ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਖਰੀਦ 'ਚ ਭਾਰਤ ਨੰਬਰ-1, ਯੁੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਯੂਕਰੇਨ ਤੋਂ ਵੀ ਬਹੁਤ ਅੱਗੇ
ਰੂਸ ਨਾਲ ਜੰਗ ਲੜ ਰਿਹਾ ਯੂਕਰੇਨ 2022 'ਚ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਖਰੀਦ 'ਚ ਤੀਜੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ 2013-17 ਅਤੇ 2018-22 ਦਰਮਿਆਨ ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਦਰਾਮਦ 'ਚ 11 ਫ਼ੀਸਦੀ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ।
ਭਾਰਤ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਖਰੀਦ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਟਾਪ 'ਤੇ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਖਰੀਦ 'ਚ ਯਕੀਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ, ਫਿਰ ਵੀ ਉਹ ਟਾਪ 'ਤੇ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸਟਾਕਹੋਮ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਪੀਸ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ (SIPRI) ਦੀ ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਰੂਸ ਨਾਲ ਜੰਗ ਲੜ ਰਿਹਾ ਯੂਕਰੇਨ 2022 'ਚ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਖਰੀਦ 'ਚ ਤੀਜੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ 2013-17 ਅਤੇ 2018-22 ਦਰਮਿਆਨ ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਦਰਾਮਦ 'ਚ 11 ਫ਼ੀਸਦੀ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਪਰ ਉਹ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਬਰਾਮਦਕਾਰ ਰਿਹਾ। ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਭਾਰਤ ਨੇ ਰੱਖਿਆ ਨਿਰਮਾਣ ਦੇ ਖੇਤਰ 'ਚ ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਦਰਾਮਦ 'ਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ 11 ਫ਼ੀਸਦੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ (9.6 ਫ਼ੀਸਦੀ), ਤੀਜੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਕਤਰ (6.4 ਫ਼ੀਸਦੀ), ਚੌਥੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ (4.7 ਫ਼ੀਸਦੀ) ਅਤੇ ਪੰਜਵੇਂ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਚੀਨ (4.7 ਫ਼ੀਸਦੀ) ਹੈ। ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਦਰਾਮਦ 'ਚ 21 ਫ਼ੀਸਦੀ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਸਿਪਰੀ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ 2012-16 ਤੋਂ 2017-21 ਦਰਮਿਆਨ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਦਰਾਮਦ 'ਚ 21 ਫ਼ੀਸਦੀ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ ਪਰ ਦੇਸ਼ ਅਜੇ ਵੀ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹਥਿਆਰ ਦਰਾਮਦਕਾਰ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦਰਾਮਦ 'ਚ ਗਿਰਾਵਟ ਪਿੱਛੇ 2 ਕਾਰਨ ਹਨ।
ਪਹਿਲਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਥਾਨਕ ਨਿਰਮਾਣ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਖਰੀਦ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ। ਸਿਪਰੀ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਨਵੇਂ ਅੰਕੜਿਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਬਰਾਮਦ 'ਚ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਕਾਇਮ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ 5 ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਅਮਰੀਕਾ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਫ਼ੌਜੀ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦਾ ਸਪਲਾਇਰ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ 'ਚ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਬਰਾਮਦ ਦਾ 40 ਫ਼ੀਸਦੀ ਇਕੱਲੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਰੂਸ 16 ਫ਼ੀਸਦੀ ਦੇ ਨਾਲ ਦੂਜੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਹੈ। ਬਰਾਮਦ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵੱਡੀ ਛਾਲ ਚੀਨ ਦਾ 5.2 ਫ਼ੀਸਦ ਅਤੇ ਜਰਮਨੀ ਦਾ 4.2 ਫ਼ੀਸਦ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਬਰਾਮਦ 'ਚ ਯੋਗਦਾਨ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ 2013-17 ਤੋਂ 2018-22 ਦਰਮਿਆਨ ਅਮਰੀਕੀ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਬਰਾਮਦ 14 ਫ਼ੀਸਦੀ ਵਧੀ ਹੈ।
ਜਦਕਿ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਰੂਸ ਦਾ ਬਰਾਮਦ 31 ਫ਼ੀਸਦੀ ਡਿੱਗਿਆ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਜੇਕਰ ਭਾਰਤ 'ਚ ਰੂਸ ਤੋਂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਸ 'ਚ 37 ਫ਼ੀਸਦੀ ਦੀ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ। ਸਿਪਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ 2022 'ਚ ਯੂਕਰੇਨ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ 'ਚ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦਾ ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਬਰਾਮਦਕਾਰ ਦੇਸ਼ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਦਕਿ 2018-22 'ਚ ਇਹ 14ਵੇਂ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਸੀ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੋਂ ਰੂਸ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਜੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਹੈ, ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਤੇ ਯੂਰਪ ਤੋਂ ਯੂਕਰੇਨ ਨੂੰ ਫ਼ੌਜੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਟਾਪ ਹੈਡਲਾਈਨ
ਟ੍ਰੈਂਡਿੰਗ ਟੌਪਿਕ
