ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਖੋਜ! ਪੁਲਾੜ 'ਚ ਲੱਭੇ 5 ਲੱਖ ਖਾਸ ਤਾਰੇ...ਹੁਣ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਸੈਂਕੜੇ ਸਾਲ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਊਰਜਾ ਦਾ ਵੱਡਾ ਸ੍ਰੋਤ
ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਾਰਿਆਂ ਤੋਂ ਲਿਥੀਅਮ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਕੋਈ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਜਾਂ ਤਕਨੀਕ ਵਿਕਸਤ ਕਰ ਲਈ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਸੈਂਕੜੇ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਹਰੀ ਤੇ ਸਾਫ਼ ਊਰਜਾ ਦਾ ਸਰੋਤ ਮਿਲ ਜਾਵੇਗਾ।
ਸਮਾਰਟਫ਼ੋਨ, ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰਾਂ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਲਿਥੀਅਮ-ਆਇਨ ਬੈਟਰੀਆਂ ਲਈ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚੋਂ ਲਿਥੀਅਮ ਨੂੰ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਧਰਤੀ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ ਪਰ ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਲੱਖ ਅਜਿਹੇ ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜੋ ਲਿਥੀਅਮ ਨਾਲ ਭਰੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਾਰਿਆਂ ਤੋਂ ਲਿਥੀਅਮ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਕੋਈ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਜਾਂ ਤਕਨੀਕ ਵਿਕਸਤ ਕਰ ਲਈ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਸੈਂਕੜੇ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਹਰੀ ਤੇ ਸਾਫ਼ ਊਰਜਾ ਦਾ ਸਰੋਤ ਮਿਲ ਜਾਵੇਗਾ।
ਖਗੋਲ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਲਗਪਗ ਚਾਰ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕੁਝ ਖਾਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਤਾਰੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਲਿਥੀਅਮ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਭੰਡਾਰ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ 'ਤੇ ਲਿਥੀਅਮ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸੂਰਜ ਵਰਗੇ ਲਾਲ ਜਾਇੰਟ (Red Giants) ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ 'ਤੇ ਲਿਥੀਅਮ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਗਰਮ ਪਲਾਜ਼ਮਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਲਿਥੀਅਮ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਐਸਟ੍ਰੋਫਿਜ਼ਿਕਸ (IIA) ਬੰਗਲੌਰ ਤੋਂ ਵਿਗਿਆਨੀ ਦੀਪਕ ਤੇ ਪ੍ਰੋ. ਡੇਵਿਡ ਐਲ ਲੈਂਬਰਟ ਨੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਲਿਥੀਅਮ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਤਾਰਿਆਂ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਹੀਲੀਅਮ ਦਾ ਇੱਕ ਬਲਦਾ ਕੇਂਦਰ ਹੈ।
ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ MNRAS ਜਰਨਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਬੇਹੱਦ ਗਰਮ ਹੀਲੀਅਮ ਕੋਰ ਫਲੈਸ਼ ਰਾਹੀਂ ਲਿਥੀਅਮ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਦੀਪਕ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ 'ਤੇ ਲਿਥੀਅਮ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਸੀ, ਪਰ ਇਹ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਇੰਨੀ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ 'ਚ ਕਿਵੇਂ ਪਾਇਆ ਜਾਂ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਇਹ Red Giants ਦੀ ਆਮ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਲਿਥੀਅਮ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਯਾਨੀ ਸੂਰਜ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ 'ਤੇ ਲਿਥੀਅਮ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਵੇਗੀ।
ਦੀਪਕ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਵਾਲ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਲਿਥੀਅਮ ਕਿਵੇਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਕੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ? ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋ. ਡੇਵਿਡ ਐਲ. ਲੈਂਬਰਟ ਨੇ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ 5 ਲੱਖ ਤਾਰਿਆਂ ਦਾ ਸਰਵੇਖਣ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਅਧਿਐਨ ਲਈ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ 'ਚ ਮੌਜੂਦ 3.9 ਮੀਟਰ ਐਂਗਲੋ-ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਟੈਲੀਸਕੋਪ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਗਈ। ਇਸ ਸਰਵੇਖਣ ਨੂੰ GALAH ਦਾ ਨਾਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਗਾਲਾਹ ((GALAH) ਇੱਕ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਪੰਛੀ ਹੈ।
ਇਸ ਸਰਵੇਖਣ ਦੇ ਤਹਿਤ ਲਿਥੀਅਮ ਨਾਲ ਭਰੇ ਤਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਗਾਲਾਹ ਸਟਾਰਸ (Galah Stars) ਦਾ ਨਾਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਤਾਰਿਆਂ ਦੇ ਪੁੰਜ Mass) ਤੇ ਧਾਤੂਤਾ (Metallicity) 'ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੰਜ ਲੱਖ ਤਾਰਿਆਂ ਤੋਂ ਗਲਾਹ ਦੀਆਂ ਤਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਥੀਅਮ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਹੈ।
ਬੱਸ ਅਜਿਹੀ ਤਕਨੀਕ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਲਿਥੀਅਮ ਲਿਆ ਕੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸੈਂਕੜੇ ਸਾਲ ਲੱਗ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਦੂਰੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ, ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਸਤੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਲਿਥੀਅਮ ਤਾਰਿਆਂ ਤੋਂ ਲਿਥੀਅਮ ਲੈ ਕੇ ਊਰਜਾ ਦਾ ਇੱਕ ਸਰੋਤ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਸ਼ਰਾਬ ਇੰਝ ਕਰਦੀ ਮਰਦਾਂ ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸੈਕਸ ਲਾਈਫ਼ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ
ਪੰਜਾਬੀ ‘ਚ ਤਾਜ਼ਾ ਖਬਰਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ABP NEWS ਦਾ ਐਪ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰੋ :
ਟਾਪ ਹੈਡਲਾਈਨ
ਟ੍ਰੈਂਡਿੰਗ ਟੌਪਿਕ
