ਦੇਸ਼ ਭਰ 'ਚ MTech ਦੇ ਦਾਖ਼ਲਿਆਂ 'ਚ ਆਈ ਭਾਰੀ ਗਿਰਾਵਟ, ਹਰ 3 'ਚੋਂ 2 ਸੀਟਾਂ ਖਾਲੀ, ਜਾਣੋ ਕੀ ਹੈ ਵਜ੍ਹਾ

ਐਮਟੈੱਕ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲੇ ਪ੍ਰਤੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਕਾਫ਼ੀ ਘੱਟ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸੈਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਕੋਰਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿ ਗਿਰਾਵਟ ਕਿਉਂ ਆਈ ਹੈ...

EDUCATION

Source : ABPLIVE_AI

ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਐਮਟੈੱਕ ਪ੍ਰਤੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਬਹੁਤ ਹੱਦ ਤੱਕ ਘੱਟ ਰਹੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਕਾਲਜਾਂ ਵਿੱਚ ਹਰ ਤਿੰਨ ਵਿੱਚੋਂ ਦੋ ਸੀਟਾਂ ਖਾਲੀ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। 

ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਕੌਂਸਲ ਫਾਰ ਟੈਕਨੀਕਲ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ (AICTE) ਦੀ ਇੱਕ ਤਾਜ਼ਾ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਕਾਲਜਾਂ ਵਿੱਚ MTech ਸੀਟਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਖਾਲੀ ਪਿਆ ਹੈ। 2017-18 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੁੱਲ ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਸੀਟਾਂ ਇੱਕ ਤਿਹਾਈ ਘਟਾਏ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਗਿਰਾਵਟ ਕਿਉਂ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਤੇ ਕੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦਾ ਐਮਟੈੱਕ ਵੱਲ ਝੁਕਾਅ ਘੱਟ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਕੌਂਸਲ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਅਕਾਦਮਿਕ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਐਮਟੈੱਕ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘਟ ਕੇ 45,000 ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸੱਤ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ। ਇਹ ਗਿਣਤੀ ਬੀ.ਟੈਕ ਦਾਖਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਉਲਟ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਐਮਟੈਕ ਡਿਗਰੀ ਤੋਂ ਕੋਈ ਮੁੱਲ ਵਾਧਾ ਨਾ ਹੋਣਾ, ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਤੇ ਉਦਯੋਗ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮੇਲ ਨਾ ਖਾਣਾ, ਅਤੇ ਤਨਖਾਹ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਲਾਭ ਨਾ ਹੋਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ, ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਐਮਟੈੱਕ ਦੀ ਬਜਾਏ ਹੋਰ ਵਿਕਲਪਾਂ ਵੱਲ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ।

ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ 64% ਐਮਟੈੱਕ ਸੀਟਾਂ ਖਾਲੀ ਹਨ। ਸੱਤ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ, 1.85 ਲੱਖ ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਸੀਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ 68,677 ਭਰੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ 63% ਖਾਲੀ ਰਹਿ ਗਈਆਂ ਸਨ। 2023-24 ਵਿੱਚ, ਭਾਵੇਂ ਐਮਟੈੱਕ ਸੀਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘਟ ਕੇ 1.24 ਲੱਖ ਰਹਿ ਗਈ ਹੈ, ਪਰ ਖਾਲੀ ਅਸਾਮੀਆਂ ਦੀ ਦਰ 64% ਤੱਕ ਵੱਧ ਗਈ ਹੈ, ਸਿਰਫ਼ 45,047 ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਐਮਟੈੱਕ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਅਕਾਦਮਿਕ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਰਹੀ ਹੈ। 2022-23 ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ 44,303 ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ 66% ਸੀਟਾਂ ਖਾਲੀ ਰਹਿ ਗਈਆਂ। ਇਹ ਗਿਣਤੀ 2023-24 ਵਿੱਚ ਮਾਮੂਲੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਧ ਕੇ 45,047 ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਐਮਟੈੱਕ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਘਟਦੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਬਾਰੇ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਏਆਈਸੀਟੀਈ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਸਕੱਤਰ ਰਾਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾਈ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਬੀ.ਟੈਕ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਵਾਲੀ ਤਨਖਾਹ ਅਤੇ ਐਮ.ਟੈਕ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਿਲਣ ਵਾਲੀ ਤਨਖਾਹ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤਾ ਅੰਤਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵੱਲ ਮੁੜਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਉਹੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਜੋ ਸਿੱਖਿਆ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕਰੀਅਰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਰੱਖਦੇ ਹਨ, ਐਮਟੈਕ ਕੋਰਸ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਸੋਚਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਕੰਮਕਾਜੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਕਰੀਅਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ।

ਇਹ ਵੀ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਐਮਟੈੱਕ ਦਾ ਕ੍ਰੇਜ਼ ਘੱਟ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਏਆਈਸੀਟੀਈ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਐਸਐਸ ਮੰਥਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹੁਣ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਕੋਰ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਡਿਗਰੀ ਵਜੋਂ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਨੂੰ ਚੁਣ ਰਹੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਸਿੱਖਿਆ ਬਦਲ ਗਈ ਹੈ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਕਰੀਅਰ ਦੇ ਮੌਕੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।

ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਆਈਆਈਟੀ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਤੇ ਬਿਟਸ ਪਿਲਾਨੀ ਦੇ ਸਮੂਹ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਵੀ. ਰਾਮਗੋਪਾਲ ਰਾਓ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਈਆਈਟੀ ਵਰਗੇ ਟੀਅਰ 1 ਸੰਸਥਾਨ ਐਮਟੈੱਕ ਸੀਟਾਂ ਭਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹਨ, ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਐਮਟੈੱਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨੌਕਰੀਆਂ ਲਈ ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ ਦੇ ਅਦਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜਦੋਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ GATE ਸਕੋਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਨੌਕਰੀ ਦੇ ਮੌਕੇ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ, ਐਮਟੈੱਕ ਸੀਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨਹੀਂ ਭਰ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਚ ਰਹੇ ਹਨ।