ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ! ਇੱਥੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਵਾਈ ਨੂੰ ਸ਼ਰਾਬ ਪਿਆਉਂਦੀ ਹੈ ਸੱਸ, ਫਿਰ ਲਾੜਾ-ਲਾੜੀ ਛਲਕਾਉਂਦੇ ਨੇ ਜਾਮ, ਜਾਣੋ ਕਿਉਂ ਬਣਾਈ ਇਹ ਰਸਮ ?
ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਲੜਕੀ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਾਲੇ ਅਜਿਹੇ ਲੜਕੇ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਨਸ਼ੇ ਦਾ ਆਦੀ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਪਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇੱਕ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਲਾੜੀ ਦੀ ਮਾਂ ਲਾੜੇ ਨੂੰ ਸ਼ਰਾਬ ਪਿਲਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਹਰ 100 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਬਾਅਦ ਬੋਲੀ, ਭਾਸ਼ਾ, ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਬਦਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਅਤੇ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜ ਬਦਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਰ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜ ਹਨ। ਕਈ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਾੜੀ ਨੂੰ ਡੰਡੇ ਨਾਲ ਮਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕੁਝ ਅਜਿਹੀਆਂ ਰਸਮਾਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੁਣ ਕੇ ਤੁਸੀਂ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਜਾਓਗੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਰਸਮਾਂ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੇ ਕੁਝ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਕੁਝ ਅਜਿਹੇ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ।
ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਲੜਕੀ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਾਲੇ ਅਜਿਹੇ ਲੜਕੇ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਨਸ਼ੇ ਦਾ ਆਦੀ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਪਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇੱਕ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਲਾੜੀ ਦੀ ਮਾਂ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਲਾੜੇ ਨੂੰ ਸ਼ਰਾਬ ਪਿਲਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੂਰਾ ਪਰਿਵਾਰ ਲਾੜਾ-ਲਾੜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਬੈਠ ਕੇ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਂਦਾ ਹੈ। ਯਕੀਨ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋਵੇਗਾ ਪਰ ਇਹ ਪਰੰਪਰਾ ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਵਿਆਹ ਦੌਰਾਨ ਲਾੜੀ ਦੀ ਮਾਂ ਆਪਣੇ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਜਵਾਈ ਨੂੰ ਸ਼ਰਾਬ ਪਿਲਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਦੇ ਕਵਰਧਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਬੇਗਾ ਆਦਿਵਾਸੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪਰੰਪਰਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਵਿਆਹ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਰਾਬ ਵਰਤਾਉਣ ਦੀ ਰਸਮ ਨਿਭਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਲਾੜੇ ਦੀ ਮਾਂ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਸੇਵਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਲਾੜੇ ਨੂੰ ਸ਼ਰਾਬ ਪਿਲਾ ਕੇ ਰਸਮ ਨਿਭਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਗੱਲ ਇੱਥੇ ਹੀ ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਪਰੰਪਰਾ ਅਨੁਸਾਰ ਸੱਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਾੜੀ ਖੁਦ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਯਾਨੀ ਲਾੜੇ ਨੂੰ ਸ਼ਰਾਬ ਪਰੋਸਦੀ ਹੈ।
ਸ਼ਰਾਬ ਪਰੋਸਣ ਦੀ ਇਹ ਰਸਮ ਇੱਥੇ ਹੀ ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਬੇਗਾ ਆਦਿਵਾਸੀ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਲਾੜਾ-ਲਾੜੀ ਇਕੱਠੇ ਬੈਠ ਕੇ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਪੂਰਾ ਪਰਿਵਾਰ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਬੈਠ ਕੇ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਵਿਆਹ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਰਸਮਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਆਦਿਵਾਸੀ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਭਾਵ ਇੱਥੇ ਦਾਜ ਵਰਗੀ ਕੋਈ ਪ੍ਰਥਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਕੋਈ ਤੋਹਫ਼ੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ।