ਪਿਆਜ਼ ਕੱਟਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅੱਖਾਂ ਕਿਉਂ ਆਉਂਦੇ ਨੇ ਹੰਝੂ ? ਜਾਣੋ ਇਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦਾ ਵਿਗਿਆਨ
ਪਿਆਜ਼ ਕੱਟਦੇ ਸਮੇਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਹੰਝੂ ਆਉਣਾ ਲਗਭਗ ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਕੀ ਹੈ? ਆਓ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ।
ਪਿਆਜ਼ ਕੱਟਦੇ ਹੀ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਹੰਝੂ ਆਉਣਾ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਅਨੁਭਵ ਹਰ ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਤੰਗ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਸਗੋਂ ਇਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਇੱਕ ਵਿਗਿਆਨਕ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹੈ। ਜੇ ਅਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਸਰਲ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮਝੀਏ, ਤਾਂ ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਅਤੇ ਪਿਆਜ਼ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਰਸਾਇਣਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ। ਆਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਵਿਗਿਆਨ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ।
ਪਿਆਜ਼ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜਾ ਪਦਾਰਥ ਹੁੰਦਾ ?
ਪਿਆਜ਼ ਵਿੱਚ "ਐਸੁਲਫੋਕਸਾਈਡ" ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਰਸਾਇਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਪਿਆਜ਼ ਕੱਟੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਸਦੇ ਸੈੱਲ ਟੁੱਟ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਟੁੱਟਣ ਕਾਰਨ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਐਸੁਲਫੋਕਸਾਈਡ ਇੱਕ ਐਨਜ਼ਾਈਮ ਨਾਲ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ "ਸਲਫੈਨਿਕ ਐਸਿਡ" ਨਾਮਕ ਗੈਸ ਬਣਦੀ ਹੈ।
ਅੱਖਾਂ ਕਿਉਂ ਹੰਝੂ ਆਉਣ ਦਾ ਕੀ ਕਾਰਨ ?
ਜਦੋਂ ਇਹ ਗੈਸ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਫੈਲਦੀ ਹੈ ਤੇ ਸਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਟਕਰਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਅੱਖ ਦੀ ਨਾਜ਼ੁਕ ਸਤਹ ਅਤੇ ਅੱਥਰੂ ਫਿਲਮ ਨਾਲ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸਰੀਰ ਇਸਨੂੰ "ਜਲਣਸ਼ੀਲ" ਮੰਨਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ, ਸਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਤੁਰੰਤ ਅੱਥਰੂ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪੈਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਅੱਥਰੂ ਉਸ ਗੈਸ ਨੂੰ ਧੋਣ ਦਾ ਇੱਕ ਤਰੀਕਾ ਹਨ। ਸਰਲ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ, ਹੰਝੂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਹਨ ਜੋ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਜਲਣ ਅਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਹੰਝੂਆਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ
2025 ਵਿੱਚ, ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਿਆਜ਼ ਕੱਟਦੇ ਸਮੇਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬੂੰਦਾਂ ਦੇ ਧਮਾਕੇ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਤੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕੱਟਣ 'ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬੂੰਦਾਂ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਫੈਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜਲਣ ਅਤੇ ਹੰਝੂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ, ਇੱਕ ਤਿੱਖੀ ਚਾਕੂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਅਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਪਿਆਜ਼ ਨੂੰ ਠੰਡਾ ਕਰੋ - ਕੱਟਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਿਆਜ਼ ਨੂੰ 10-15 ਮਿੰਟ ਲਈ ਫਰਿੱਜ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ। ਠੰਡਾ ਪਿਆਜ਼ ਘੱਟ ਗੈਸ ਛੱਡਦਾ ਹੈ।
ਇੱਕ ਤਿੱਖੇ ਚਾਕੂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ - ਇੱਕ ਚੰਗੇ ਤੇ ਤਿੱਖੇ ਚਾਕੂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਪਿਆਜ਼ ਦੇ ਸੈੱਲ ਘੱਟ ਟੁੱਟਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਘੱਟ ਗੈਸ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ।
ਪੱਖੇ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਜਾਂ ਹਵਾਦਾਰ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ ਕੱਟੋ - ਹਵਾ ਵਗਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਗੈਸ ਤੁਹਾਡੀ ਅੱਖ ਤੱਕ ਜਲਦੀ ਨਾ ਪਹੁੰਚੇ।
ਪਾਣੀ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਕੱਟਣਾ - ਪਿਆਜ਼ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹੇ ਜਿਹੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਗੈਸ ਘੁਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਖ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਦੀ।
ਚਸ਼ਮਾ ਪਹਿਨਣਾ- ਰਸੋਈ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਆਮ ਐਨਕਾਂ ਜਾਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਗਲਾਸ ਪਹਿਨਣਾ, ਇਹ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧੀ ਗੈਸ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਪਿਆਜ਼ ਕੱਟਦੇ ਸਮੇਂ ਹੰਝੂ ਇੱਕ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੁਦਰਤੀ ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਰਸਾਇਣਕ ਜਲਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਦਾ ਸਰੀਰ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਉੱਪਰ ਦੱਸੇ ਗਏ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਘਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਅਗਲੀ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਪਿਆਜ਼ ਕੱਟੋਗੇ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਹੰਝੂ ਆਉਣਗੇ, ਤਾਂ ਘਬਰਾਓ ਨਾ। ਇਹ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਹੈ।






















