G-7 Summit: ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੀਰੋਸ਼ੀਮਾ ਜਾਣਗੇ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ, ਜਾਣੋ ਕੀ ਹੈ PM ਮੋਦੀ ਦੇ ਇਸ ਦੌਰੇ ਦੇ ਮਾਇਨੇ

G-7 Summit Hiroshima: ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਦੌਰੇ 'ਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਜੀ-7 ਸੰਮੇਲਨ 'ਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣਗੇ। ਚੀਨ ਦੇ ਹਮਲਾਵਰ ਰਵੱਈਏ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਇਸ ਦੌਰੇ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਅਹਿਮ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

G-7 Summit Hiroshima

G-7 Summit Hiroshima: ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ G-7 ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ (G-7 Summit) 'ਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਦੌਰੇ 'ਤੇ ਰਵਾਨਾ ਹੋਣਗੇ। ਜਿੱਥੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਜੀ-7 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਇਹ ਕਾਨਫਰੰਸ ਇਸ ਵਾਰ ਪਰਮਾਣੂ ਹਮਲੇ ਦੀ ਮਾਰ ਝੱਲ ਰਹੇ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਹੀਰੋਸ਼ੀਮਾ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ (PM Modi) 1974 ਵਿੱਚ ਪੋਖਰਨ ਪਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਹੀਰੋਸ਼ੀਮਾ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਹੋਣਗੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਨੇ 1957 ਵਿੱਚ ਹੀਰੋਸ਼ੀਮਾ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਸੇ ਵੀ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਜਾਪਾਨ ਵਿੱਚ ਹੀਰੋਸ਼ੀਮਾ ਦਾ ਦੌਰਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਦਾ ਇਹ ਦੌਰਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਦੀ ਹੀਰੋਸ਼ੀਮਾ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਕੀ ਮਹੱਤਵ ਹੈ।

1974 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਹੀਰੋਸ਼ੀਮਾ ਦਾ ਦੌਰਾ?

ਹੁਣ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ 1974 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਸੇ ਵੀ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਇਸ ਜਾਪਾਨੀ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਦਰਅਸਲ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਪਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣ 1974 ਵਿੱਚ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਪੋਖਰਣ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਉੱਤੇ ਪਿਆ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਸ ਕਦਮ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਜਾਪਾਨ ਸਮੇਤ ਸਾਰੇ ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਗਏ। ਜਾਪਾਨ ਵੱਲੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿਰੁੱਧ ਬਿਆਨਬਾਜ਼ੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਾਉਣ ਦੀ ਗੱਲ ਵੀ ਹੋਈ।

ਅਗਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਜਾਪਾਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਬਹਾਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 1998 'ਚ ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਹੁੰਦਿਆਂ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਦੂਜਾ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਾਪਾਨ ਨੇ ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਆਰਥਿਕ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਨ। ਜਾਪਾਨ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਕਾਫੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ 'ਚ ਦਰਾਰ ਹੋਰ ਡੂੰਘੀ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।

ਜਾਪਾਨ ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ

ਪਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਗੜਦੇ ਜਾਪਾਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਦਾ ਦੌਰ ਸਾਲ 2000 ਵਿੱਚ ਉਦੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ, ਜਦੋਂ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਯੋਸ਼ੀਰੋ ਮੋਰੀ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਗੱਲਬਾਤ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ। ਇੱਥੋਂ ਜਾਪਾਨ-ਭਾਰਤ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 2006 'ਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਦੌਰੇ 'ਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਫਿਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਪੀਐਮ ਸ਼ਿੰਜੋ ਆਬੇ ਨਾਲ ਕਈ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਬੰਧਾਂ ਦਾ ਨਵਾਂ ਦੌਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ। ਸ਼ਿੰਜੋ ਆਬੇ ਦੇ ਲੰਬੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ ਸੁਧਾਰ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਅੱਜ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਵਪਾਰ ਰਿਕਾਰਡ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਹੈ ਅਤੇ ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਕਈ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ 'ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਚੀਨ ਦੇ ਮੋਰਚੇ 'ਤੇ ਵੀ ਕਰੋ ਕੰਮ

ਚੀਨ ਦੇ ਹਮਲਾਵਰ ਰਵੱਈਏ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵੀ ਜਾਪਾਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਦੋਸਤੀ ਬਹੁਤ ਖਾਸ ਹੈ। ਜਾਪਾਨ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੀ ਦੋਸਤੀ ਚੀਨ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ 'ਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਖਿੱਝ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਾਪਾਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵੀ ਕਵਾਡ ਸੰਗਠਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸ ਸੰਗਠਨ ਨੂੰ ਚੀਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਖਾਸ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਹਰ ਵਾਰ ਇਸ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਤੋਂ ਚੀਨ ਦੇ ਵਧਦੇ ਹਮਲੇ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਚੀਨ ਕਵਾਡ ਤੋਂ ਵੀ ਡਰਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਵੀ ਇੰਡੋ-ਪੈਸੀਫਿਕ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਦੇ ਵਧਦੇ ਦਬਦਬੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਲਗਾਤਾਰ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

 ਕਿਉਂ ਹੈ ਹੀਰੋਸ਼ੀਮਾ ਖਾਸ?

ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਪੀਐਮ ਫੂਮਿਓ ਕਿਸ਼ਿਦਾ ਖੁਦ ਹੀਰੋਸ਼ੀਮਾ ਤੋਂ ਆਏ ਹਨ, ਇਸੇ ਲਈ ਇਸ ਵਾਰ ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਜੀ-7 ਸੰਮੇਲਨ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। 1945 ਵਿੱਚ ਹੀਰੋਸ਼ੀਮਾ ਅਤੇ ਨਾਗਾਸਾਕੀ ਉੱਤੇ ਪਰਮਾਣੂ ਬੰਬ ਸੁੱਟੇ ਗਏ ਸਨ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੂਜਾ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ। ਪਹਿਲਾ ਬੰਬ ਹੀਰੋਸ਼ੀਮਾ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਤਬਾਹੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਜਾਪਾਨ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਦਾ ਨਜ਼ਾਰਾ ਦੇਖਣ ਵਾਲੇ ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੱਡੀ ਕਾਨਫਰੰਸ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਤਾਂ ਜੋ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ ਵਧਦੇ ਖ਼ਤਰੇ ਬਾਰੇ ਸੁਨੇਹਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।