World Alzheimer Day 2022 : ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰ ਕੇ ਲੋਕ ਗੁਆ ਲੈਂਦੇ ਨੇ ਯਾਦਸ਼ਕਤੀ ਜਾਂ ਭੁੱਲਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ਚੀਜ਼ਾਂ, ਇਸ ਦਾ ਉਮਰ ਨਾਲ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਸਬੰਧ ?

ਜਦੋਂ ਬੁਢਾਪਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਦਿਮਾਗ਼ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਕਾਵਾਂ ਸੁੱਕਣ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਆਕਸੀਜਨ ਤੇ ਖੂਨ ਦੀ ਸਹੀ ਮਾਤਰਾ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਤੇ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਸਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।

World Alzheimer's Day

ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੋਚਣਾ (Overthinking) ਵੀ ਇਕ ਮਾਨਸਿਕ ਸਮੱਸਿਆ (Mental problem) ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਜਾਂ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਠੀਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ, ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੁਢਾਪੇ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਵਿਅਕਤੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੀਵਨ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਐਮਨੀਸ਼ੀਆ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਬੁਢਾਪਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਜਦੋਂ ਬੁਢਾਪਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਦਿਮਾਗ਼ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਕਾਵਾਂ ਸੁੱਕਣ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ।

ਇਸ ਕਾਰਨ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਖ਼ੂਨ ਅਤੇ ਆਕਸੀਜਨ ਦੀ ਸਹੀ ਮਾਤਰਾ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਅਤੇ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਸਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਐਮਨੀਸ਼ੀਆ ਦਾ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਅਲਜ਼ਾਇਮਰ, ਇੱਕ ਤੰਤੂ-ਵਿਗਿਆਨ ਸੰਬੰਧੀ ਵਿਕਾਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦਿਮਾਗ਼ ਦੇ ਸੈੱਲਾਂ ਦੇ ਸੁੰਗੜਨ ਕਾਰਨ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਵਿਅਕਤੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੰਮਾਂ ਨੂੰ ਕਰਨਾ ਵੀ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਉਹ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਜਾਂ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਕਰਦਾ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਡਾਕਟਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ 60 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰੀਰ ਦੀ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲਤਾ ਅਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅੰਗਾਂ ਦੀ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲਤਾ ਘਟਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਮਾਗ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। 65 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਰ 5 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਦੁੱਗਣਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੁਰਘਟਨਾ ਕਾਰਨ ਸਿਰ 'ਤੇ ਸੱਟ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਉਸ ਹਿੱਸੇ (Hippocampus), ਜੋ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਨੂੰ ਸਟੋਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਮਾੜਾ ਹਾਦਸਾ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਉਸਨੂੰ ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤੋੜ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਇੱਕ ਡੂੰਘੇ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਸਦਮੇ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ, ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਕਾਰੋਬਾਰ ਦਾ ਢਹਿ ਜਾਣਾ, ਦੁਰਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਆਦਿ।

ਵਧਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਣਾਅ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਤਣਾਅ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਵੀ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।