Water fasting: ਕੀ ਹੈ ਵਾਟਰ ਫਾਸਟਿੰਗ? ਜਿਸ ਨਾਲ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਵਜ਼ਨ, ਜਾਣੋ ਮਾਹਿਰਾਂ ਤੋਂ ਕਿੰਨਾ ਅਸਰਦਾਇਕ

weight loss: ਵਾਟਰ ਫਾਸਟਿੰਗ ਮਤਲਬ ਜਿਸ ਵਰਤ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ ਪਾਣੀ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ ਖਾਧਾ ਜਾਂ ਪੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸ ਦੇ ਫਾਇਦੇ ਅਤੇ ਨੁਕਸਾਨਾਂ ਬਾਰੇ...

( Image Source : Freepik )

What is water fasting: ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਖੁਦ ਨੂੰ ਫਿੱਟ ਰੱਖਣਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਭੱਜ-ਦੌੜ ਵਾਲੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਸਹੀ ਖਾਣਾ ਨਾ ਖਾਣ ਕਰਕੇ ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਮੋਟਾਪਾ ਇੱਕ ਆਮ ਬਿਮਾਰੀ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਵਜ਼ਨ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਹਨ। ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਹ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰੀਕ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਵਜ਼ਨ ਨੂੰ ਕੰਟੋਰਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦੇ। ਜਿੰਮ, ਯੋਗਾ, ਸੈਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇੰਨੀ ਦਿਨੀਂ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਬਹੁਤ ਵਧ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਤਰੀਕਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਵਿਗਿਆਨ ਹੈ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਧਿਐਨ ਇਸ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਸੀਮਤ ਸਮੇਂ (1-2 ਦਿਨ) ਲਈ ਵਰਤ ਰੱਖਣਾ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਹੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਲੈਵਲ, ਬੀਪੀ ਅਤੇ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਦੌਰਾਨ ਕਾਫ਼ੀ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ (It is important to drink enough water while fasting) ਹੈ, ਇਸ ਨਾਲ ਡੀਹਾਈਡ੍ਰੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।

ਕੁਝ ਖੋਜਾਂ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਦੀ ਚਰਬੀ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤਤਾ ਘੱਟ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਤੁਸੀਂ ਖਾਣਾ ਖਾਂਦੇ ਹੋ, ਤੁਹਾਡੀ ਚਰਬੀ ਵਧਦੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਦਾ ਸਮੁੱਚਾ ਭਾਰ ਘੱਟ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚਰਬੀ ਨੂੰ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਨਿਯਮਤ ਕਸਰਤ ਅਤੇ ਕੈਲੋਰੀ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨਾ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਇਕੱਲੇ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਮੈਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਚਰਬੀ ਘਟਾਉਣ ਦਾ ਸਹੀ ਤਰੀਕਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।

 ਕੀ ਹੈ ਵਾਟਰ ਫਾਸਟਿੰਗ? (What is water fasting?)

ਵਾਟਰ ਫਾਸਟਿੰਗ ਮਤਲਬ ਜਿਸ ਵਰਤ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ ਪਾਣੀ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ ਖਾਧਾ ਜਾਂ ਪੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲੋਕ 24 ਤੋਂ 72 ਘੰਟੇ ਆਪਣੀ ਸਹੂਲਤ ਅਨੁਸਾਰ ਅਜਿਹਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿਚ ਪੂਰੇ ਵਰਤ ਦੌਰਾਨ ਸਿਰਫ ਪਾਣੀ ਹੀ ਪੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਭਾਰ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਕੁੱਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਵਜ਼ਨ ਘੱਟ ਸਕਦਾ ਹੈ (Weight may decrease for some time)

ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਭਾਰ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕਮੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪਾਣੀ ਦਾ ਭਾਰ ਹੈ। ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭਾਰ ਘਟ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਫਿਰ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਇਸ ਨੂੰ ਸਮਝਦੇ ਹਾਂ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਭੋਜਨ ਖਾਂਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਗਲਾਈਕੋਜਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਾਧੂ ਊਰਜਾ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਗਲਾਈਕੋਜਨ ਸਾਡੇ ਜਿਗਰ ਅਤੇ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਟੋਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਵਰਤ ਰੱਖਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਗਲਾਈਕੋਜਨ ਨੂੰ ਊਰਜਾ ਵਜੋਂ ਵਰਤਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਗਲਾਈਕੋਜਨ ਸਟੋਰ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਸਰੀਰ ਊਰਜਾ ਲਈ ਫੈਟ ਸਟੋਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਭਾਰ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਵਿਧੀ ਨੂੰ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਜਾਣੋ ਖੋਜ ਕੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ( what the research says)

ਖੋਜ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਦੀ ਚਰਬੀ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਿੱਚ ਮਾਮੂਲੀ ਕਮੀ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਫਿਰ ਵੀ, ਚਰਬੀ ਘਟਾਉਣ ਲਈ, ਨਿਯਮਤ ਵਰਤ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕਸਰਤ ਅਤੇ ਕੈਲੋਰੀ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।