ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਇੱਕ ਬੋਤਲ ਵੇਚ ਕੇ ਕਿੰਨੀ ਕਮਾਈ ਕਰਦੀ ਹੈ ਸਰਕਾਰ, ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ ਜਵਾਬ !
ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਰਾਜ ਦੀ ਆਮਦਨ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਤੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਸ਼ਰਾਬਬੰਦੀ ਵਰਗਾ ਫੈਸਲਾ ਲੈਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 100 ਵਾਰ ਸੋਚਦੀ ਹੈ।
ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਟੈਕਸ ਵਸੂਲੀ ਦਾ ਪੂਰਾ ਨੈੱਟਵਰਕ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਖਾਣੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸੜਕ 'ਤੇ ਚੱਲਣ ਤੱਕ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਟੈਕਸ ਅਦਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਂਦੇ ਹੋਏ ਵੀ। ਹਾਂ, ਸਰਕਾਰਾਂ ਐਕਸਾਈਜ਼ ਟੈਕਸ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਵਿਕਰੀ 'ਤੇ ਟੈਕਸ ਵਸੂਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਰਾਜ ਦੀ ਆਮਦਨ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਤੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਸ਼ਰਾਬਬੰਦੀ ਵਰਗਾ ਫੈਸਲਾ ਲੈਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 100 ਵਾਰ ਸੋਚਦੀ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ ਸੂਬੇ ਦੇ ਮਾਲੀਏ ਦਾ 15 ਤੋਂ 30 ਫੀਸਦੀ ਹਿੱਸਾ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਤੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।
ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੁਝ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸੂਬੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਵਿਕਰੀ 'ਤੇ ਭਾਰੀ ਟੈਕਸ ਵਸੂਲ ਕੇ ਆਪਣਾ ਖਜ਼ਾਨਾ ਭਰਦੇ ਹਨ। ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਸ਼ਰਾਬ 'ਤੇ ਟੈਕਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹੋ? ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਇੱਕ ਬੋਤਲ ਵੇਚ ਕੇ ਸਰਕਾਰ ਕਿੰਨੀ ਕਮਾਈ ਕਰਦੀ ਹੈ? ਆਓ ਦੱਸੀਏ...
ਸ਼ਰਾਬ ਤੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਵੱਡੀ ਕਮਾਈ
ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਰਾਜ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸਰੋਤ ਹੈ। ਅੰਕੜਿਆਂ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਗੋਆ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਕਰਨਾਟਕ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਰਗੇ ਰਾਜ ਸ਼ਰਾਬ 'ਤੇ ਆਬਕਾਰੀ ਵਸੂਲੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਆਬਕਾਰੀ ਵਸੂਲੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ 2020-21 ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਐਕਸਾਈਜ਼ ਡਿਊਟੀ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 1 ਲੱਖ 75 ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਰਾਜ ਸਭ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਹੈ। ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2022-23 ਵਿੱਚ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਨੇ ਐਕਸਾਈਜ਼ ਡਿਊਟੀ ਤੋਂ 41,250 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਮਾਲੀਆ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਇੱਕ ਬੋਤਲ ਤੋਂ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਕਿੰਨੀ ਕਮਾਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ?
ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਵਿਕਰੀ 'ਤੇ ਲੱਗਣ ਵਾਲੀ ਐਕਸਾਈਜ਼ ਡਿਊਟੀ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਵੱਡੀ ਆਮਦਨ ਤੋਂ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣੂ ਹੋਵੋਗੇ ਕਿ ਜੇ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਬੋਤਲ ਖਰੀਦਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਪੈਸਾ ਮਿਲੇਗਾ? ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਹਰੇਕ ਰਾਜ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਟੈਕਸ ਵਸੂਲਦੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਕੁਝ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਉਹੀ ਸ਼ਰਾਬ ਮਹਿੰਗੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁਝ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸਸਤੀ ਹੈ। ਸ਼ਰਾਬ 'ਤੇ ਐਕਸਾਈਜ਼ ਡਿਊਟੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਪੈਸ਼ਲ ਸੈੱਸ, ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਫੀਸ, ਲੇਬਲ, ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਆਦਿ ਚਾਰਜ ਹਨ।
ਮੰਨ ਲਓ ਕਿ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ 1000 ਰੁਪਏ ਦੀ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਬੋਤਲ ਖਰੀਦਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਵਿੱਚ 35 ਤੋਂ 50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਦਾ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਵ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ 1000 ਰੁਪਏ ਦੀ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਬੋਤਲ ਖਰੀਦਦੇ ਹੋ ਤਾਂ 350 ਤੋਂ 500 ਰੁਪਏ ਸਰਕਾਰੀ ਖ਼ਜ਼ਾਨੇ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।