ਅਫ਼ਗ਼ਾਨਿਸਤਾਨ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਦੇਸ਼, ਫਿਰ ਵੀ ਝੱਲ ਰਿਹਾ ‘ਤਕਦੀਰ ਦੀ ਮਾਰ’, ਜਾਣੋ ਪੂਰੀ ਕਹਾਣੀ

ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਅੱਜ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਲੋੜ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਫ਼ੋਨ ਦੀ ਬੈਟਰੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪਾਵਰ ਬੈਂਕ ਤੱਕ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਲਈ ਵਰਤਦੇ ਹੋ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ ਲਿਥੀਅਮ ਬੈਟਰੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਫਾਈਲ ਤਸਵੀਰ

ਕਾਬੁਲ: ਅਫ਼ਗ਼ਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦਾ ਰਾਜ ਮੁੜ ਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਫ਼ਗ਼ਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਲੋਕ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਗਰੀਬੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਹੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਦੇਸ਼ ਜਿਸ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਜੰਗ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਤੇ ਹਰ ਵਾਰ ਗਰੀਬੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਅਸਲੀਅਤ ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਦੇਸ਼ ਹੈ, ਪਰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂ ਗਰੀਬੀ ਫਿਰ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵਾਸੀਆਂ ਉੱਤੇ ਭਾਰੂ ਪੈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਇਸ ਗਰੀਬ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੰਨੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡ ਦੇਵੇਗਾ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਤਾਲਿਬਾਨ ਵੀ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਛੱਡਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ। ਅਮਰੀਕਾ, ਰੂਸ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਇਥੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਚੀਨ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਵੀ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ 'ਤੇ ਟਿਕੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।

2010 ਵਿੱਚ, ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਤੇ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਅਨੁਸਾਰ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਖਣਿਜ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟੋ ਘੱਟ 1 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਅਮਰੀਕੀ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਲਿਥੀਅਮ ਅਤੇ ਹੋਰ ਖਣਿਜਾਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਮਿਲੀ ਸੀ। ਲਿਥੀਅਮ, ਜੋ ਚਾਂਦੀ ਵਰਗਾ ਦਿਸਦਾ ਹੈ, ਨਵਿਆਉਣਯੋਗ ਊਰਜਾ ਬੈਟਰੀਆਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਤਾਲਿਬਾਨ ਸਾਫ਼ ਊਰਜਾ (Clean Energy) ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ

ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਅੱਜ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਲੋੜ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਫ਼ੋਨ ਦੀ ਬੈਟਰੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪਾਵਰ ਬੈਂਕ ਤੱਕ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਲਈ ਵਰਤਦੇ ਹੋ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ ਲਿਥੀਅਮ ਬੈਟਰੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਹੁਣ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਲੱਖਾਂ ਟਨ ਖਣਿਜ ਪਦਾਰਥਾਂ ਉੱਤੇ ਵੀ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਖਣਿਜ ਸਾਫ਼ ਊਰਜਾ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹਨ।

ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਮੁਖੀ ਰੌਡ ਸਕੂਨੋਵਰ ਅਨੁਸਾਰ, ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਰਣਨੀਤਕ ਖਣਿਜ ਭੰਡਾਰਾਂ ਤੇ ਬੈਠੇ ਹਨ। ਇਹ ਵੇਖਣਾ ਬਾਕੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਕਰਨਗੇ। ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਨਾਲ ਤਾਲਿਬਾਨ ਸਵੱਛ ਊਰਜਾ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਹੈ।

ਲੋਹਾ, ਤਾਂਬਾ, ਕੋਬਾਲਟ, ਸੋਨੇ ਦੇ ਵੱਡੇ ਭੰਡਾਰ ਵੀ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ’ਚ ਮੌਜੂਦ

ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਲੋਹਾ, ਤਾਂਬਾ, ਕੋਬਾਲਟ, ਸੋਨਾ ਤੇ ਲਿਥੀਅਮ ਦੇ ਵੱਡੇ ਭੰਡਾਰ ਹਨ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਦੁਰਲੱਭ ਖਣਿਜ ਸਰੋਤ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਹਨ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਦੁਰਲੱਭ ਖਣਿਜ ਇਸ ਸਮੇਂ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਮੋਬਾਈਲ ਫ਼ੋਨ, ਟੀਵੀ, ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਇੰਜਣ, ਕੰਪਿਊਟਰ, ਲੇਜ਼ਰ ਤੇ ਬੈਟਰੀਆਂ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ।

ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਖਣਿਜ ਭੰਡਾਰ ਲੋਹੇ ਤੇ ਤਾਂਬੇ ਦੇ ਹਨ ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੰਨੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਹਨ ਕਿ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖਣਿਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦੇਸ਼ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ 'ਤੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਸਮਰਥਕ ਚੀਨ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਟਿਕੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।