(Source: ECI/ABP News/ABP Majha)
Vaishno Devi : ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਵੈਸ਼ਨੋ ਦੇਵੀ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੂਬਸੂਰਤ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਜ਼ਰੂਰ ਜਾਓ, ਮਿਲੇਗੀ ਆਤਮਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ
ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ 'ਚ ਵੈਸ਼ਨੋ ਦੇਵੀ ਮਾਤਾ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਮਾਤਾ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀਆਂ ਮਨੋਕਾਮਨਾਵਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਸਾਲ ਲੱਖਾਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਇੱਥੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
Vaishno Devi Destinations : ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਵੈਸ਼ਨੋ ਦੇਵੀ ਮਾਤਾ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਮਾਤਾ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀਆਂ ਮਨੋਕਾਮਨਾਵਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਸਾਲ ਲੱਖਾਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਇੱਥੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜੋ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਕੇ ਹੀ ਅਗਲੀ ਰੇਲ ਗੱਡੀ ਰਾਹੀਂ ਵਾਪਸ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਮਾਂ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਇੰਨੀ ਦੂਰ ਆ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਕਿਉਂ ਨਾ ਇੱਕ ਵਾਰ ਵੈਸ਼ਨੋ ਦੇਵੀ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਦੇ ਸਥਾਨਾਂ ਦੀ ਸੈਰ ਕਰ ਲਓ। ਕੱਟੜਾ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਇਕ ਵਾਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਨਿਸ਼ਚਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੁੰਦਰ ਸਥਾਨਾਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰੋਗੇ। ਤਾਂ ਆਓ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਵੈਸ਼ਨੋ ਦੇਵੀ ਜੀ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਕਿਹੜੀਆਂ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਨੌ ਦੇਵੀ ਮੰਦਿਰ
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੈਸ਼ਨੋ ਦੇਵੀ ਯਾਤਰਾ 'ਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਕਟੜਾ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 10 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਨੌ ਦੇਵੀ ਦੇ ਮੰਦਰ ਜ਼ਰੂਰ ਜਾਓ। ਨੌ ਦੇਵੀ ਮੰਦਰ ਬਿਲਕੁਲ ਵੈਸ਼ਨੋ ਦੇਵੀ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਵਾਂਗ ਬਣਿਆ ਹੈ। ਨੌ ਦੇਵੀ ਦੇ ਸੁੰਦਰ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗੁਫਾ ਵੀ ਹੈ, ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਮੋਟਾ ਵਿਅਕਤੀ ਵੀ ਇਸ ਗੁਫਾ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪਾਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਵੈਸ਼ਨੋ ਦੇਵੀ ਦੀ ਯਾਤਰਾ 'ਤੇ ਕਟੜਾ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੰਦਰਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੈ, ਉਹ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਇਸ ਮੰਦਰ 'ਚ ਜ਼ਰੂਰ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਸੀਹਰ ਬਾਬਾ
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੈਸ਼ਨੋ ਦੇਵੀ ਮਾਤਾ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਮਾਤਾ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੀਹਰ ਬਾਬਾ ਮੰਦਰ ਜਾਣਾ ਨਾ ਭੁੱਲੋ। ਸੀਹਰ ਬਾਬਾ ਦੇ ਕੋਲ 20 ਮੀਟਰ ਉੱਚਾ ਝਰਨਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਝਰਨੇ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਪਰ ਤਬਾਹੀ ਕਾਰਨ ਹੁਣ ਇੱਥੇ ਨਹਾਉਣ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਵੈਸੇ ਇਸ ਝਰਨੇ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹਾ ਅੱਗੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਹਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸੀਹਰ ਬਾਬਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇਸ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਬਾਬਾ ਧਨਸਰ
ਕਟੜਾ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 17 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਬਾਬਾ ਧਨਸਰ ਦਾ ਮੰਦਰ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਦਰ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਰਿਆਸੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਬਾਬਾ ਧਨਸਰ ਮੰਦਿਰ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਮਾਤਾ ਪਾਰਵਤੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਮਰ ਹੋਣ ਦਾ ਗਿਆਨ ਦੇਣ ਲਈ ਅਮਰਨਾਥ ਗਏ ਸਨ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਜਦੋਂ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਇੱਥੋਂ ਨਿਕਲੇ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸ਼ੇਸ਼ਨਾਗ ਅਨੰਤਨਾਗ ਵਿੱਚ ਹੀ ਰਹਿ ਗਿਆ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ੇਸ਼ਨਾਗ ਦੇ ਪੁਰਸ਼ ਅਵਤਾਰ ਦਾ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ, ਧਨਸਰ ਵੀ ਹੈ। ਬਾਬਾ ਧਨਸਰ ਮੰਦਿਰ ਵਿੱਚ 200 ਮੀਟਰ ਹੇਠਾਂ ਜਾ ਕੇ ਬਾਬਾ ਧਨਸਰ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਬਾਂਦਰ ਵੀ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
ਦੇਵੀ ਪਿੰਡੀ
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੈਸ਼ਨੋ ਦੇਵੀ ਮਾਤਾ ਦੀ ਯਾਤਰਾ 'ਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋ ਅਤੇ ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਤੁਸੀਂ ਟ੍ਰੈਕਿੰਗ ਦੇ ਸ਼ੌਕੀਨ ਹੋ, ਤਾਂ ਦੇਵੀ ਪਿੰਡੀ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਜਗ੍ਹਾ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵੈਸ਼ਨੋ ਮਾਤਾ ਜੀ ਵੀ ਸਾਲ ਭਰ ਵਿਚ ਕੁਝ ਦਿਨ ਦੇਵੀ ਪਿੰਡੀ ਵਿਚ ਠਹਿਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਮੰਦਰ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਲਗਭਗ ਤਿੰਨ ਘੰਟੇ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਪੂਰਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਦੇਵੀ ਪਿੰਡੀ ਮੰਦਿਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਕਟੜਾ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 8 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪੈਦਲ ਪਹੁੰਚਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਟਰੈਕਿੰਗ ਦਾ ਰਸਤਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਖੂਬਸੂਰਤ ਅਤੇ ਮਨਮੋਹਕ ਜਗ੍ਹਾ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਲੋਕ ਜਾਣਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੈਸ਼ਨੋ ਦੇਵੀ ਯਾਤਰਾ 'ਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇਸ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਜ਼ਰੂਰ ਜਾਓ।
ਬਾਬਾ ਜੀਤੋ
ਜੰਮੂ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਮਹਿਜ਼ 15 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਝਿੜੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਬਾਬਾ ਜੀਤੋ ਦਾ ਮੰਦਰ ਹੈ। ਬਾਬਾ ਜੀਤੋ ਇੱਕ ਕਿਸਾਨ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਮੰਤੀ ਪ੍ਰਬੰਧ 'ਤੇ ਵੀ ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ ਸਨ। ਬਾਬਾ ਜੀਤੋ ਮਾਤਾ ਵੈਸ਼ਨੋ ਦੇਵੀ ਦੇ ਬਹੁਤ ਵੱਡੇ ਭਗਤ ਸਨ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਮਾਤਾ ਵੈਸ਼ਨੋ ਜੀ ਨੇ ਬਾਬਾ ਜੀਤੋ ਨੂੰ ਅਸ਼ੀਰਵਾਦ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਲਈ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਮੰਗਿਆ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਲਈ ਪਾਣੀ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ। ਹੁਣ ਅਜਿਹਾ ਸਿਸਟਮ ਹੈ ਕਿ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 7 ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੌਸਮਾਂ ਵਿੱਚ ਮੀਂਹ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਦਾ ਦਾਣਾ ਬਾਬਾ ਜੀਤੋ ਨੂੰ ਚੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਆਪਣੇ ਲਈ ਇਕੱਠਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।