ਸਿਰ ਦੇ ਵਾਲ ਤਾਂ ਝੜ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ਪਰ ਦਾੜ੍ਹੀ ਜਾਂ ਸਰੀਰ ਦੇ ਵਾਲ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਝੜਦੇ ? ਜਾਣੋ ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਦੀ ਸਾਇੰਸ
ਅਕਸਰ ਅਸੀਂ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਿਰ ਦੇ ਵਾਲ ਤਾਂ ਝੜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਦਾੜ੍ਹੀ ਦੇ ਵਾਲ ਸੰਘਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ।
ਸਿਰ 'ਤੇ ਵਾਲ ਝੜਨਾ ਇੱਕ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਵਾਲ ਝੜਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਸਿਰ 'ਤੇ ਵਾਲਾਂ ਦਾ ਝੜਨਾ ਇੱਕ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆ ਬਣ ਗਈ ਹੈ ਪਰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਵਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦਾੜ੍ਹੀ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਵਾਲ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਝੜਦੇ ?
ਦਰਅਸਲ, ਸਿਰ 'ਤੇ ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਝੜਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰਕ ਤੇ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵੱਖਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਵਾਲਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦਾੜ੍ਹੀ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਝੜਨ ਤੋਂ ਵੱਖਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸਿਰ ਦੇ ਵਾਲ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕਿਉਂ ਝੜਦੇ ਹਨ ਪਰ ਸਰੀਰ ਦੇ ਵਾਲਾਂ ਨਾਲ ਅਜਿਹਾ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।
ਸਿਰ ਦੇ ਵਾਲਾਂ ਦਾ ਝੜਨਾ ਤੇ ਦਾੜ੍ਹੀ ਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਵਾਲਾਂ ਦਾ ਨਾ ਝੜਨਾ ਹਾਰਮੋਨਲ ਅੰਤਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਸਿਰ ਦੇ ਵਾਲ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ DHT (Dihydrotestosterone) ਨਾਮਕ ਹਾਰਮੋਨ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਹਾਰਮੋਨ ਵਾਲਾਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਿਰ 'ਤੇ ਵਾਲ ਝੜਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਦਾੜ੍ਹੀ ਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਵਾਲਾਂ 'ਤੇ ਟੈਸਟੋਸਟੀਰੋਨ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਿੱਗਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਾਰਮੋਨਲ ਅੰਤਰ ਸਿਰ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਵਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਫਰਕ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਵਧਣ ਤੇ ਡਿੱਗਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਜੀਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਵਾਲਾਂ ਦਾ ਝੜਨਾ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਐਂਡਰੋਜੇਨੇਟਿਕ ਐਲੋਪੇਸ਼ੀਆ (ਜੈਨੇਟਿਕ ਗੰਜਾਪਣ) ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਮਰਦਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਿਰ ਦੇ ਵਾਲਾਂ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ। ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਦਾੜ੍ਹੀ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਦਾ ਪੈਟਰਨ ਵੱਖਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੈਨੇਟਿਕ ਤੌਰ' ਤੇ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ਦੇ ਵਾਲਾਂ ਦਾ ਝੜਨਾ ਜਾਂ ਪਤਲਾ ਹੋਣਾ ਸਿਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਕਦੋਂ ਝੜਦੇ ਨੇ ਸਿਰ ਦੇ ਵਾਲ ?
ਸਿਰ ਦੇ ਵਾਲਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਚੱਕਰ ਸਰੀਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਵਾਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਖਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਿਰ ਦੇ ਵਾਲਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਚੱਕਰ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਲੰਬਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਰੀਰ ਦੇ ਵਾਲਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਚੱਕਰ ਛੋਟਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਿਰ 'ਤੇ ਵਾਲਾਂ ਦਾ ਡਿੱਗਣਾ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚੱਕਰ ਦੇ ਟੇਲੋਜਨ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਵਾਲਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਰੁਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਉਹ ਝੜਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਸਰੀਰ ਦੇ ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਛੋਟੇ ਜੀਵਨ ਚੱਕਰ ਕਾਰਨ, ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਝੜਨਾ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਅਕਸਰ ਨਵੇਂ ਵਾਲ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਤਣਾਅ ਜਾਂ ਗੈਰ-ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਕਾਰਨ ਵੀ ਸਿਰ ਦੇ ਵਾਲ ਝੜਦੇ ਹਨ।
ਟਾਪ ਹੈਡਲਾਈਨ
ਟ੍ਰੈਂਡਿੰਗ ਟੌਪਿਕ
