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਖਿੜਕੀ ਤੋਂ ਸਮਝਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਖਿੜਕੀ ਵਿਚ ਇਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਸੁਰਾਖ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਬਲੀਡ ਹੋਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਜਹਾਜ਼ ਹਵਾ ਵਿਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹਵਾ ਦਾ ਦਬਾਅ ਘੱਟ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਯਾਤਰੀ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਸਾਹ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਖਿੜਕੀ ਵਿੱਚ ਬਣਿਆ ਛੋਟਾ ਬਲੀਡ ਹੋਲ ਇਸ ਦਬਾਅ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਜਹਾਜ਼ 'ਚ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਸੁਰਾਖ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ।
ਕਦੋਂ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਖ਼ਤਰਾ ?
ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਜਹਾਜ਼ 'ਚ ਖਿੜਕੀ ਦੇ ਆਕਾਰ ਜਿੰਨਾ ਡੈਮੇਜ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਖਿੜਕੀ 'ਚ ਹੀ ਕੋਈ ਡੈਮੇਜ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਖ਼ਤਰਾ ਹੋਰ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹਵਾ ਦਾ ਦਬਾਅ ਵਿਗੜ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਬਾਅ ਕਾਰਨ ਮੌਤ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਜਦੋਂ ਦਬਾਅ ਵਧਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ਨੱਕ ਅਤੇ ਕੰਨਾਂ ਨੂੰ ਖੂਨ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਧਮਨੀਆਂ 'ਤੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਡਾ ਸਰੀਰ ਇੰਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਬਾਅ ਨਹੀਂ ਝੱਲ ਸਕਦਾ।
ਹੋਰ ਕੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ?
ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਅਚਾਨਕ ਦਬਾਅ ਦਾ ਤਾਲਮੇਲ ਬਿਗੜਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਧਮਾਕਾ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਾਲ 1988 ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ, ਉਦੋਂ ਵੀ ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਅਲੋਹਾ ਏਅਰਲਾਈਨ-243 ਵਿੱਚ ਕਾਪਿਟ ਕਾ ਗੇਟ ਹੀ ਡੈਮੇਜ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਕੇ ਕਿੱਲੇ ਟੁੱਟਣ ਕਾਰਨ ਜਹਾਜ਼ 'ਚ ਧਮਾਕਾ ਹੋਇਆ, ਨਾਲ ਹੀ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਛੱਤ ਦਾ ਵੀ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਫੱਟ ਗਿਆ। ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਉਸ ਸਿਚੁਏਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਦਾ ਦਬਾਅ ਜਦੋਂ ਬਿਗੜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਅੰਦਰ ਦੀਆਂ ਚੀਜਾਂ ਬਾਹਰ ਵੱਲ ਖਿੱਚਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਲੈਂਡਿੰਗ ਨਹੀਂ ਕਰਵਾਈ ਜਾਂਦੀ ਤਾਂ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧਦਾ ਹੈ।