ਹੁਣ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋ ਬਿਨਾ ਫਸਲਾਂ ਦਾ ਝਾੜ ਵਧਾਉ
ਪੀਏਯੂ ਦੀ ਡਾ. ਐਸ.ਕੇ. ਗੋਸਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਟੀਮ ਨੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਜੀਵਾਣੂ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਰਾਹੀਂ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਉਪਜਾਊ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕਰ ਕੇ ਫਸਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਝਾੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ : ਹੁਣ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਹੀ ਫਸਲਾ ਦਾ ਝਾੜ ਵਧਾ ਸਕਣਗੇ। ਪੰਜਾਬ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (ਪੀਏਯੂ) ਨੇ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਖਾਦ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਫਸਲਾਂ ਦਾ ਝਾੜ ਤਾਂ ਵਧੇਗਾ ਹੀ ਨਾਲ ਹੀ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਉਪਜਾਊ ਸ਼ਕਤੀ ਵੀ ਬਰਕਰਾਰ ਰਹੇਗੀ। ਪੀਏਯੂ ਦੇ ਡਾ. ਸਹੋਤਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਵੱਧ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿਚਲੇ ਉਪਜਾਊ ਤੱਤ ਨਸ਼ਟ ਹੋਣ ਕਰ ਕੇ ਫਸਲਾਂ ਦਾ ਝਾੜ ਘਟਿਆ ਹੈ।
ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਇਸ ਮੁਸ਼ਕਲ ਦੇ ਹੱਲ ਲਈ ਪੀਏਯੂ ਦੀ ਡਾ. ਐਸ.ਕੇ. ਗੋਸਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਟੀਮ ਨੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਜੀਵਾਣੂ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਰਾਹੀਂ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਉਪਜਾਊ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕਰ ਕੇ ਫਸਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਝਾੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਿਨਾਂ ਸੋਚੇ ਸਮਝੇ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਕੇ ਉਪਜਾਊ ਜ਼ਮੀਨ ਪੱਥਰ ਬਣਾ ਚੁੱਕੇ ਕਿਸਾਨ ਵੀ ਹੁਣ ਪੀਏਯੂ ਵੱਲੋਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ ਜੀਵਾਣੂ ਖਾਦਾਂ ਰਾਹੀਂ ਫਸਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਪਜ ਲੈ ਸਕਣਗੇ।
ਕਨਸੋਰਸ਼ੀਅਮ ਨਾਂ ਦੀ ਜੀਵਾਣੂ ਖਾਦ ਵਰਤਣ ਨਾਲ ਕਣਕ ਦਾ ਝਾੜ 1 ਤੋਂ 1.5 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਜੀਵਾਣੂ ਖਾਦਾਂ ਸੂਖਮ ਜੀਵ ਜੰਤੂਆਂ ਦੇ ਅਜਿਹੇ ਫਾਰਮੂਲੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੌਦਿਆਂ ’ਤੇ ਲਾਉਣ ਨਾਲ ਹਵਾ ਵਿਚਲੀ ਨਾਈਟਰੋਜਨ ਤੇ ਫਾਸਫੋਰਸ ਨੂੰ ਘੁਲਣਸ਼ੀਲ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸੂਖਮ ਜੀਵਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਨਾਲ ਹਾਰਮੋਨ ਬਣਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪੀਏਯੂ ਵੱਲੋਂ ਤਿਆਰ ਖਾਦ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸੂਬੇ ਦੀ ਹਰੇਕ ਮੰਡੀ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਉਲੀਕਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਾਇਕਰੋਬਾਇਓਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਮੁਖੀ ਡਾ. ਪਰਮਪਾਲ ਸਹੋਤਾ ਅਤੇ ਡਾ. ਮਧੁਰਮਾ ਗੰਗਵਾਰ ਨੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੁਲਾਕਾਤ ਦੌਰਾਨ ਦਿੱਤੀ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ’ਵਰਸਿਟੀ ਵੱਲੋਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ ਜੀਵਾਣੂ ਖਾਦਾਂ ਦੇ ਇਕ ਗ੍ਰਾਮ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨ ’ਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਇਕ ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜੀਵਾਣੂ ਪਾਏ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਹੜੇ ਫਸਲ ਦੇ ਝਾੜ ਵਿੱਚ ਚੋਖਾ ਵਾਧਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਡਾ. ਸਹੋਤਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਕ ਏਕੜ ਵਿੱਚ ਕਣਕ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ 500 ਗ੍ਰਾਮ ਖਾਦ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵੀ ਸਿਰਫ਼ 40 ਰੁਪਏ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਕਨਸੋਰਸ਼ੀਅਮ ਨਾਂ ਦੀ ਇਸ ਖਾਦ ਨੂੰ ਕਣਕ ਦਾ ਬੀਜ ਬੀਜਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਲਾ ਕੇ ਛਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਕਾਉਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਖਾਦ ਮੱਕੀ, ਗੰਨਾ, ਪਿਆਜ, ਆਲੂ, ਹਲਦੀ ਆਦਿ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਲਈ ਵੀ ਲਾਹੇਵੰਦ ਹੈ।
ਏਯੂ ਨੇ ਝੋਨੇ ਲਈ ਐਜ਼ੋਰਾਇਜੋਬੀਅਮ, ਛੋਲਿਆਂ, ਮਸਰ, ਗਰਮ ਰੁੱਤ ਦੀ ਮੂੰਗੀ ਲਈ ਰਾਇਜ਼ੋਬੀਅਮ+ਪੀਜੀਪੀਆਰ ਜਦੋਂ ਕਿ ਮੂੰਗੀ, ਮਟਰ, ਅਰਹਰ, ਸੋਇਆਬੀਨ, ਬਰਸੀਮ ਅਤੇ ਲਸਣ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਲਈ ਰਾਇਜ਼ੋਬੀਅਮ ਜੀਵਾਣੂ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ’ਵਰਸਿਟੀ ਨੇ ਕਣਕ ਦੀ ਫਸਲ ਲਈ ਇਸ ਸਾਲ 63000 ਏਕੜ ਦੀ ਖਾਦ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦਾ ਟੀਚਾ ਮਿੱਥਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ 25 ਤੋਂ 30 ਹਜ਼ਾਰ ਏਕੜ ਦੀ ਖਾਦ ਵਿਕ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਲਈ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਕੇਵੀਕੇ ਸੈਂਟਰਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸੂਬੇ ਦੀਆਂ ਦਾਣਾ ਮੰਡੀਆਂ ਲਾਗੇ ਸਟਾਲ ਵੀ ਲਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਖਾਦਾਂ ਮਨੁੱਖੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਨਹੀਂ ਹਨ।
ਪੰਜਾਬੀ ‘ਚ ਤਾਜ਼ਾ ਖਬਰਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਕਰੋ ਐਪ ਡਾਊਨਲੋਡ:
https://play.google.com/store/apps/details?id=com.winit.starnews.hin
ਟਾਪ ਹੈਡਲਾਈਨ
ਟ੍ਰੈਂਡਿੰਗ ਟੌਪਿਕ
