ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਵੀ 15 ਅਗਸਤ ਮੌਕੇ ਕਾਰ ਤੇ ਤਿਰੰਗਾ ਲਾਉਣ ਦੀ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਸੋਚ ਰਹੇ, ਕਾਨੂੰਨ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹਿਆ ਤਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜੇਲ੍ਹ!
15 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵਾਹਨਾਂ ’ਤੇ ਝੰਡਾ ਲਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣੇ ਹੋ ਇਹ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਤਿਰੰਗਾ ਲਹਿਰਾਉਣ ਦਾ ਹੱਕ ਕਿਸ ਨੂੰ ਹੈ।
Flag Code Of India : ਭਾਰਤ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ ਭਾਵ ਤਿਰੰਗਾ ਸਾਡੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਵੈਮਾਣ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ 15 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ 26 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੂੰ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਵੇਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਪਲ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਸਤਿਕਾਰ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਭਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਭਾਵਨਾ ਵਿੱਚ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵਾਹਨਾਂ ’ਤੇ ਝੰਡੇ ਲਾਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਨਸ਼ਾ ਭਾਵੇਂ ਕੋਈ ਵੀ ਹੋਵੇ, ਪਰ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਉਣ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣੇ ਬਿਨਾਂ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਮੁਸੀਬਤ ਵਿੱਚ ਪੈ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਨਿਯਮਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਕਿਹੜੇ ਲੋਕ ਆਪਣੀਆਂ ਮੋਟਰ ਗੱਡੀਆਂ 'ਤੇ ਤਿਰੰਗਾ ਲਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡੇ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਕੁਝ ਜ਼ਰੂਰੀ ਗੱਲਾਂ
ਕਿਉਂਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਮਾਣ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬਾਰੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਹਦਾਇਤਾਂ ਹਨ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡੇ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨ ਦੇਣ ਲਈ ਕੁਝ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਨਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡੇ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਰੰਗਾਂ ਦੀਆਂ ਧਾਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਹਨ- ਕੇਸਰ, ਚਿੱਟਾ ਅਤੇ ਹਰਾ। ਵਿਚਕਾਰ ਚਿੱਟੀ ਧਾਰੀ ਵਿੱਚ ਅਸ਼ੋਕ ਚੱਕਰ ਹੈ। ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਉਣ ਜਾਂ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਗਵਾ ਰੰਗ ਉੱਪਰ ਅਤੇ ਹਰਾ ਰੰਗ ਹੇਠਾਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਝੰਡਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਆਕਾਰ ਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਝੰਡੇ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਤੇ ਉਚਾਈ ਦਾ ਅਨੁਪਾਤ ਸਿਰਫ 3:2 ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਭ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਪਹਿਲੂ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਨਾਗਰਿਕ ਨੂੰ ਕੌਮੀ ਝੰਡੇ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਝੰਡੇ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ ਜਾਂ ਫਰਸ਼ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਤੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਡੁਬੋਇਆ ਨਹੀਂ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਗੰਦੇ, ਗੰਦੇ ਜਾਂ ਖਰਾਬ ਹੋਏ ਝੰਡੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਕੌਣ ਲਹਿਰਾ ਸਕਦੈ ਝੰਡਾ?
ਭਾਰਤ ਦਾ ਫਲੈਗ ਕੋਡ ਸਾਲ 2002 ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਉਣ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਾਨੂੰਨ, ਰਵਾਇਤਾਂ, ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਅਤੇ ਹਦਾਇਤਾਂ ਨੂੰ ਸੰਕਲਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਫਲੈਗ ਕੋਡ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਵਾਹਨਾਂ (ਮੋਟਰ ਕਾਰਾਂ) 'ਤੇ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਉਣ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਧਿਕਾਰ ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਪਤਵੰਤਿਆਂ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਹੈ। ਸਰਲ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ, ਆਮ ਆਦਮੀ ਲਈ ਆਪਣੀ ਗੱਡੀ 'ਤੇ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਉਣਾ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਹੈ। ਜੇ ਕੋਈ ਅਜਿਹਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਕੋਡ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਵਾਹਨਾਂ 'ਤੇ ਸਿਰਫ 225*150 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਆਕਾਰ ਦੇ ਝੰਡੇ ਹੀ ਵਰਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਹਸਤੀਆਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਉਣ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ, ਉਪ-ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ, ਰਾਜਪਾਲ, ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ-ਗਵਰਨਰ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ, ਕੈਬਨਿਟ ਮੰਤਰੀ, ਲੋਕ ਸਭਾ ਸਪੀਕਰ, ਰਾਜ ਸਭਾ ਸਪੀਕਰ, ਰਾਜਾਂ ਜਾਂ ਕੇਂਦਰਾਂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀਆਂ, ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਮਿਸ਼ਨ, ਸਪੀਕਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਅਸਾਮੀਆਂ, ਵਿਧਾਨ ਸਭਾਵਾਂ ਦੇ ਸਪੀਕਰ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ, ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ ਜੱਜ।