ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਭਾਰਤ ਸਮੇਤ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਭੂਚਾਲ (Earthquake ) ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਅੰਡੇਮਾਨ ਤੇ ਨਿਕੋਬਾਰ ( Andaman And Nicobar Island) ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਸਵੇਰੇ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕਿਆਂ ਕਾਰਨ ਧਰਤੀ ਹਿੱਲ ਗਈ। ਰਿਕਟਰ ਪੈਮਾਨੇ 'ਤੇ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ 4.3 ਮਾਪੀ ਗਈ। ਭੂਚਾਲ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਭੂਚਾਲ ਪੋਰਟ ਬਲੇਅਰ, ਅੰਡੇਮਾਨ-ਨਿਕੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਸਵੇਰੇ 6.27 ਵਜੇ ਆਇਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਭੂਚਾਲ ਕਾਰਨ ਅਜੇ ਤੱਕ ਕਿਸੇ ਜਾਨੀ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਪਿਛਲੇ ਹਫਤੇ ਸੋਮਵਾਰ ਸਵੇਰੇ ਦਿੱਲੀ-ਐਨਸੀਆਰ ਵਿੱਚ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਉਸ ਦੌਰਾਨ ਮੈਟਰੋ ਟ੍ਰੇਨ ਨੂੰ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਰੋਕਣਾ ਪਿਆ। ਉਸੇ ਦਿਨ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਦੇ ਨੇੜੇ ਰਿਕਟਰ ਪੈਮਾਨੇ 'ਤੇ 4.0 ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਵਾਲਾ ਮੱਧਮ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ। ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਸਿੱਕਮ ਦੇ ਗੰਗਟੋਕ ਵਿੱਚ 4.0 ਰਿਕਟਰ ਸਕੇਲ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ।
ਕਿਉਂ ਆਉਂਦਾ ਭੂਚਾਲ?
ਧਰਤੀ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਚਾਰ ਪਰਤਾਂ ਨਾਲ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਅੰਦਰੂਨੀ ਕੋਰ, ਬਾਹਰੀ ਕੋਰ, ਮੈਂਟਲ ਅਤੇ ਕ੍ਰਸਟ। ਕ੍ਰਸਟ ਅਤੇ ਉੱਪਰੀ ਪਰਵਰਿਸ਼ ਕੋਰ ਨੂੰ ਲਿਥੋਸਫੀਅਰ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ 50 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਮੋਟੀ ਪਰਤ ਕਈ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਟੈਕਟੋਨਿਕ ਪਲੇਟਾਂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਟੈਕਟੋਨਿਕ ਪਲੇਟਾਂ ਆਪਣੇ ਸਥਾਨਾਂ ਤੇ ਚਲਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਪਲੇਟ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹਿੱਲਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਭੂਚਾਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਪਲੇਟਾਂ ਆਪਣੀ ਥਾਂ ਤੋਂ ਖਿਤਿਜੀ ਤੇ ਲੰਬਕਾਰੀ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸੇ ਤੋਂ ਖਿਸਕ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਸਥਿਰ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਆਪਣੀ ਥਾਂ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਪਲੇਟ ਦੂਜੀ ਪਲੇਟ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।
ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਤੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੀਆਂ ਊਰਜਾ ਦੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਤਰੰਗਾਂ ਸੈਂਕੜੇ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੱਕ ਥਰਥਰਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਧਰਤੀ ਵਿੱਚ ਦਰਾਰਾਂ ਵੀ ਪੈ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਜੇ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੀ ਊਰਜਾ ਸਤਹ ਦੇ ਬਹੁਤ ਨੇੜੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਭਿਆਨਕ ਤਬਾਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਧਰਤੀ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਭੂਚਾਲ ਸਤਹ 'ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਉੱਚੀਆਂ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਲਹਿਰਾਂ ਉਦੋਂ ਉੱਠਦੀਆਂ ਹਨ ਜਦੋਂ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਭੂਚਾਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸੁਨਾਮੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: Tokyo Olympics 2020: ਸੈਮੀਫਾਈਨਲ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਨੂੰ ਝਟਕਾ
ਪੰਜਾਬੀ ‘ਚ ਤਾਜ਼ਾ ਖਬਰਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਕਰੋ ਐਪ ਡਾਊਨਲੋਡ:
https://play.google.com/store/apps/details?id=com.winit.starnews.hin