(Source: ECI/ABP News/ABP Majha)
Plastic Bottle: ਪਾਣੀ ਵਾਲੀ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਬੋਤਲ ਕਿੰਨੀ ਖਤਰਨਾਕ ਜਾਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ? ਬੱਸ ਇਹ ਕੋਡ ਖੋਲ੍ਹ ਦੇਣਗੇ ਭੇਤ
Secret codes of Plastic bottles: ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਰਸਾਇਣ ਸਾਰੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬਰਾਬਰ ਨਹੀਂ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਬੋਤਲ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
Secret codes of Plastic bottles: ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹਰ ਅੱਧੇ ਘੰਟੇ ਅੰਦਰ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ ਪੀਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਲੋਕ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਫਰਿੱਜ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਲੋਕ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਲਈ ਕੋਲਡ ਡ੍ਰਿੰਕ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਮਿਲਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਿਨਰਲ ਵਾਟਰ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਦੀ ਵੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਰ ਘਰ ਤੇ ਦਫਤਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਲਈ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਲਗਪਗ ਸਾਰੇ ਘਰਾਂ ਦੇ ਫਰਿੱਜ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਜਿਸ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਬੋਤਲ ਤੋਂ ਤੁਸੀਂ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦੇ ਹੋ, ਉਹ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਮੱਠੇ ਜ਼ਹਿਰ ਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਸਾਰੀਆਂ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਇੱਕ ਕੋਡ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੋਡ ਬੋਤਲ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਤੇ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਰਸਾਇਣ
ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਰਸਾਇਣ ਸਾਰੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬਰਾਬਰ ਨਹੀਂ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਬੋਤਲ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੋਤਲਾਂ ਤੋਂ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦੇ ਖ਼ਤਰੇ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਨਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਪਾਸੇ ਇੱਕ ਕੋਡ ਦਿੱਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕੋਡ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਤੁਸੀਂ ਬੋਤਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਾ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕੋਡ
ਸਾਰੀਆਂ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ 'ਤੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕੋਡ ਜਾਂ ਨੰਬਰ ਲਿਖਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਜਦੋਂ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਬੋਤਲ ਖਰੀਦਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੰਬਰਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ। ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਹਰ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਬੋਤਲ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਨੰਬਰ ਲਿਖਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਨੰਬਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕੀ ਬੋਤਲ ਵਰਤਣ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: Heatwave: ਗਰਮੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਮੂੰਹ 'ਤੇ ਕੱਪੜਾ ਬੰਨ੍ਹਣਾ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਸਹੀ? ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਨੇ ਇਹ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ
ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੋਤਲਾਂ ਤੋਂ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ
ਜੇਕਰ ਬੋਤਲ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਨੰਬਰ 2, 4 ਜਾਂ 5 ਲਿਖਿਆ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਖਰੀਦ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੋਤਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੰਬਰਾਂ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਹੇਠਾਂ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਤੁਸੀਂ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਬੋਤਲ ਦੀ ਕੁਆਲਿਟੀ ਬਾਰੇ ਜਾਣੇ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਬੋਤਲ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਲਿਖੇ ਕੋਡ ਦੇਖਦੇ ਹੋ ਜਿਵੇਂ HDPE (High Density Polyethylene), LDPE (Low Density Polyethylene) ਤੇ PP (Polypropylene) ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਬੋਤਲ ਖਰੀਦ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੋਤਲ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ।
HDPE (High density polyethlene)
ਇਸ ਕੋਡ ਨਾਲ ਬੋਤਲ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਹਾਈ ਡੈਨਸਿਟੀ ਪੋਲੀਥੀਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਬੋਤਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
LDPE (ਘੱਟ ਘਣਤਾ ਵਾਲੀ ਪੋਲੀਥੀਲੀਨ):
ਜੇਕਰ ਬੋਤਲ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਨੰਬਰ 4 ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਬੋਤਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਵਰਤ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਸਭ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬੋਤਲ
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਬੋਤਲ ਦੇ ਹੇਠਾਂ 5 ਨੰਬਰ ਲਿਖਿਆ ਦੇਖਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ PP (Polypropylene) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਈਸ ਕਰੀਮ ਦੇ ਕੱਪ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮਾਈਕ੍ਰੋਵੇਵ ਓਵਨ ਦੇ ਬਰਤਨਾਂ, ਦਵਾਈਆਂ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ, ਦਹੀਂ ਦੀ ਪੈਕਿੰਗ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮਿਨਰਲ ਵਾਟਰ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ
ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਾਰੀਆਂ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀਆਂ ਮਿਨਰਲ ਵਾਟਰ ਬੋਤਲਾਂ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਕੋਡ PETE ਜਾਂ PET ਲਿਖਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਬੋਤਲ 'ਚ ਪੋਲੀਥੀਨ ਟੈਰੇਫਥਲੇਟ ਕੈਮੀਕਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੋਤਲਾਂ ਦੀ ਮੁੜ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਬੋਤਲ ਦੀ ਮੁੜ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਸਾਇਣਾਂ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੋਤਲਾਂ 'ਤੇ CRUSH THE BOTTLE AFTER USE ਲਿਖਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮਿਆਦ ਪੁੱਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੋਤਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ।
V या PVC (Polyvinyl Chloride)
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬੋਤਲਾਂ 'ਤੇ 3 ਨੰਬਰ ਦਾ ਕੋਡ ਲਿਖਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ V ਜਾਂ PVC ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੋਤਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਲੱਗਣ ਦਾ ਖ਼ਦਸ਼ਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: Smoke Paan: ਖਤਰਨਾਕ ਪਾਨ! ਜਿਸ ਨੂੰ ਖਾਣ ਨਾਲ ਬੱਚੇ ਦੇ ਢਿੱਡ 'ਚ ਹੋ ਗਈ ਗਲੀ