Success Story: ਕਿਸੇ ਵੇਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਖੇਤ, ਅੱਜ ਕਰਦੀ ਹੈ ਲੱਖਾਂ ਦੀ ਕਮਾਈ, 20,000 ਨੂੰ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਦੇ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਪੁਸ਼ਪਾ

Mushroom farmer : ਮਸ਼ਰੂਮ ਕਿਸਾਨ ਪੁਸ਼ਪਾ ਝਾਅ ਦੀ ਵਧਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਬਿਹਾਰ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਬਣ ਰਹੀ ਹੈ। ਆਓ ਨਫ਼ਰਤ ਤੋਂ ਤਰੱਕੀ ਤੱਕ ਪੁਸ਼ਪਾ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਕਹਾਣੀ 'ਤੇ ਇੱਕ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ।

ਕਿਸੇ ਵੇਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਖੇਤ, ਅੱਜ ਕਰਦੀ ਹੈ ਲੱਖਾਂ ਦੀ ਕਮਾਈ

Mushroom farmer Pushpa Jha: ਭਾਵੇਂ ਆਧੁਨਿਕ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਤਰੱਕੀ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਪਰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਪਛੜੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਆਤਮ ਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਪੇਂਡੂ ਅਤੇ ਪਛੜੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਆਰਥਿਕ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਮੁੱਦਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਸਮਾਜਿਕ ਨਫ਼ਰਤ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਕੇ ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਪੌੜੀ ਚੜ੍ਹਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਦੂਜੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਮਿਸਾਲ ਬਣ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਬਿਹਾਰ ਦੀ ਪੁਸ਼ਪਾ ਝਾਅ ਦਾ ਨਾਂ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਫਲ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ 'ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਮਾਜਿਕ ਬਦਨਾਮੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ ਹਾਰੀ ਅਤੇ ਅੱਜ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਖੁੰਬਾਂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਕੇ ਚੰਗੀ ਆਮਦਨ ਕਮਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਹਰ ਇੱਜ਼ਤ ਲਈ ਲੜਨ ਵਾਲੀ ਪੁਸ਼ਪਾ ਅੱਜ ਦੌਲਤ ਅਤੇ ਸ਼ੋਹਰਤ ਦੋਵੇਂ ਹਾਸਲ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਵਧਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਬਿਹਾਰ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਬਣ ਰਹੀ ਹੈ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਪੁਸ਼ਪਾ ਝਾਅ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਰੁਪਏ ਦੀ ਆਮਦਨ ਲੈ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 20 ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਖੁੰਬਾਂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਆਓ ਨਫ਼ਰਤ ਤੋਂ ਤਰੱਕੀ ਤੱਕ ਪੁਸ਼ਪਾ ਝਾਅ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਕਹਾਣੀ 'ਤੇ ਇੱਕ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ

ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਦੀ ਕਮਾਈ 

ਪੁਸ਼ਪਾ ਝਾਅ ਨੇ ਸਾਲ 2010 ਤੋਂ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ, ਉਹ ਮੰਨਦੀ ਹੈ ਕਿ ਰਵਾਇਤੀ ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਘੱਟ ਜਗ੍ਹਾ ਅਤੇ ਘੱਟ ਮਿਹਨਤ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਉਤਪਾਦਨ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 1000 ਤੋਂ 1500 ਰੁਪਏ ਦੀ ਆਮਦਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਉਸਦਾ ਪਤੀ ਰਾਜੇਸ਼ ਵੀ ਪੁਸ਼ਪਾ ਦੇ ਮਸ਼ਰੂਮ ਫਾਰਮ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। 43 ਸਾਲਾ ਪੁਸ਼ਪਾ ਲਈ ਭਾਵੇਂ ਇਕ ਅਧਿਆਪਕਾ ਹੈ ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਪੁਸ਼ਪਾ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾ ਦੇ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਾਉਣ 'ਚ ਕਾਫੀ ਨਿਭਾਇਆ ਹੈ। ਰਮੇਸ਼ ਨੇ ਪੁਸ਼ਪਾ ਨੂੰ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਦਾ ਪਤਾ ਨਾ ਲੱਗਾ ਤਾਂ ਪੁਸ਼ਪਾ ਨੂੰ ਵੀ ਟਰੇਨਿੰਗ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਪੁਸ਼ਪਾ ਨੇ ਸਮਸਤੀਪੁਰ ਸਥਿਤ ਪੂਸਾ ਐਗਰੀਕਲਚਰਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ 'ਚ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਲੈ ਕੇ ਆਪਣਾ ਰੂਪ ਬਣਾਇਆ। ਖੁੰਬਾਂ ਦੇ ਫਾਰਮ ਲਈ ਪੂਸਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਹੀ 1000 ਥੈਲੇ ਮੰਗਵਾਏ ਅਤੇ ਦੋ ਝੌਂਪੜੀਆਂ ਵਾਲੀ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਝੌਂਪੜੀ ਲਗਾ ਕੇ ਖੁੰਬਾਂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਮਸ਼ੀਨ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ 800 ਗ੍ਰਾਮ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 1 ਕਿਲੋ ਪ੍ਰਤੀ ਬੋਰੀ ਤੱਕ ਉਪਲਬਧ ਸੀ।

ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਝੌਂਪੜੀ ਨੂੰ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ

ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਪੂਸਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਸਿਖਲਾਈ ਲੈ ਕੇ ਖੁੰਬਾਂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਚੰਗੇ ਰੁਝਾਨ ਸਨ। ਖੁੰਬਾਂ ਨੂੰ ਵੇਚਣ ਲਈ ਪੁਸ਼ਪਾ ਨੇ ਖੁਦ 200-200 ਗ੍ਰਾਮ ਦੇ ਪੈਕੇਟ ਬਣਾ ਕੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੇਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਜਦੋਂ ਪੈਕੇਟ ਨਹੀਂ ਵਿਕਦਾ ਸੀ ਤਾਂ ਉਹ ਫਾਰਮ 'ਤੇ ਵਾਪਸ ਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। 50,000 ਦੀ ਲਾਗਤ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਇਹ ਫਾਰਮ ਸਾਰਾ ਸਾਲ ਚੰਗਾ ਮੁਨਾਫਾ ਦੇ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੁਸ਼ਪਾ ਨੇ ਮਸ਼ਰੂਮ ਸਪੋਨ ਯਾਨੀ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੇ ਬੀਜ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਲੈਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ।

ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਉਹ ਦੁਬਾਰਾ ਪੂਸਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪਹੁੰਚੀ। ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਪੁਸ਼ਪਾ ਨੇ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਸਿੱਖਿਆ ਪਰ ਉਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕਈ ਸਮਾਜ ਵਿਰੋਧੀ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਖੁੰਬਾਂ ਦੇ ਖੇਤ ਨੂੰ ਸਾੜ ਕੇ ਸੁਆਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਪੁਸ਼ਪਾ ਨੂੰ ਇਸ ਘਟਨਾ ਦਾ ਪਤਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਪੁਸ਼ਪਾ ਦੇ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਰਮੇਸ਼ ਨੇ ਨਵਾਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਫਾਰਮ ਤਿਆਰ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਸਭ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਵੇਂ ਪਹਿਲੇ 5 ਸਾਲ ਬਹੁਤ ਔਖੇ ਸਨ ਪਰ ਹੁਣ ਖੁੰਬਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਸ ਦੀ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਅਤੇ ਮੰਡੀਕਰਨ ਵੀ ਜ਼ੋਰਾਂ-ਸ਼ੋਰਾਂ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਪੁਸ਼ਪਾ ਦੇ ਖੇਤ ਦੇ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦਰਭੰਗਾ ਦੇ ਸਥਾਨਕ ਬਾਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਹੋਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੇਚੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।

ਜੇਕਰ ਖੁੰਬਾਂ ਨਹੀਂ ਵਿਕਦੀਆਂ ਤਾਂ ਅਚਾਰ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ

ਕਈ ਵਾਰ ਪੁਸ਼ਪਾ ਝਾਅ ਦੇ ਖੇਤ 'ਚੋਂ ਨਿਕਲੇ ਖੁੰਬਾਂ ਨੂੰ ਵੇਚਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ, ਫਿਰ ਉਹ ਵਾਪਸ ਖੇਤ 'ਚ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਪੁਸ਼ਪਾ ਅਚਾਰ, ਬਿਸਕੁਟ, ਟੋਸਟ, ਚਿਪਸ ਆਦਿ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਅਚਾਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਉਤਪਾਦ ਜੋ ਮਸ਼ਹੂਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਵਿਕਦੇ ਹਨ,। ਇਸ ਨਾਲ ਨੁਕਸਾਨ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦ ਨੂੰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਕੀਮਤ ਵੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। 2010 ਤੋਂ 2017 ਤੱਕ ਪੁਸ਼ਪਾ ਨੇ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ, ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਅਤੇ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਪੂਸਾ ਐਗਰੀਕਲਚਰਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖੁੰਬਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬਿਹਤਰ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਲਈ 'ਅਭਿਨਵ ਕਿਸਾਨ ਐਵਾਰਡ' ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਵੀ ਕੀਤਾ। ਪੁਸ਼ਪਾ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਔਰਤਾਂ ਵੀ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੋ ਗਈਆਂ ਅਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਲਈ ਆਉਣ ਲੱਗ ਪਈਆਂ। ਪੁਸ਼ਪਾ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਮੁਫ਼ਤ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਖੁੰਬਾਂ ਦੇ ਮੁਫ਼ਤ ਬੀਜ ਵੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਵੀ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਆਰਥਿਕ ਮਦਦ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਪੁਸ਼ਪਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਕੇ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਆਤਮ ਨਿਰਭਰ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ

ਅੱਜ 12ਵੀਂ ਪਾਸ ਪੁਸ਼ਪਾ ਨੇ ਖੁੰਬਾਂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਮੁਕਾਮ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਹੈ। 20000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਇਸ ਵਿੱਚ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਾਰਮ 'ਤੇ ਆ ਕੇ ਸਿਖਲਾਈ ਲੈ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਕਈ ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਪੁਸ਼ਪਾ ਨੂੰ ਮਾਸਟਰ ਟਰੇਨਰ ਵੀ ਆਖਦੀਆਂ ਹਨ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਕਾਲਜ ਦੀਆਂ ਲੜਕੀਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਕੇਂਦਰੀ ਜੇਲ੍ਹ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਕੈਦੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਖੁੰਬਾਂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਉਸਦਾ ਬੇਟਾ ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਬਾਗਬਾਨੀ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਇੱਕ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਫਾਰਮ ਅੱਗੇ ਵਧਾਏਗਾ। ਪੁਸ਼ਪਾ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦਾ ਰੂਪ ਮਸ਼ਹੂਰ ਪੁਸ਼ਪਾ ਝਾਅ ਦੇ ਨਾਂ ਹੇਠ ਵਿਕਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਤਮ ਨਿਰਭਰ ਬਣਾਉਣ ਨਾਲ ਸਮਾਜ ਵੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਹੋਵੇਗਾ।