(Source: ECI/ABP News/ABP Majha)
General Knowledge: ਆਓ ਜਾਣੀਏ ਕੀ ਹੈ ਕੈਪਸੂਲ ਤੇ ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ?
Medicine: ਲੋਕ ਕੈਪਸੂਲ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵੀ ਉਤਸੁਕ ਹਨ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਬਾਹਰੀ ਪਰਤ ਕਿਵੇਂ ਬਣਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਕਈ ਵਾਰ ਦਵਾਈਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸਾਡੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪੈਕੇਜਿੰਗ ਤੱਕ, ਸਭ ਕੁਝ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲੋਕ ਕੈਪਸੂਲ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵੀ ਉਤਸੁਕ ਹਨ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਬਾਹਰੀ ਪਰਤ ਕਿਵੇਂ ਬਣਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਇਸਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਈ ਲੋਕ ਦਵਾਈ ਲੈਣ ਤੋਂ ਡਰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਇਹ ਦਵਾਈਆਂ ਕੈਪਸੂਲ ਨਾਮਕ ਕਵਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਲੋਕ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ
ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਕੈਪਸੂਲ ਨੂੰ ਸਾਧਾਰਨ ਗੋਲੀਆਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਾਣ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ੀਲਤਾ 'ਤੇ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਓਨੇ ਅਸਰਦਾਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਇਹ ਵੀ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਕੈਪਸੂਲ ਵਿੱਚ ਪਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸਿੱਧਾ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਖੁੱਲ੍ਹਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਕੈਪਸੂਲ ਦਾ ਬਾਹਰੀ ਪਰਤ ਕਿਸ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਬਣੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕੈਪਸੂਲ ਦੀ ਬਾਹਰੀ ਪਰਤ ਛੂਹਣ 'ਤੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਵਰਗਾ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਅਸਲ ਵਿਚ ਇਹ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦਾ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਜੈਲੇਟਿਨ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਜੈਲੇਟਿਨ ਇੱਕ ਸਵਾਦ ਰਹਿਤ, ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ, ਰੰਗ ਰਹਿਤ, ਭੋਜਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਜੋ ਕਿ ਗਲਾਈਸੀਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਲਾਈਨ ਨਾਮਕ ਅਮੀਨੋ ਐਸਿਡ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀਆਂ ਹੱਡੀਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅੰਗਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੈਲੇਟਿਨ ਹੱਡੀਆਂ ਅਤੇ ਅੰਗਾਂ ਨੂੰ ਉਬਾਲ ਕੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਇਸਨੂੰ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੁਆਰਾ ਚਮਕਦਾਰ ਅਤੇ ਲਚਕੀਲਾ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਕੈਪਸੂਲ ਦੀ ਪਰਤ ਸਿਰਫ ਜੈਲੇਟਿਨ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਬਣਦੀ ਪਰ ਕੁਝ ਕੈਪਸੂਲਾਂ ਦਾ ਕਵਰ ਸੈਲੂਲੋਜ਼ ਤੋਂ ਵੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੈਪਸੂਲ ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਹਨ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਠੇਸ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੇ। ਕੈਪਸੂਲ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪੇਟ 'ਚ ਤੁਰੰਤ ਘੁਲਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਪੇਟ ਦੀ ਗਰਮੀ ਅਤੇ ਐਸਿਡ ਸਮੇਤ ਕਈ ਕਾਰਕ ਇਸ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਇਹ ਕੈਪਸੂਲ ਘੁਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਵਿਚ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਅਸਰ ਕਰਨ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ।