ਸੰਗਰੂਰ ਦੇ ਮੂਨਕ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ 'ਚ ਘੱਗਰ ਨਦੀ ਦਾ ਡਰ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਕਿਉਂ ਕਾਲ ਹੈ ਘੱਗਰ ਨਦੀ ਖੁਦ ਜਾਣੋ

Sangrur, Moonak farmers

ਸੰਗਰੂਰ ਦੇ ਮੂਨਕ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਘੱਗਰ ਨਦੀ ਹਿਮਾਚਲ 'ਚ ਬਾਰਸ਼ ਹੋਣ ਨਾਲ ਹਰ ਵਾਰ ਇੱਥੇ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਮੁਸੀਬਤ ਵਜੋਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਖੇਤਰ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਘੱਗਰ ਵਿੱਚ ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੇ ਡਰੋਂ ਆਪਣੇ ਖੇਤ ਖਾਲੀ ਰੱਖ ਰਹੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੋ ਜੇਕਰ ਘੱਗਰ ਵਿੱਚ ਹੜ੍ਹ ਆਇਆ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੋਹਰਾ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾਹ ਸਹਿਣਾ ਪੈਵੇ। ਕਿਉਂਕਿ ਸਰਕਾਰ ਬਰਬਾਦ ਹੋਈ ਫਸਲ ਦੇ ਮੁਆਵਜ਼ੇ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨਾਲ ਸਿਰਫ ਮਜ਼ਾਕ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਘੱਗਰ ਦੀ ਸਫਾਈ ਵੱਲ ਵੀ ਕੋਈ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ।

ਸੰਗਰੂਰ ਤੋਂ 90 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਮੂਨਕ ਦਾ ਖੇਤਰ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹਿਮਾਚਲ ਤੋਂ ਨਿਕਲਦੀ ਘੱਗਰ ਨਦੀ ਵਗਦੀ ਹੈ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਹਰ ਸਾਲ ਕਾਲ ਬਣ ਕੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਘੱਗਰ ਨਦੀ 'ਚ ਪਾਣੀ ਆਉਣ ਨਾਲ ਹੜ੍ਹ ਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਸ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਏਕੜ ਫਸਲਾਂ ਤਬਾਹ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਫਿਲਹਾਲ ਮੌਨਸੂਨ ਅਜੇ ਆਉਣਾ ਬਾਕੀ ਹੈ। ਹਿਮਾਚਲ ਵਿੱਚ ਮੀਂਹ ਨਹੀਂ ਪੈ ਰਿਹਾ, ਘੱਗਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪੱਧਰ ਘੱਟ ਹੈ, ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਕਿਸਾਨ ਡਰਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਕਿਸਾਨ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਦੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬਾਰਸ਼ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਏਗੀ ਤਾਂ ਇਹ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਰ ਜਾਏਗੀ ਅਤੇ ਉਦੋਂ ਹੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ।

ਜਦੋਂ ਘੱਗਰ ਨਦੀ ਦੋ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹੜ੍ਹ ਆਇਆ ਸੀ, ਤਾਂ ਲਗਪਗ ਅੱਧੀ ਦਰਜਨ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ 10,000 ਏਕੜ ਫਸਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਬਾਹ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਖੁਦ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਆਪਣਾ ਪੈਸਾ ਖ਼ਰਚ ਕਰ ਇਸ ਦੇ ਕਿਨਾਰਿਆਂ 'ਤੇ ਮਿੱਟੀ ਪਾ ਦਿੱਤੀ। ਕਿਸਾਨ ਦੋਸ਼ ਲਾ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਸਰਕਾਰਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀਆਂ। ਘੱਗਰ ਦੀ ਹਾਲਤ ਹਰ ਸਾਲ ਇਕੋ ਜਿਹੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਨਾ ਹੀ ਇਸ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦੇ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਪੱਕਾ ਹੱਲ ਲੱਭ ਰਹੀ ਹੈ।

ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਸਮੇਂ ਰਹਿੰਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਕੋਈ ਕਦਮ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕਿਆ। ਜੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਸਾਫ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਇਸ ਦਾ ਭਿਆਨਕ ਰੂਪ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਨਾਹ ਮਿਲੇ।

ਘੱਗਰ ਦਰਿਆ ਦੇ ਮਨਰੇਗਾ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਘੱਗਰ ਦਰੀਆ ਦੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕੰਢਿਆਂ 'ਤੇ ਬੋਰੀਆਂ ਪਾਉਂਦੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਮਿਲੀਆਂ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਕਿਸਾਨ ਦਾਅਵਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਆਪਣੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਨਰੇਗਾ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਬੀਡੀਪੀਓ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਘੱਗਰ ਦਰਿਆ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ।

ਇਸ ਦੇ ਨਲਾ ਹੀ ਕਿਸਾਨ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਸਿਰਫ ਖਾਨਾਪੁਰਤੀ ਹੈ ਹੋਰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ, ਜੇ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਕਿਨਾਰਿਆਂ 'ਤੇ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਜੇਸੀਬੀ ਅਤੇ ਪੋਕਲੈਂਡ ਦੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਘੱਗਰ ਦੇ ਪਾਣੀ ਹੇਠ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਰਕਬਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਮਕੜੌਦ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਮੂਨਕ ਵੱਲ ਗਏ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਖਾਲੀ ਖੇਤ ਵੇਖੇ। ਜਦੋਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਘੱਗਰ ਨਦੀ ਦਾ ਡਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਿਹਰਿਆਂ 'ਤੇ ਸਾਫ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇੱਕ ਪਾਣੀ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ, ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਡਰ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਹੜ੍ਹ ਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਸਾਡਾ ਸਾਰਾ ਖ਼ਰਚਾ ਬਰਬਾਦ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।

ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਹਿਮਾਚਲ ਵਿਚ ਮੀਂਹ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਡਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਮੁਆਵਜ਼ੇ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੀ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਕੋਲ 25 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਹੈ। ਤਾਂ ਇਸ ਲਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਪੰਜ ਤੋਂ 10 ਏਕੜ ਦਾ ਹੀ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਸਰਕਾਰ ਬਾਕੀ ਫਸਲ ਦਾ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੀ।

ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਮੂਨਕੇ ਦੀ ਐਸਡੀਐਮ ਮੈਡਮ ਸਿਮਰਪ੍ਰੀਤ ਕੌਰ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਪਹਿਲਾਂ ਉੱਚ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਲਿਖਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਵੀ ਜਾਇਜ਼ਾ ਲਿਆ ਹੈ ਜੋ ਦਰਿਆ ਦੇ ਕੰਢੇ ਹਨ। ਦਰੀਆਂ ਦੇ ਕੰਢੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਮਨਰੇਗਾ ਕਰਮਚਾਰੀ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਹੜ੍ਹ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਸਾਡੀ ਪੂਰੀ ਤਿਆਰੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਫੌਜ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਵੀ ਆਏ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦਾ ਜਾਇਜ਼ਾ ਲਿਆ।