Lok Sabha Speaker Election: ਲੋਕ ਸਭਾ 'ਚ ਕਿਵੇਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਸਪੀਕਰ ਤੇ ਡਿਪਟੀ ਸਪੀਕਰ ਦੀ ਚੋਣ, ਕਿਹੜੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ? 

Lok Sabha Speaker Election: ਲੋਕ ਸਭਾ ਸਪੀਕਰ ਇਕ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਹੁਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਲਈ ਲਗਾਤਾਰ ਤਕਰਾਰ ਹੁੰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਸਪੀਕਰ ਕੌਣ ਹੋਵੇਗਾ ਇਸ ਲਈ ਅੱਜ ਵੋਟਿੰਗ ਹੋਵੇਗੀ।

Lok Sabha Speaker Election

Lok Sabha Speaker Election: ਲੋਕ ਸਭਾ ਸਪੀਕਰ ਇਕ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਹੁਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਲਈ ਲਗਾਤਾਰ ਤਕਰਾਰ ਹੁੰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਸਪੀਕਰ ਕੌਣ ਹੋਵੇਗਾ ਇਸ ਲਈ ਅੱਜ ਵੋਟਿੰਗ ਹੋਵੇਗੀ। ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਪਲ ਲਈ ਅਜਿਹਾ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਐਨਡੀਏ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨਿਰਪੱਖ ਢੰਗ ਨਾਲ ਚੁਣਿਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਪਰ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨੂੰ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਉਤਾਰ ਕੇ ਚੋਣਾਂ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਐਨਡੀਏ ਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਓਮ ਬਿਰਲਾ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉਮੀਦਵਾਰ ਬਣਾਇਆ ਹੈ ਜਦਕਿ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਨੇ ਕੇ ਸੁਰੇਸ਼ ਨੂੰ ਉਮੀਦਵਾਰ ਬਣਾਇਆ ਹੈ।

ਦੇਸ਼ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ 'ਚ ਇਹ ਤੀਜੀ ਵਾਰ ਹੋਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਸਪੀਕਰ ਲਈ ਚੋਣਾਂ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਦਰਅਸਲ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਡਿਪਟੀ ਸਪੀਕਰ ਦੀ ਮੰਗ 'ਤੇ ਅੜੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਪੀਕਰ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕੋਈ ਸਹਿਮਤੀ ਨਹੀਂ ਬਣ ਸਕੀ। ਜਦਕਿ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਹੁਣ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਨੇਤਾ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਉਹ ਆਪਣੀ ਮੰਗ 'ਤੇ ਅੜੇ ਰਹੇ ਤਾਂ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ 'ਚ ਪਰਚੀਆਂ ਵੰਡੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ।

ਲੋਕ ਸਭਾ ਦੇ ਸਪੀਕਰ ਦੀ ਚੋਣ ਕਿਵੇਂ ਹੋਵੇਗੀ?

• ਲੋਕ ਸਭਾ ਦੇ ਸਪੀਕਰ ਦੀ ਚੋਣ ਲਈ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਆਪਣੇ ਵਿੱਚੋਂ ਦੋ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਚੇਅਰਮੈਨ ਅਤੇ ਡਿਪਟੀ ਚੇਅਰਮੈਨ ਚੁਣਦੇ ਹਨ। 
• ਉਹ ਉਮੀਦਵਾਰ ਜਿਸ ਲਈ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਅੱਧੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਵੋਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਲੋਕ ਸਭਾ ਦਾ ਸਪੀਕਰ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਵ, 50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵੋਟ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਇਹ ਪੋਸਟ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
• ਲੋਕ ਸਭਾ ਦੀਆਂ 542 ਸੀਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, ਐਨਡੀਏ ਕੋਲ 293 ਸੀਟਾਂ ਹਨ, ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ 542 ਨੂੰ ਅੱਧਾ ਕਰੀਏ, ਤਾਂ ਅੰਕੜਾ 271 ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਬਹੁਮਤ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਓਮ ਬਿਰਲਾ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣਨ ਦੇ ਰਾਹ 'ਚ ਕੋਈ ਰੁਕਾਵਟ ਨਹੀਂ ਆਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ।
• ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ, ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਵੇਂ ਚੁਣੇ ਗਏ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਏ ਜਾਣਗੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰੀ ਦੀ ਸਹੁੰ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕੀ।
• ਪ੍ਰੋਟੇਮ ਸਪੀਕਰ ਭਰਤਰਿਹਰੀ ਮਹਿਤਾਬ ਓਮ ਬਿਰਲਾ ਦੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵਕ ਦਾ ਨਾਮ ਬੁਲਾਏਗਾ। ਫਿਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇੱਕ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਵੀ ਹੋਵੇਗਾ।
• ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਸਦਨ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਸਪੀਕਰ ਵਜੋਂ ਓਮ ਬਿਰਲਾ ਦੇ ਨਾਮ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਕਰਨਗੇ ਅਤੇ ਸਾਰੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਵਿਰੋਧ ਦੇ ਸਰਬਸੰਮਤੀ ਨਾਲ ਚੁਣਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕਰਨਗੇ।
• ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੁਰੇਸ਼ ਦਾ ਪ੍ਰਪੋਜ਼ਰ ਅਤੇ ਸੈਕੇਂਡਰ ਦਾ ਨੰਬਰ ਆਵੇਗਾ।
• ਜੇਕਰ ਸਰਕਾਰ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਬੇਨਤੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸੁਰੇਸ਼ ਦਾ ਨਾਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਸਪੀਕਰ ਲਈ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵਜੋਂ ਤਜਵੀਜ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਓਮ ਬਿਰਲਾ ਨੂੰ ਲੋਕ ਸਭਾ ਸਪੀਕਰ ਵਜੋਂ ਬਿਨਾਂ ਮੁਕਾਬਲਾ ਚੁਣ ਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਆਪਣੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਦਾ ਨਾਮ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਦਨ ਵਿੱਚ ਚੋਣਾਂ ਕਰਵਾਈਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ।
   
• ਜੇਕਰ ਲੋਕ ਸਭਾ ਸਪੀਕਰ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਲਈ ਵੋਟਿੰਗ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪੂਰੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਵੋਟਿੰਗ ਸਲਿੱਪਾਂ ਰਾਹੀਂ ਕਰਵਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕਣ ਵਾਲੇ ਨਵੇਂ ਚੁਣੇ ਗਏ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਵੋਟਿੰਗ ਰਾਹੀਂ ਫੈਸਲਾ ਕਰਨਗੇ ਕਿ ਲੋਕ ਸਭਾ ਦਾ ਨਵਾਂ ਸਪੀਕਰ ਕੌਣ ਹੋਵੇਗਾ, ਓਮ ਬਿਰਲਾ ਜਾਂ ਕੇ. ਸੁਰੇਸ਼।
• ਫਿਰ ਵੋਟਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਹੋਵੇਗੀ। ਜਿਸ ਤਜਵੀਜ਼ ਨੂੰ ਸਾਧਾਰਨ ਬਹੁਮਤ ਭਾਵ 50 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟ ਉਸਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਮਿਲ ਜਾਣਗੇ, ਉਹ ਜਿੱਤ ਜਾਵੇਗਾ।
• ਸਦਨ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦਾ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਅੱਧੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵੋਟਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨੂੰ ਸਪੀਕਰ ਚੁਣਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
• ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਦਨ ਦੇ ਨੇਤਾ ਯਾਨੀ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਨੇਤਾ ਚੁਣੇ ਹੋਏ ਸਪੀਕਰ ਨੂੰ ਸੀਟ 'ਤੇ ਲਿਜਾਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਪੂਰੀ ਕਰਨਗੇ।
• ਇਸ ਸਮੇਂ ਪ੍ਰੋਟੇਮ ਸਪੀਕਰ ਨਵੇਂ ਚੁਣੇ ਸਪੀਕਰ ਨੂੰ ਸੀਟ ਸੌਂਪਣਗੇ।
• ਉਪਰੰਤ ਸਾਰੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਆਗੂ ਭਾਸ਼ਣ ਰਾਹੀਂ ਚੁਣੇ ਗਏ ਸਪੀਕਰ ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਅਤੇ ਸ਼ੁੱਭ ਕਾਮਨਾਵਾਂ ਦੇਣਗੇ।