(Source: Matrize)
ਕਾਂਗਰਸ ਤੇ ਨਿਤੀਸ਼ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕਿਵੇਂ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਸਕੇਗੀ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਟੱਕਰ?
ਪੁਰਾਣੀ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਇੱਕ ਕਹਾਵਤ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕੰਮ ਤੁਹਾਡੀ ਮਰਜ਼ੀ ਅਨੁਸਾਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਰਾਇਤਾ ਫੈਲਾਓ, ਯਾਨੀ ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਵਿਗਾੜ ਦਿਓ।ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਿਆਸੀ ਹਲਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਵਾਲ ਉਠਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ
Fight to Modi Government Without Congress and Nitish Kumar : ਪੁਰਾਣੀ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਇੱਕ ਕਹਾਵਤ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕੰਮ ਤੁਹਾਡੀ ਮਰਜ਼ੀ ਅਨੁਸਾਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਰਾਇਤਾ ਫੈਲਾਓ, ਯਾਨੀ ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਵਿਗਾੜ ਦਿਓ।ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਿਆਸੀ ਹਲਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਵਾਲ ਉਠਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸ. ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਦੇ ਕੇ.ਕੇ. ਕੀ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰ ਰਾਓ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰੈਲੀ ਵਿਚ ਕੁਝ ਖਾਸ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾ ਕੇ ਵਿਰੋਧੀ ਏਕਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ? ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਕਿਉਂਕਿ ਕੇਸੀਆਰ ਨੇ ਖਮਾਮ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਰੈਲੀ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਰੋਧੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਪਰ ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨਿਤੀਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਨਤਾ ਦਲ ਦੇ ਨੇਤਾ ਅਤੇ ਉਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਤੇਜਸਵੀ ਯਾਦਵ ਨੂੰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਬੁਲਾਇਆ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ 'ਤੇ ਨਿਤੀਸ਼ ਨੇ ਆਪਣਾ ਸਪੱਸ਼ਟੀਕਰਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਬੈਠਕ ਸੀ, ਜਿਸ 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਬੁਲਾਉਣ ਜਾਂ ਨਾ ਬੁਲਾਉਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ ਪਰ ਵੱਡਾ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਖਿਲਾਫ ਮਹਾਗਠਜੋੜ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਨਿਤੀਸ਼ ਨੇ ਕੀ ਕੀਤਾ? ਇਸ ਅਣਗਹਿਲੀ ਨੂੰ ਸਮਝੋ? ਇਸ ਵਿਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਕਿ ਨਿਤੀਸ਼ ਵਾਂਗ ਕੇਸੀਆਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਅਹੁਦੇ ਦਾ ਉਮੀਦਵਾਰ ਬਣਨ ਦੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਹਨ। ਪਰ ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ ਨਿਤੀਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਬਣਨ 'ਤੇ ਕੋਈ ਇਤਰਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਬੈਠ ਕੇ ਫੈਸਲਾ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਨਿਤੀਸ਼ ਦੇ ਇਸ ਬਿਆਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖੁਦ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਅਹੁਦੇ ਦਾ ਉਮੀਦਵਾਰ ਬਣਨ ਦੀ ਦੌੜ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਬਿਹਾਰ ਦੀ ਮਹਾਗਠਜੋੜ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਵੀ ਭਾਈਵਾਲ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਨਿਤੀਸ਼ ਅਜਿਹੀ ਗੱਲ ਕਹਿਣ ਤੋਂ ਗੁਰੇਜ਼ ਕਰਨਗੇ ਕਿ 2024 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਮੁਸੀਬਤ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਵੇਗੀ। ਪਰ ਇਹ ਵੀ ਸੋਚਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਕੇਸੀਆਰ ਵੱਲੋਂ ਤਿੰਨ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀਆਂ-ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ, ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ਅਤੇ ਪਿਰਮਈ ਵਿਜਯਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਯੂਪੀ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਅਖਿਲੇਸ਼ ਯਾਦਵ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਤੀਜਾ ਮੋਰਚਾ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਜੋ ਕਵਾਇਦ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਕੀ ਉਹ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋਵੇਗੀ?
ਇੱਕ ਅਹਿਮ ਸਵਾਲ ਇਹ ਵੀ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਵਿਰੁੱਧ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਵਾਜ਼ ਉਠਾਉਣ ਵਾਲੀ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਮਮਤਾ ਬੈਨਰਜੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਹੋਈ? ਅਸੀਂ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਕਿ ਕੇਸੀਆਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਪਰ ਮੌਜੂਦਾ ਸਿਆਸੀ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਉਹ ਵੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਉਮੀਦਵਾਰ ਬਣਨ ਦੀ ਇਸ ਦੌੜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਦਾਅਵੇਦਾਰ ਹੈ। ਪਰ ਸਾਡੇ ਵਰਗੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਅਤੇ ਲੇਖਕ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਇਹ ਸਲਾਹ ਦੇਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹਨ ਕਿ ਸਮੁੱਚੀ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਨੂੰ ਇੱਕਜੁੱਟ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕਵਾਇਦਾਂ ਵਿਅਰਥ ਹੋ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਸਾਰੀਆਂ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰਾਂ ਰੌਲਾ ਪਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਮੀਡੀਆ ਡਰਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸੁਤੰਤਰ ਵਿਚਾਰ ਨਹੀਂ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰ ਸਕਦਾ, ਤਾਂ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਡਰਨ ਵਾਲੇ ਨਹੀਂ, ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਘਰ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰੋ।
ਹਰ ਕੋਈ ਤੀਜਾ ਜਾਂ ਚੌਥਾ ਫਰੰਟ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਆਜ਼ਾਦ ਹੈ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿਆਸਤ ਦੇ ਅਤੀਤ ਨੂੰ ਭੁੱਲਣ ਦੀ ਗਲਤੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਭਾਵੇਂ ਸੱਤਾ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਗਈ ਹੋਵੇ, ਪਰ ਉਹ ਕਦੇ ਵੀ ਅਜਿਹੀ ਮਰੀ ਹੋਈ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਰਹੀ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਖਿੰਡੇ ਹੋਏ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਸੱਤਾ ਤਬਦੀਲੀ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਸਾਕਾਰ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਵੀ ਸਕੇ। ਇਹ ਸਵਾਲ ਇਸ ਲਈ ਉਠਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਜਿਸ ਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਸੱਤਾ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕਰਨ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਦੇਖ ਰਹੇ ਹੋ, ਕੀ ਇਹ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲਏ ਬਿਨਾਂ ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਐਨਸੀਪੀ ਸੁਪਰੀਮੋ ਸ਼ਰਦ ਪਵਾਰ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਵਿਰੋਧੀ ਏਕਤਾ ਦੀ ਸੋਚਣਾ ਅਤੇ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸੱਤਾ ਤੋਂ ਹਟਾਉਣਾ ਇੱਕ ਸੁਪਨਾ ਹੈ ਜੋ ਕਦੇ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ। ਇਸ ਲਈ ਕੇਸੀਆਰ ਨੇ ਨਿਤੀਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਰੈਲੀ ਵਿੱਚ ਨਾ ਬੁਲਾ ਕੇ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਤੌਰ ’ਤੇ ਆਪਣਾ ਦਾਅਵਾ ਠੋਕ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਪਰ ਅਸਲੀਅਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਗੈਰ-ਕਾਂਗਰਸੀ ਮੋਰਚਾ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੀ ਤਾਕਤ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗਾ, ਸਗੋਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲੀਆਂ ਵੋਟਾਂ ਦਾ ਖਿੰਡਾਅ ਅਗਲੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਤਾਕਤ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰੇਗਾ।
ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ ਲਈ ਭਾਜਪਾ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਕੇਸੀਆਰ ਦੀ ਰੈਲੀ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਨਾ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕਜੁੱਟ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਖੁਦ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਪਤਾ। ਇਸੇ ਲਈ ਹੁਣ ਭਾਰਤ ਜੋੜੋ 'ਤੇ ਉਤਰੇ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਲਈ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਇਹ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਉਹ ਦਿੱਲੀ ਪਰਤਦੇ ਹੀ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਨੂੰ ਇਕਜੁੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹੜਾ ਫਾਰਮੂਲਾ ਲੱਭਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਿੰਨੇ ਲੋਕ ਇਸ 'ਤੇ ਸਹਿਮਤ ਹਨ?