(Source: Dainik Bhaskar)
Monkeypox virus : ਕੋਰੋਨਾ ਵਰਗੀ ਖਤਰਨਾਕ ਬਿਮਾਰੀ ਨੇ 70 ਦੇਸ਼ਾਂ ' ਚ ਮਚਾਈ ਹਾਹਾਕਾਰ, ਜਾਣੋ ਲੱਛਣ ਅਤੇ ਬਚਾਅ
Monkeypox virus : ਲੋਕ ਅਜੇ ਤੱਕ ਕੋਵਿਡ-19 ਨੂੰ ਭੁੱਲ ਨਹੀਂ ਸਕੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹੁਣ ਇੱਕ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀ ਨੇ ਦਸਤਕ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਦੁਨੀਆ ਦੇ 70 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
Monkeypox virus : ਲੋਕ ਅਜੇ ਤੱਕ ਕੋਵਿਡ-19 ਨੂੰ ਭੁੱਲ ਨਹੀਂ ਸਕੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹੁਣ ਇੱਕ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀ ਨੇ ਦਸਤਕ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਦੁਨੀਆ ਦੇ 70 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਦੁਨੀਆ ਦੇ 70 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸੈਂਕੜੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ (WHO) ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। WHO ਨੇ ਇਹ ਘੋਸ਼ਣਾ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਰੀਪਬਲਿਕ ਆਫ ਕਾਂਗੋ ਵਿੱਚ ਵਾਇਰਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਦੇ ਫੈਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਫੈਲ ਗਿਆ ਹੈ। 2 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜਦੋਂ Mpox ਨੂੰ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਕਿਸੇ ਵੀ ਬਿਮਾਰੀ ਲਈ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਉਦੋਂ ਹੀ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇਹ ਅਸਾਧਾਰਨ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਫੈਲ ਰਹੀ ਹੋਵੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਬਿਮਾਰੀ ਨਿਯੰਤਰਣ ਅਤੇ ਰੋਕਥਾਮ ਲਈ ਅਫਰੀਕਾ ਕੇਂਦਰਾਂ ਨੇ ਐਮਪੌਕਸ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਮਹਾਂਦੀਪ ਵਿੱਚ ਸਿਹਤ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਰਹੱਦਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ WHO ਨੇ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਮੀਟਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। ਦੋ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਨੇ ਮੰਕੀਪੋਕਸ ਨੂੰ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਫੈਲਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ, ਤਾਂ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ, ਜਿਹੜੇ ਮਰਦਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। Mpox ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਅਫਰੀਕਾ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਪਹਿਲਾ ਮਾਮਲਾ 1970 ਵਿੱਚ ਕਾਂਗੋ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਇਹ ਪ੍ਰਕੋਪ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਕਾਂਗੋ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਭੈੜਾ ਪ੍ਰਕੋਪ ਜਨਵਰੀ 2023 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਹੁਣ ਤੱਕ 27,000 ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਅਤੇ 1,100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੌਤਾਂ ਹੋ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬੱਚੇ ਹਨ। ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਫਲੂ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣਾਂ ਅਤੇ ਪੀਕ ਵਾਲੇ ਦਾਣੇ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਲਕੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਜਾਨਲੇਵਾ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਕੀ ਹੈ ਮੰਕੀਪੋਕਸ ਦੇ ਲੱਛਣ
ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਲਪੇਟ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲੱਛਣ ਬੁਖਾਰ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿਰ ਦਰਦ, ਸੋਜ, ਕਮਰ ਦਰਦ ਅਤੇ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਬੁਖਾਰ ਘੱਟ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਧੱਫੜ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਅਕਸਰ ਚਿਹਰੇ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਧੱਫੜ ਵਧੇਰੇ ਖੁਜਲੀ ਜਾਂ ਦਰਦ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਲਾਗ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੱਲ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ 14 ਤੋਂ 21 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਗੰਭੀਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਖਮ ਪੂਰੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਢੱਕ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਮੂੰਹ, ਅੱਖਾਂ ਅਤੇ ਜਣਨ ਅੰਗਾਂ 'ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਕਿਵੇਂ ਫੈਲਦੀ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ?
ਮੰਕੀਪੋਕਸ ਕਿਸੇ ਸੰਕਰਮਿਤ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਨਾਲ ਫੈਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਜਿਨਸੀ ਸੰਬੰਧ ਅਤੇ ਲਾਗ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨਾਲ ਨੇੜਿਓਂ ਗੱਲ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਹ ਅੱਖਾਂ, ਸਾਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ, ਨੱਕ ਜਾਂ ਮੂੰਹ ਰਾਹੀਂ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਮੰਕੀਪੋਕਸ ਕਿਸੇ ਸੰਕਰਮਿਤ ਵਿਅਕਤੀ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਨਾਲ ਵੀ ਫੈਲ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਜਿਵੇਂ ਬਿਸਤਰਾ, ਭਾਂਡੇ ਆਦਿ। ਬੀਬੀਸੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਸੰਕਰਮਿਤ ਜਾਨਵਰਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਾਂਦਰ, ਚੂਹਿਆਂ ਅਤੇ ਗਿਲਹਰੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਵੀ ਫੈਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਾਲ 2022 ਵਿੱਚ, ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਵਾਇਰਸ ਜਿਨਸੀ ਸੰਪਰਕ ਦੁਆਰਾ ਵਧੇਰੇ ਫੈਲਿਆ। ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਡੀਆਰ ਕਾਂਗੋ ਵਿੱਚ ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਫੈਲਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਜਿਨਸੀ ਸੰਪਰਕ ਹੈ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ 'ਤੇ ਪੈਂਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅਸਰ
ਵਾਇਰਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ 'ਤੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਾਥੀ ਹਨ ਜਾਂ ਨਵੇਂ ਸਾਥੀ ਹਨ। ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਜੋ ਕਿਸੇ ਸੰਕਰਮਿਤ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਵੀ ਸੰਕਰਮਿਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਦਾਂ ਕਰੋ ਬਚਾਅ
ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਨਾਲ ਸੰਕਰਮਿਤ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਨਾ ਜਾਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਆਂਢ-ਗੁਆਂਢ ਵਿੱਚ ਵਾਇਰਸ ਫੈਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਬਣ ਨਾਲ ਹੱਥ ਧੋਂਦੇ ਰਹੋ। ਸੰਕਰਮਿਤ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਅਲੱਗ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਗੰਢਾਂ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ। WHO ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਰਿਕਵਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 12 ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੱਕ ਸੈਕਸ ਦੌਰਾਨ ਕੰਡੋਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਟੀਕਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਲਈ ਇੱਕ ਟੀਕਾ ਵੀ ਹੈ।
Check out below Health Tools-
Calculate Your Body Mass Index ( BMI )
ਟਾਪ ਹੈਡਲਾਈਨ
ਟ੍ਰੈਂਡਿੰਗ ਟੌਪਿਕ
