ਕੀ ਲਿਵ-ਇਨ ਰਿਲੇਸ਼ਨਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਔਰਤ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ 'ਤੇ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਹੱਕ ? ਜਾਣੋ ਕੀ ਕਹਿੰਦਾ ਕਾਨੂੰਨ
ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਇੱਕੋ ਛੱਤ ਹੇਠ ਪਤੀ-ਪਤਨੀ ਵਾਂਗ ਰਹਿਣਾ ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪਸੰਦ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲਿਵ-ਇਨ ਰਿਲੇਸ਼ਨਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਵਧਿਆ ਹੈ ਪਰ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਲਿਵ-ਇਨ ਰਿਲੇਸ਼ਨਸ਼ਿਪ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਅਧਿਕਾਰ ਹਨ, ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ।

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲਿਵ-ਇਨ ਰਿਲੇਸ਼ਨਸ਼ਿਪ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਮਾਜ ਨੇ ਭਾਵੇਂ ਇਸਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਨਾ ਕੀਤਾ ਹੋਵੇ, ਪਰ ਕਾਨੂੰਨ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਅਪਰਾਧ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲਿਵ-ਇਨ ਰਿਲੇਸ਼ਨਸ਼ਿਪ ਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ, ਬਸ਼ਰਤੇ ਕੁਝ ਸ਼ਰਤਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੋਣ। ਇਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੋ ਬਾਲਗਾਂ ਲਈ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਸੀ ਸਹਿਮਤੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਇਕੱਠੇ ਰਹਿਣ।
ਭਾਰਤੀ ਕਾਨੂੰਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਕਈ ਫੈਸਲਿਆਂ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਸਮਾਜਿਕ ਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਾਇਜ਼ ਮੰਨਿਆ ਹੈ ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ਅਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਲਿਵ-ਇਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਜੋੜਿਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਕਿਸੇ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਲੜਾਈ ਜਾਂ ਅਸਹਿਮਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਜਾਂ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਰੂਪ ਲੈ ਲੈਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਲਿਵ-ਇਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਦੇ ਕੀ ਅਧਿਕਾਰ ਹਨ, ਕੀ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ 'ਤੇ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ?
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲਿਵ-ਇਨ ਦੀ ਸਥਿਤੀ
ਕੁਝ ਅਧਿਐਨਾਂ ਅਤੇ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲਿਵ-ਇਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਜੋੜਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਦਿੱਲੀ, ਮੁੰਬਈ, ਬੰਗਲੌਰ ਅਤੇ ਪੁਣੇ ਵਰਗੇ ਮਹਾਨਗਰ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ। ਹਰ 10 ਵਿੱਚੋਂ 1 ਜੋੜਾ ਲਿਵ-ਇਨ ਰਿਸ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਯੂਨੀਫਾਰਮ ਸਿਵਲ ਕੋਡ (UCC) ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ, ਇੱਕ ਜੋੜੇ ਨੂੰ ਲਿਵ-ਇਨ ਰਿਲੇਸ਼ਨਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕਾਨੂੰਨੀ ਮਾਨਤਾ ਮਿਲੀ ਹੈ।
ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ
ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ
ਲਿਵ-ਇਨ ਰਿਲੇਸ਼ਨਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਔਰਤ ਨੂੰ ਘਰੇਲੂ ਰਿਸ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲਿਵ-ਇਨ ਰਿਲੇਸ਼ਨਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਔਰਤ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਤੇ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਭੱਤਾ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਲਿਵ-ਇਨ ਰਿਲੇਸ਼ਨਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਔਰਤ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਨਾਲ ਟੁੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਔਰਤ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਭੱਤਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਜਾਇਦਾਦ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ
ਲਿਵ-ਇਨ ਰਿਲੇਸ਼ਨਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਔਰਤ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਦੇ ਘਰ ਰਹਿਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ। ਜੇ ਉਹ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਔਰਤ ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਅਧਿਕਾਰ ਲੈ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ
ਲਿਵ-ਇਨ ਰਿਲੇਸ਼ਨਸ਼ਿਪ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਾਇਜ਼ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਹੀ ਅਧਿਕਾਰ ਹੋਣਗੇ ਜੋ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ 'ਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਬੱਚੇ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾਇਦਾਦ ਵਿੱਚ ਅਧਿਕਾਰ ਹਨ।






















