Year Ender 2024: ਆਹ ਸਾਲ ਕਿਹੜੇ ਸੂਬੇ ਰਹੇ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ? 'ਰੰਗਲਾ ਪੰਜਾਬ' ਤਾਂ ਨੇੜੇ ਤੇੜੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਦਿਸਿਆ, GDP ਤੇ GSDP ਅੰਕੜਿਆਂ ਨਾਲ ਸਮਝੋ ?
ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਰਾਜਧਾਨੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ 2024 ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਸੂਬਾ ਰਿਹਾ। ਇਸਦਾ ਅਨੁਮਾਨਿਤ ਕੁੱਲ ਰਾਜ ਘਰੇਲੂ ਉਤਪਾਦ (GSDP) 42.67 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜੀਡੀਪੀ ਦਾ 13.3% ਹੈ।
ਸਾਲ 2024 ਭਾਰਤੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤੇ ਸਫਲ ਸਾਲ ਸਾਬਤ ਹੋਇਆ। ਇਸ ਸਾਲ ਭਾਰਤ ਨੇ 8.2% ਜੀਡੀਪੀ ਵਾਧਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਅਨੁਮਾਨਿਤ 7.3% ਵਿਕਾਸ ਦਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੀ ਜੀਡੀਪੀ 47.24 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਪੰਜਵੀਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਵਜੋਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ।
ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਰਾਜ
ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 28 ਰਾਜ, 8 ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੇ ਇੱਕ ਰਾਜਧਾਨੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਇਸਦੀ ਆਰਥਿਕ ਤਾਕਤ ਨੂੰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਰਾਜ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਖੇਤਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਗੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵੀ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰਾਂ ਵਜੋਂ ਉਭਰੇ ਹਨ। GDP ਤੇ GSDP ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਅਤੇ ਕਰਨਾਟਕ ਇਸ ਸਾਲ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।
ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਰਾਜ
ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਰਾਜਧਾਨੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ 2024 ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਸੂਬਾ ਰਿਹਾ। ਇਸਦਾ ਅਨੁਮਾਨਿਤ ਕੁੱਲ ਰਾਜ ਘਰੇਲੂ ਉਤਪਾਦ (GSDP) 42.67 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜੀਡੀਪੀ ਦਾ 13.3% ਹੈ। ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਤਾਕਤ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਇਸ ਦੀਆਂ ਵਿੱਤੀ ਸੇਵਾਵਾਂ, ਉਦਯੋਗਾਂ ਅਤੇ ਫਿਲਮ ਉਦਯੋਗ ਤੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਮੁੰਬਈ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਟਾਕ ਐਕਸਚੇਂਜ ਅਤੇ ਬੰਬਈ ਸਟਾਕ ਐਕਸਚੇਂਜ ਵਰਗੀਆਂ ਵਿੱਤੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦਾ ਘਰ ਹੈ। ਰਿਲਾਇੰਸ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਵਰਗੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਵੀ ਇਸ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਰਾਜਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੂਜੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਿਹਾ
ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ, ਜਿਸ ਨੂੰ 'ਏਸ਼ੀਆ ਦਾ ਡੈਟਰਾਇਟ' ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, 31.55 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਜੀਐਸਡੀਪੀ ਨਾਲ ਦੂਜੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਿਹਾ। ਆਟੋਮੋਬਾਈਲ, ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਤੇ ਸੂਚਨਾ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਰਗੇ ਉਦਯੋਗਾਂ ਦਾ ਇਸਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਯੋਗਦਾਨ ਹੈ। ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਜੀਡੀਪੀ 3.50 ਲੱਖ ਰੁਪਏ (ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2023-24) ਰਹੀ, ਜੋ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਆਮਦਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਰਾਜ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਕਰਨਾਟਕ ਤੀਜੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਿਹਾ
ਕਰਨਾਟਕ 28.09 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਜੀਐਸਡੀਪੀ ਨਾਲ ਤੀਜੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਿਹਾ। ਇਹ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜੀਡੀਪੀ ਵਿੱਚ 8.2% ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਬੈਂਗਲੁਰੂ, ਭਾਰਤ ਦੀ "ਸਿਲਿਕਨ ਵੈਲੀ" ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਰਾਜ ਲਈ ਆਰਥਿਕ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸਰੋਤ ਹੈ। ਇਹ ਰਾਜ ਸੂਚਨਾ ਤਕਨਾਲੋਜੀ, ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਾ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਹੈ।
ਗੁਜਰਾਤ ਚੌਥੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਿਹਾ
ਗੁਜਰਾਤ 27.9 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਜੀਐਸਡੀਪੀ ਨਾਲ ਚੌਥੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਿਹਾ। ਇਹ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜੀਡੀਪੀ ਵਿੱਚ 8.1% ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਰਾਜ ਆਪਣੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਉਦਯੋਗਿਕ ਆਧਾਰ ਅਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਮਾਹੌਲ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਇਹ ਰਾਜ ਪੈਟਰੋਕੈਮੀਕਲਜ਼, ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਅਤੇ ਡਾਇਮੰਡ ਪਾਲਿਸ਼ਿੰਗ ਵਰਗੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮੋਹਰੀ ਹੈ।
ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ 5ਵੇਂ ਨੰਬਰ 'ਤੇ
ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲਾ ਰਾਜ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, 24.99 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਜੀਐਸਡੀਪੀ ਅਤੇ 8.4% ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜੀਡੀਪੀ ਯੋਗਦਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਪੰਜਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਰਾਜ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਆਮਦਨ ਸਿਰਫ 0.96 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਦੂਜੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਰਾਜਾਂ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਹੈ।
ਇਹ ਰਾਜ ਵੀ ਸੂਚੀ 'ਚ ਸ਼ਾਮਲ
ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ: 18.8 ਲੱਖ ਕਰੋੜ GSDP ਅਤੇ 5.6% ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੋਗਦਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਛੇਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਹੈ।
ਤੇਲੰਗਾਨਾ: 16.5 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਜੀਐਸਡੀਪੀ ਅਤੇ 4.9% ਯੋਗਦਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਉੱਭਰਦਾ ਰਾਜ, ਇਸ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ 8ਵੇਂ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਹੈ।
ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼: 15.89 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਜੀਐਸਡੀਪੀ ਅਤੇ 4.7% ਯੋਗਦਾਨ ਦੇ ਨਾਲ 8ਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਹੈ।
ਦਿੱਲੀ: ਭਾਰਤ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਨੇ 11.07 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਜੀ.ਐਸ.ਡੀ.ਪੀ. ਇਹ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜੀਡੀਪੀ ਵਿੱਚ 3.6% ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ
S&P ਗਲੋਬਲ ਮਾਰਕੀਟ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ 2030 ਤੱਕ $7 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਧੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਮੁੱਖ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਯੋਗਦਾਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।