ਲਾਲ ਰੰਗ ਦੇ ਸਿਲੰਡਰ ਵਿੱਚ ਹੈ LPG ... ਫਿਰ ਨੀਲੇ, ਕਾਲੇ ਅਤੇ ਚਿੱਟੇ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜੀ ਗੈਸ ?
Cylinder: ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਰਸੋਈ ਵਿਚ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦਾ ਸਿਲੰਡਰ ਦੇਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਪਰ ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਵੀ ਕਈ ਸਿਲੰਡਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਆਉ ਸਿਲੰਡਰ ਦੇ ਰੰਗਾਂ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਸਮਝਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜੀ ਗੈਸ ਭਰੀ ਹੈ।
Cylinder Colors: ਘਰ ਦੀ ਰਸੋਈ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦਾ ਸਿਲੰਡਰ ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਹਰ ਕੋਈ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਐਲਪੀਜੀ ਗੈਸ ਯਾਨੀ ਤਰਲ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਗੈਸ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦੇ ਸਿਲੰਡਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭਰੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਰਸੋਈ ਦੇ ਸਿਲੰਡਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਰੰਗਾਂ ਦੇ ਸਿਲੰਡਰ ਹਨ। ਲਾਲ ਸਿਲੰਡਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਨੀਲੇ, ਕਾਲੇ ਅਤੇ ਚਿੱਟੇ ਰੰਗ ਦਾ ਸਿਲੰਡਰ ਵੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਸਵਾਲ ਇਹ ਬਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੰਗਾਂ ਦੇ ਸਿਲੰਡਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜੀਆਂ ਗੈਸਾਂ ਭਰੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ? ਸਵਾਲ ਇਹ ਵੀ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਿਲੰਡਰ ਇੰਨੇ ਰੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਵੰਡੇ ਗਏ ਹਨ? ਇੱਕ ਰੰਗ ਦੇ ਸਿਲੰਡਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਭਰਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀ...! ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਲਚਸਪ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ।
ਸਿਲੰਡਰਾਂ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੰਗਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ
ਦਰਅਸਲ, ਐਲਪੀਜੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਗੈਸਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਲਾਲ ਰੰਗ ਦਾ ਸਿਲੰਡਰ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਐਲਪੀਜੀ ਗੈਸ ਭਰੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਰਸੋਈ ਵਿੱਚ ਖਾਣਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕਈ ਗੈਸਾਂ ਹਨ ਜੋ ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਆਸਾਨ ਬਣਾਉਣ 'ਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਐਲ.ਪੀ.ਜੀ., ਆਕਸੀਜਨ, ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ, ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਅਤੇ ਹੀਲੀਅਮ ਗੈਸ ਨੂੰ ਗੁਬਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਰ ਕੇ ਸਿਲੰਡਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੈਸਾਂ ਨੂੰ ਸਿਲੰਡਰ 'ਚ ਭਰਨਾ ਬਹੁਤ ਆਸਾਨ ਹੈ ਪਰ ਭਰੇ ਹੋਏ ਸਿਲੰਡਰ ਨੂੰ ਮਿਲਾਉਣ 'ਤੇ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਫਿਰ ਕੋਈ ਵੀ ਇਹ ਨਹੀਂ ਪਛਾਣ ਸਕੇਗਾ ਕਿ ਕਿਸ ਸਿਲੰਡਰ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜੀ ਗੈਸ ਭਰੀ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਕਿਸਮ ਦੇ ਗੈਸ ਸਿਲੰਡਰ ਨੂੰ ਵੱਖਰਾ ਰੰਗ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਸ ਰੰਗ ਤੋਂ ਗੈਸ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ।
ਕਿਸ ਰੰਗ ਦੇ ਸਿਲੰਡਰ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜੀ ਗੈਸ?
ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਐਲਪੀਜੀ ਯਾਨੀ ਤਰਲ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਗੈਸ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦੇ ਸਿਲੰਡਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭਰੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਰਸੋਈ ਵਿੱਚ ਖਾਣਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਹੁਣ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਸਫੇਦ ਰੰਗ ਦੇ ਸਿਲੰਡਰ ਦੀ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਣਾ ਚਾਹਾਂਗੇ ਕਿ ਸਫੇਦ ਰੰਗ ਦੇ ਸਿਲੰਡਰ ਵਿੱਚ ਆਕਸੀਜਨ ਗੈਸ ਭਰੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਆਕਸੀਜਨ ਗੈਸ ਦੇ ਸਿਲੰਡਰ ਆਮ ਹੀ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਦੇ ਸਿਲੰਡਰ ਵਿੱਚ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਗੈਸ ਭਰੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਆਈਸਕ੍ਰੀਮ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਟਾਇਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਭੂਰੇ ਰੰਗ ਦੇ ਸਿਲੰਡਰ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਹੀਲੀਅਮ ਗੈਸ ਭਰੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਉੱਡਦੇ ਗੁਬਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਰੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਨੀਲੇ ਸਿਲੰਡਰ ਵਿਚ ਨਾਈਟਰਸ ਆਕਸਾਈਡ ਗੈਸ ਭਰੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ 'ਲਾਫਿੰਗ ਗੈਸ' ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਲੇਟੀ ਰੰਗ ਦੇ ਸਿਲੰਡਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਵਪਾਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।