ਤੁਲਸੀ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰ ਸਿਰਫ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ‘ਚ ਕਮਾ ਸਕਦੇ ਹੋ ਤਿੰਨ ਲੱਖ ਰੁਪਏ, ਜਾਣੋ ਕਿਵੇਂ

ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਔਸ਼ਧੀ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਕੇ ਘੱਟ ਪੂੰਜੀ ਵਿੱਚ ਚੰਗਾ ਪੈਸਾ ਕਮਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੁਲਸੀ ਦੀ ਖੇਤੀ (Tulsi Farming) ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਤੁਲਸੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਔਸ਼ਧੀ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਕੇ ਘੱਟ ਪੂੰਜੀ ਵਿੱਚ ਚੰਗਾ ਪੈਸਾ ਕਮਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੁਲਸੀ ਦੀ ਖੇਤੀ (Tulsi Farming) ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਤੁਲਸੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਪੈਸਾ ਖਰਚ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ।

ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਕੰਟਰੈਕਟ ਫਾਰਮਿੰਗ ਰਾਹੀਂ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਤੁਲਸੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਿਰਫ 15,000 ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਤੁਲਸੀ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ 3 ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਹੀ ਔਸਤਨ 3 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਵਿਕ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਕੰਪਨੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਡਾਬਰ, ਵੈਦਿਆਨਾਥ, ਪਤੰਜਲੀ ਆਦਿ ਵੀ ਤੁਲਸੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਠੇਕੇ ਤੇ ਲੈ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਦੀ
ਇਸ ਵੇਲੇ, ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਚਿਕਿਤਸਕ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਆਯੂਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਤੱਕ 75 ਲੱਖ ਘਰਾਂ ਤੱਕ ਔਸ਼ਧੀ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ, ਤੁਲਸੀ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪੌਦਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।

ਤੁਲਸੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ?
ਇੱਕ ਏਕੜ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਤੁਲਸੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨ ਲਈ, 600 ਗ੍ਰਾਮ ਬੀਜ ਵੱਖਰੇ ਤੌਰ ਤੇ ਪਾ ਕੇ ਬੀਜ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਬੂਟੇ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦਾ ਸਹੀ ਸਮਾਂ ਅਪ੍ਰੈਲ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਹਫ਼ਤਾ ਹੈ। ਬੂਟੇ ਲਗਪਗ 15-20 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮਾਨਸੂਨ ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਬੂਟੇ ਜੂਨ-ਜੁਲਾਈ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।ਬੂਟੇ ਤਿਆਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਰਸਰੀ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਢ ਕੇ ਲਾਈਨਾਂ ਵਿੱਚ ਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਪੌਦੇ ਦੀ ਦੂਰੀ
ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਪੌਦੇ ਲਗਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ, ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੌਦੇ ਤੋਂ ਪੌਦੇ ਦੀ ਦੂਰੀ 12-15 ਇੰਚ ਅਤੇ ਲਾਈਨ ਤੋਂ ਲਾਈਨ ਦੀ ਦੂਰੀ 15-18 ਇੰਚ ਹੋਵੇ। ਤੁਲਸੀ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਲਈ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਦੋ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਸਿੰਚਾਈਆਂ ਕਾਫ਼ੀ ਹਨ। ਤੁਲਸੀ ਦੀ ਫਸਲ ਵਿੱਚ ਕੀੜਿਆਂ ਦਾ ਕੋਈ ਰੋਗ ਜਾਂ ਪ੍ਰਕੋਪ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਪੌਦੇ ਨੂੰ ਉਗਾਉਣ ਲਈ, ਸਿਰਫ ਗੋਬਰ ਦੀ ਖਾਦ ਖਾਦ ਵਜੋਂ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਤੁਲਸੀ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਤਿਆਰ
ਤੁਲਸੀ ਦੀ ਫਸਲ ਬੀਜਣ ਤੋਂ 65-70 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪੱਕ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਪੌਦੇ ਨੂੰ ਕੱਟਿਆ ਅਤੇ ਸੁਕਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਜਦੋਂ ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਪੱਤੇ ਸੁੱਕ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਝਾੜ ਵਜੋਂ ਇੱਕ ਏਕੜ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਪੰਜ-ਛੇ ਕੁਇੰਟਲ ਸੁੱਕੇ ਪੱਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਡਾਬਰ, ਪਤੰਜਲੀ, ਵੈਦਯਨਾਥ ਤੇ ਹਮਦਰਦ ਵਰਗੀਆਂ ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲ ਕੰਪਨੀਆਂ 7000 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਵਿੱਚ ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਪੱਤੇ ਖਰੀਦਦੀਆਂ ਹਨ।

ਤੁਲਸੀ ਦੀ ਇੱਕ ਏਕੜ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਲਈ 5000 ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।ਤੁਲਸੀ ਦੀ ਇੱਕ ਏਕੜ ਫ਼ਸਲ ਇੱਕ ਫ਼ਸਲ ਵਿੱਚ 36,000 ਰੁਪਏ ਦੀ ਬਚਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਤੁਲਸੀ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਫ਼ਸਲਾਂ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਉਗਾਈਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।